Çağdaş halk anlatıları ve söylentileri - Günümüzü zihinsel haritaları ve bunların anlamları üzerine halkbilimsel bir araştırma-
A Folkloric research on contemporary narratives and rumors-todays mind maps and their meaning
- Tez No: 126361
- Danışmanlar: PROF.DR. NEVZAT GÖZAYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 497
Özet
ÖZET Tezde, günümüz halkbilimi çalışmalarının -görece- yeni çalışma konularından biri olan“kent efsanesi”nin kapsamı ve toplumsal-kültürel yapıyla olan ilişkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla öncelikli olarak, efsane ve mit, tarihlik, dinlik, olağanüstü efsane gibi, efsanenin alt türleri üzerine yapılmış çeşitli tanım ve kuramsal çalışmaların ve“kent efsanesi”nin halkbilimi alanı dışındaki çeşitli alanlarda (özellikle yazılı basındaki) kullanımlarının yanı sıra, tez için derlenmiş anlatıların ışığında tartışmalar yürütülmüştür. Yapılan tartışmalarda, kent efsanesinin tanımı, kapsamı, diğer efsane türleri ile olan ilişkisi, tez için derlenmiş metinlerden örnekler de verilerek ortaya konmaya çalışılmıştır. Anlatı metinleri odaklı bir çalışma gibi görünse de derlemelerde; anlatıların yaşatıldığı ortam, metinlerin anlatıcıları ve anlatım kanalları ile olan etkileşiminin yanı sıra, anlatıcı ile derleyicinin etkileşiminin niteliğine de önem verilmiştir. Çalışmanın hem tanımlar ve kuramsal yapının ele alındığı, hem de anlatı metinlerinin çözümlemesinin yapıldığı bölümlerde de, bunların metin üzerindeki belirleyicilikleri temel alınmıştır. İlk bölümde yapılan, kent efsanesinin tanım ve kapsamına yönelik tartışmalar sonrasında,“efsane”olarak nitelendirilmiş eldeki anlatı metinleri, metnin aktardığı olay günümüze ait olmasa da, içeriğiyle günümüzde yaşayan, -tez çalışmasında anlatıların derlendiği alan olan- kentte yaşayan ve onları bilen insanlarla az ya da çok etkileşime giren, bu nitelikleri dolayısıyla da“güncel”olarak nitelendirilen anlatılar olarak ele alınmıştır. Bu nitelikleri dolayısıyla, eldeki anlatıların kent yaşamını, topluluk üyelerinin bilgi ve değerlerini çeşitli yönleriyle yansıttığı ileri sürülmüştür. Tezin amacınauygun olarak anlatılar, yansıttıktan düşünülen toplumsal-kültürel yapıya, konu içeriklerine göre -sadece bu teze özgü olarak- sınırlanmıştır. Tezin ikinci kısmını da oluşturan bu bölümde, sınıflama çerçevesine oturtulan metinler, bildirilerine, metinin içeriğinde yansıtılan ve derleme sırasında kaydedilmiş olan bağlamlarına, motiflerine, metni oluşturan çeşitli öğelerine göre çözümlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Abstract In this thesis, the scope of“urban legend”, which is one of the -relatively- new study topics of contemporary folklore studies, and its relationship with socio- cultural structure were tried to be determined. To reach that goal, first of all, discussions were carried out with the help of various definitions and theoretical studies on the subtitles of legend such as legend and myth, historical legends, religous legends, supernatural legends; with the help of the usage of“urban legend”in the fields other than folklore (especially in newspapers); and whit the help of narratives collected for the thesis. In these discussions, the definition of urban legend, its scope, and its relationship with other types of legends were tried to be clarified by giving examples from the texts collected for the thesis. Although it seems like a narrative text based study, in the collections, the quality of the interaction between the narrator and the listener was also important with the social environment, and the interaction between the narrators of the texts and narration canals. These characteristics on the text were also considered in the parts of the study, in which both the definitions and theoretical structure were evaluated and the narrative texts were analyzed. After the discussions in the first part, which were about the definition and scope of urban legend, although the events of the texts were not happened today, the collected narratives texts, which were defined as 'legends“, were considered as ”current" because of their characteristics like living in today's world, living in an urban area -an area that the narratives of the thesis collected-, and interacting with people who know them.Because of these qualities, it is put forward that the narratives we collected reflect urban life, and knowledge and values of the members of community. To reach the goal of the thesis, the narratives were classified -unique to this thesis- according to the socio-cultural structure they reflect and according to their messages, according to their contexts, which are reflected in the content and which are recorded in the collections, according to their motifs, and according to various elements of the texts.
Benzer Tezler
- Yaşar Kemal'in romanlarında halk bilimi unsurları
Folklore factors in Yasar Kemals' novels
MÜMİN TOPCU
- Nationalism, populism, and global governance: An inquiry into ideological tensions and normative challenges
Milliyetçilik, popülizm ve küresel yönetim: İdeolojik gerilimler ve normatif zorluklar üzerine bir inceleme
SAMAN NAJAFI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Siyasal Bilimlerİstanbul Teknik ÜniversitesiSiyaset Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UMUT UZER
- Van ilinde organ hırsızlıkları hakkında anlatılar
The Narrations on the organ tefts in the Van city
ŞÜKRAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Halk SağlığıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN BAŞGÖZ
- Reading modernity in India: the practice of widow - burning in the light of nineteenth and twentieth century debates
Hindistan'da moderniteyi okumak: Ondokuzuncu ve yirminci yüzyıl tartışmaları ışığında eş yakma pratiği
BURCU ÖZKAÇAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Halk Bilimi (Folklor)Boğaziçi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜCEL TERZİBAŞOĞLU
- Türk kültüründe köpek (İnanış, uygulama ve anlatılar)
Dog in Turkish culture (Conviction, practice & narratives)
ZÜLEYHA TÜRKERİ BALTACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Balıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AÇA