Vardiya çalışmasının zihinsel performans üzerindeki etkisinin araştırılması
Research of shiftwork effects on mental performance
- Tez No: 126730
- Danışmanlar: DOÇ. DR. COŞKUN ÖZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
ÖZET Vardiya çalışması günümüz dünyasında artan ihtiyaçlar nedeniyle giderek önem kazanan bir konudur. Özellikle proses gereği sürekli çalışması gereken sektörlerde, hizmet, iletişim, sağlık alanlarında ve artan rekabet nedeniyle bir çok sektörde vardiyalı çalışma yaygınlaşmaktadır. Son 20-30 sene içerisinde iş sisteminde, İnsanın görev dağılımı çok değişmiştir. Günümüzde daha ziyade duyu organlarımızın devreye girdiği, algılama, kavrama, kontrol ağırlıklı yöneltme fonksiyonları ağırlık kazanmaktadır, pir başka deyişle bilginin algılanması, işlenmesi ve sistemin bir karar doğrultusunda yöneltilmesi, neredeyse en küçük iş sisteminin bile içeriğini oluşturmaktadır. Vardiya çalışması İnsanın fizyolojik ve psikolojik yapısını etkilemektedir. Vardiya çalışması sağlık, kültürel, toplumsal alanlarda olumsuz etkilerin yanı sıra çalışılan işteki performansı ve verimliliği de etkilemektedir. Bu etkileri belirlemek için yaklaşık yüzyıldır araştırmalar yapılmaktadır. Bu çalışmada vardiya sisteminde çalışan işçilere zihinsel performans testi ve anket yöntemi uygulanmış ve sonuçlan irdelenmiştir. Bu testin ana prensibi ekranda beliren şekillere, deneğin verdiği tepkinin niteliğinin ve süresinin ölçülmesidir, Test 30 şekil ve 20 şekil içeren iki bölümden oluşmaktadır. Testte doğru/yanlış sayısı ve tepki süresi birer parametre olarak incelenmiştir. Hazırlanan zihinsel performans testi asıl denek grubuna uygulanmadan önce öncü denek grubuna uygulanmış ve parametrelerin hassasiyetleri ölçülmüştür. Doğru sayısının hassas bir parametre olmadığı görülmüştür. Tepki süresinde öğrenme etkisi görülmüş ve eğriler hesaplanmıştır. Hesaplanan bu eğriler asil denek grubu için referans kabul edilmiştir. Böylece asıl denek grubundan elde edilen sonuçlardan öğrenme etkisi çıkartılmıştır. Elde edilen net tepki süreleri sadece vardiya etkisini içerir hale gelmiştir. Tepki süresinin vardiya haftaları arası değerlerinin istatistiksel açıdan anlamlı farklar gösterdiği görülmüştür. Sabah vardiyasındaki performansın Ti zirkadyen ritim ve diğer etkenler nedeniyle, gece ve akşam vardiyası performanslarına göre daha iyi olduğu ortaya çıkmıştır. Sonuçlar literatürdeki çalışmalarla karşılaştırıldığında benzerlikler içerdiği görülmüştür. vııı
Özet (Çeviri)
SUMMARY Shift work is an important topic because of ascending needs in today's world. Especially, the sectors that acquires to be continuously because of process, service, communication, health and owing to competition in many sectors, it is usual to work shift. During the last years on the job systems, persons mission have been changed very much. To comprehend, to understand and to direct a control function with our sense organ is very important now. On the other word to perceive the information, handling it and to direct the system is content of even a small job. Shift work effects person physical and psychological. Shift work has bad effects on health, on cultural and social relationship. After all İt effects work performance and productivity. Researches have been doing in 100 years to define these effects. In this study, shiftworkers go through mental performance test and take questionnaire and results are examined detailed. This test aims to measure the reaction time and lightness of reaction given by shiftworker to the figure shown on screen. Test comprises two sections, first half contains 30 figures and second half contains 20 figures. There are two parameters on the mental performance test; lightness as true or false and the reaction time. Before testing main shiftworker group, a prior group takes the test to measure the sensitivity of parameters. It is noticed that number of true answers is not a sensitive parameter. Learning effect is seen at reaction time and related curves are calculated. These curves are accepted as a reference for the main group. Learning effect is excepted from the results obtained from main group. These final values include only reaction time change due to shift. Reaction times show significant differences among shift weeks statistical. Performance of morning shift is better than evening and night shifts because of circadian rhythm and other factors. Finally results of this study coincide with the ones in literature. IX
Benzer Tezler
- Gemi adamlarının bilişsel yeteneklerinin durumsal farkındalık açısından modellenmesi
Modelling cognitive abilities of seafarers with regards to situational awareness
UMUT TAÇ
Doktora
Türkçe
2018
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA TAVACIOĞLU
- Cerrahi hemşirelerinde sirkadiyan ritimin bozulması ile sağlık sorunlarının ve tükenmişliğin değerlendirilmesi
Evaluation of health problems and burnout associated with disruption of circadian rhythm in surgical nurses
FERİDE SARUHAN AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikMaltepe ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET AVCI ALPAR
- Klinik hemşireleri için ebeveynlik stres ölçeği'nin Türkçe geçerlik ve güvenirliği
Validity and reliability of the parenting stress scale for clinical nurses in Turkish
DİDEM TAŞCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAtatürk ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU SARIALİOĞLU
- Yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşirelerin stres faktörlerinin belirlenmesine ve stres yönetimlerine ilişkin bir araştırma
A research on identifying stress factors and stress management of nurses working in intensive care units
AYŞE DURMAZ
- Toplu taşıma şoförlerinin ergonomik risk değerlendirmesi
Ergonomic risk assessment of public transport drivers
ROJBİRİN BASUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mühendislik Bilimleriİstanbul Medeniyet Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPASLAN HAMDİ KUZUCUOĞLU