Geri Dön

Divanu Lugati't-Turkün Arap sözlükçülüğüne göre incelenmesi

Başlık çevirisi mevcut değil.

PDF İndir

  1. Tez No: 615404
  2. Yazar: FARUK ÖZTÜRK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA S. KAÇALİN, DOÇ. DR. BURUL SAGINBAYEVA
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Divanu lugati 't-Turk, Kaşgarlı Mahmud, Karahanlılar, Bağdad, Ali EMİRİ, Kilisli Rifat BiLGE, Arap sözlükçülüğü
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 700

Özet

Hüseyin oğlu Kaşgarlı Mahmud [1008-1105] bugün Kırgızistan sınırları içerisinde bulunan Issık Köl yakınlarındaki Barskan'da doğmuş, çocukluğu Kazakistan sırurları içerisinde bulunan İla nehri boyunda geçmiş , 1057 dolayında Bağdad'a yerleşmiştir. Kaşgarlı Mahmud Dİvanu lugati' t-Turk d_;-J~ ~W 0'->=ı.J'ü 25 ocak 1072'de yazınağa başlamış ve 10 Şubat 1074'te bitirmiştir. Bu kitabı yazarken el-Cevheri'nin (Sytl~l [ö. 1007] yakım olan bir zamanlar adına Oturarda denilen Karaçıtk/tt (Farablı) İbrahim oğltt Eb~ İbrahim oğltt İshak'ın [ö. 961] Dlvinu 1-adih li hayini lugati ·ıcarab~.., ıJ~ aiJ 0~ i; ~..9~~ 0~J..J.J adlı sözlüğünü örnek almıştır. Yazdığı bu kitabı Abbasi Halifesi Abü 'l-}:Casım c Abdullah bin Mul_ıammad almu~. tadi bi-amrillah'a .ılıi.JAil: (S.lli.JI .i.u.A 6: .ılı\ ~ ~Wl ~i [ 467-487] sunmuştur. Bu kitap Araplara Türkçeyi öğretmek ve Türkçenin de Arapça kadar mühim bir dil olduğunu kamtlamak amacı ile yazılmıştır. Yazıldığı dönemin Türk örf, adet ve yaşayışı bakımından çok değerli bilgiler veren Dİvanu lugatİ 't-Turk d_;-J~ ~W 0'->=ı.J yalmzca Türkçe madde baş lı Arapça bir vı sözlük değildir. Türkçenin ı ı. yüzyıldaki dil özellikleriyle lehçe ve ağız farklarını belirtınesi bakımından ses ve yapı bilgisine ışık tutan bir dil bilgisi kitabı; Türk dünyasıııııı sözcük dağarcığını içeren bir sözlük; kişi, boy ve yer adları kaynağı, tarihe ışık tutan bir kaynak; kısacası içerdiği bilgilerin çeşitliliği itibariyle Türk dili ile yazılmış en eski ansiklopedik eserdir. Divan u Iugati 't- Turk d:)J~ ç:.,W 0h:ı..sı'te dönemin belli başlı coğrafi birimlerini gösteren bir Dünya haritasına da yer verilmiştir. Divanu Iugati 't-Turkd);J~ ç:.,W 0'>=ı..sı'te Türkçe sözcüklerin Arapça karşılıkları verildikten sonra bunları kanıtlamak amacıyla ya bir atasözü, ya da manzum bir parça bulunmaktadır.

Özet (Çeviri)

MaxMy;:ı; an-Kamrap11 (1008-ı 105) a3bipKhı Khıprb13CTaH;:ı;biH blcbiK-KeJI aH:Marhm;:ı;arhı EapcKaH~~;:ı;e TyyJiraH. Eana qarhl Ka3aKCTaH)l;hiH liJI ;:ı;apbmChiHhiH 6oıoH;:ı;a eTeT. ı057-)KbiJI)l;ap;:ı;a Ear;:ı;a;:ı;ra oTypyKTamhm KanaT. MaxMy;:ı; aJI-KamrapH J(ueaHy llyzamu 'm-TypK ~:;u\ ~(ij wl~~ arryy C83 )KbiHHarbiH ı 072-)KbiJI;:ı;hiH 25-51HBapbiH)l;a 6amTan, ı 074-)KbiJI):(biH ı 0-eBpaJibiH,rı;a )Ka3bll1 6yrypeT. nyJI KilTenTil )Ka3yy;:ı;a ( 1007-)KbiJI):(ap) Orpap ;:ı; en aTanraH )Kep;:ı;eH %IKKaH A.ııb-HHe 6: liıl .ip ~lll\ J:!\ [(467-487) liıi-.>Ail: (SJ:ii.a..ll ..ı...-...a apHan )Ka3raH. KHTen apanTapra TypK THJIHH yH:peryy, omoH;:ı;oH: 3Jie TypK THJIH ;:ı;a apan THJIH Chi51KTYY e3reqe MaaHHre 33 3KeH,rı;HrHH 83 ;:ı;oopyH;:ı;arhı TypK 3JI,rı;epHHHH canT-caHaa, )Kamoo TypMymy )KeHyH;:ı;e KeH;Hpll MaaJibiMaT KaMTbiraH J(ueaHy llyzamu 'm-TypK ~:;u\ ~(ij wl~~ ~ apanqa )Ka3hiJiraH TypK THJI;:ı;epHHHH ce3;:ı;yry raHa 3Mec, 6yJI KilTen TypK THJIHHHH ı ı vııı KbiJibiM):(arı,ı Tlill e3reqe.ııyKTepy, JieKCH:Ka, CaJiblillTblpMa THJI HJIHMH,

Benzer Tezler

  1. Tez No

    748228

    Dîvânu Lugâti't-Türk'teki bapların söz yapımı bakımından incelenmesi

    Examination of the books in Divânu Lugâti't-Türk in terms of word formation

    MUSTAFA AY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERKAN ŞEN

  2. Tez No

    770409

    Dîvânu Lugâti't-Türk'te yer alan fiillerin Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesi söz varlığıyla karşılaştırmalı incelenmesi

    A comparative examination of the verbs in Divânu Lugâti't-Türk with Turkish Turkish and Azerbaijan Turkish vocabulary

    BUKET ERDOĞMUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET NAHMEDOV

  3. Tez No

    501366

    Dîvânu Lugâti't-Türk'ün söz varlığı üzerine bir karşılaştırma (Kazak Türkçesi)

    A comparison on Dîvânu Lugâti't-Turk's lexicology (Kazakh Turkish)

    MEHMET MUSTAFA KARACA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DilbilimGazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA ÖZKAN

  4. Tez No

    549256

    Divanu Lügati't Türk'te değerler

    Values in Divanu Lugati't Türk

    ÇAĞLAR YAPRAKGÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimErzincan Binali Yıldırım Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ LATİFE KIRBAŞOĞLU KILIÇ

  5. Tez No

    125305

    Divanü Lügati't-Türk'te 't' sesi ile başlayan kelimelerin derleme sözlüğüne yansımaları

    Reflections of the words begening in 't' sound in Divanü Lügati't-Türk to the derleme sözlüğü

    EVRİM TOPAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. A. DENİZ ABİK

Geri Dön