Divanü Lügati't-Türk'te 't' sesi ile başlayan kelimelerin derleme sözlüğüne yansımaları
Reflections of the words begening in 't' sound in Divanü Lügati't-Türk to the derleme sözlüğü
- Tez No: 125305
- Danışmanlar: DOÇ. DR. A. DENİZ ABİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Divânü-Lûgati't Türk, Derleme Sözlüğü, Anadolu Ağızlan
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 282
Özet
II ÖZET DİVANİ) LUGATİ'T-TÜRK'TE“T”SESİ İLE BAŞLAYAN KELİMELERİN DERLEME SÖZLÜĞÜNE YANSIMALARI Evrim TOPAK Yüksek Lisans Tezi, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Danışman: Doç. Dr. A. Deniz ABİK Eylül 2002, X+270 sayfa Çalışmamızın amacı, Divânü-Lûgati't Türk'te“t”sesi ile başlayan kelimelerin Derleme Sözlüğü'ndeki ve ölçünlü dildeki durumlarını tespit etmektir. XI. yüzyılda yazılan Divânü-Lûgati't Türk'ün söz varlığının“t”sesi ile başlayan kelimeleri esas alınarak Derleme Sözlüğü'ne ve ölçünlü dile yansımaları belirlenmeye çalışılmıştır. Derleme Sözlüğü, ağızların söz varlığını, Türkçe Sözlük ise ölçünlü dilin söz varlığını temsil etmektedir. Çalışmamızın giriş bölümünde, dil-kültür ilişkisi, Divânü-Lûgati't Türk ile Derleme Sözlüğü'nün esas alınmasının amacı, neden“t”sesinin seçildiği, çalışmanın aşamaları hakkında kısa bilgiler verilmiştir. Çalışmamızın inceleme bölümünde, Divânü-Lûgati't Türk ile Derleme Sözlüğü'nün karşılaştırılması sonucu elde edilen kelimelerin, ses ve anlam açısından yaşadıkları değişiklikler esas alınarak bir listesi verilmiştir. Daha sonra tespit edilen bu ortak kelimeler, ses, anlam, yapı, soyutluk ve somutluk açılarından incelenmiştir. Ayrıca bu kelimelerin Azerbaycan ve Türkmence sözlüklerindeki durumları da listelenmiştir. Derleme Sözlüğü ile ortak olan kelimeler saptandığı gibi“t”sesi ile başlayan kelimelerin ölçünlü dile girenleri de bir liste halinde verilmiştir. Ortak kelimelerin incelenmesinden sonra“t”sesi ile başlayan kelimelerin kavram alanlarına ait olarak“bitki, nesne, hayvan”adları çıkarılmıştır. Bunlara ek alarak Anadolu sahasında görülmeyen kelimelerin de bir listesi verilmiştir. Ağızlar ile ortak tespit ettiğimiz kelimelerin Anadolu coğrafyasına dağılımlarını belirlemek amacıyla örnek alınan kelimeler üzerinde harita çalışmaları yapılmıştır. Çalışmamızın değerlendirme ve sonuç bölümünde, incelemelerimiz sonucunda tespit edilen verilerin sayısal ifadelerle kısa bir değerlendirilmesi yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Ill ABSTRACT REFLECTIONS OF THE WORDS BEGENING IN“T”SOUND IN DİVANÜ LÜGATİ'T-TÜRK TO THE DERLEME SÖZLÜ?Ü Evrim TOPAK Master's Thesis, Department of Turkish Language and Literature Advisor: Assoc. Prof. Dr. A. Deniz ABİK September 2002, X+270 pages The aim of our study is to confdirm the positions of the words begening in“t”sound in the Derleme Sözlüğü and Standard Turkish Language. It's desired to find out the reflections of the words with in the 11 th century to the Derleme Sözlüğü and standard language. In the introduction of our study, you can find brief explanations about the language-culture relation, the reason why Divanü Lügati't Türk and Derleme Sözlüğü were taken as essential, why“t”sound was chosen and the stages of the study. In the detailed part it's possible to find the list of the words based on the metaorphosis they underwent in the respect of sound and meaning as a result of the comparison of Divanü Lügati't-Türk to Standard Turkish language. Later the words specified in both of the dictionaries were examined in the respect of their sound, meaning, structure, abstractness and solidity. In addition to these, the positions of these words in the Azerbaijan and Turcoman dictionaries were listed. With the common words detected in Derleme Sözlüğü, the words begening in“t”sound in the Standard dictionary were also given a list. After this inquiry from the common words“plant, animal and object”names belonging to“t”sound concept domain were extracted. In addition to these, the list of the words not seen in Anatolian land, and their evalution was done. The common words specified in the dialects were examined again to define the distribution of them to the Anatolian geography aimed to make map studies on the sample words. In the avalution and conclusion part of our study, were avaluated briefly. With the numerical data some deviations from the language were tried to be found out. Key Words : Divanü Lügati't-Türk, Derleme Sözlüğü, Anatolian Dialects.
Benzer Tezler
- Divânü Lûgati't-Türk'te /t-/ sesi ile başlayan sözcüklerin yeni Uygur Türkçesine yansımaları
Reflections of the words begining /t-/ sound in Divânü Lûgati't-Türk in which the words showen in new Uygur Turkish
MEHMET KÖYYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DilbilimÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ ABİK
- Divanü Lugati't Türk'te /t-/ sesiyle başlayan kelimelerin Özbek Türkçesindeki durumu
Position of the words begening with /t-/ sound in Divanu Lugati't-Turk to Uzbek Language
MEDİHA SİNOP
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEHAN DENİZ ABİK
- Dîvânu Lugâti't-Türk'te geçiş dönemleri: Doğum-evlenme-ölüm
Transition periods in Dîvânu Lugâti't-Türk: Birth-marriage-death
DÜRİYE ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNAN GÖNEN
- Divanü Lugati't-Türk'te fiil yapımı
Verb formation in Divanu Lugati't-Turk
DİLEK HERKMEN
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. GÜLDEN SAĞOL YÜKSEKKAYA
- Divanu Lügati't Türk'te değerler
Values in Divanu Lugati't Türk
ÇAĞLAR YAPRAKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LATİFE KIRBAŞOĞLU KILIÇ