Toprak dolgu barajlarda yarık oluşumu ve etkileri
Breach formation in earthen dams and its effects
- Tez No: 126743
- Danışmanlar: PROF. DR. SEDAT KABDAŞLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Su Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
TOPRAK DOLGU BARAJLARDA YARIK OLUŞUMU VE ETKİLERİ ÖZET İstanbul gibi hızla büyüyen şehirlerde yerleşim alanları planlama aşamasında düşünülmeyen bir hızda genişlemekte ve çoğu zaman yerleşime yasak bölgeler üzerine yayılmaktadır. Kontrolden neredeyse çıkmış olan bu durum olası tehlikeleri de beraberinde getirmektedir. Yerleşimler çoğu zaman planlanan yapıların inşaatlarının çok uzun sürmesi veya politik nedenlerden ötürü baraj bölgesine kadar ilerlemiştir. Bu çalışmada ele alman Alibeyköy barajı bunlara en tipik örnek olarak gösterilebilir. Yapımına başlandığı 1966 yılında tam anlamıyla yerleşimden uzak bir bölge görünümünde iken tam olarak işletilmeye başlandığı 1983 yılında yerleşimin artmaya başladığı, bugün ise yoğun yerleşim bölgelerinden biri olduğu görülmektedir. Çarpık ve kontrolsüz yapılaşmanın en çarpıcı örneği olarak gösterilebilecek olan bölgede olası bir baraj yıkılması sonrasında oldukça yüksek oranda maddi ve manevi kayıpların olacağı açıktır. Çoğu gelişmiş ülkede uygulanmakta olan erken uyarı sistemlerinin ülkemizde de uygulanabilirliğinin tartışıldığı şu günlerde olası bir baraj yıkılması sırasında zaman ve su yüksekliği konusunda benzer senaryoların uygulanması gerek erken uyan sistemleri için ana veri oluşturması gerekse su basması zararlarının hesaplanabileceği haritalar gibi risk haritalarının üretilmesi için oldukça yararlı hatta kaçınılmaz görünmektedir. Bu yüksek lisans tez çalışmasında baraj gövdesinde yıkılmaya yol açacak bir yarık oluşumu ve oluşacak taşkın dalgalarının ötelenmesinde kullanılacak çözüm teknikleri irdelenmiştir. Alibeyköy barajı yıkılma senaryolarında farklı olasılıklar üzerinde durulmuştur. Senaryolarda iki farklı yıkılma sebebi belirlenmiştir. Bunlardan biri baraj gövdesinde borularıma oluşumu, diğeri ise baraj gövdesi üzerinden su aşması durumudur. En son hesaplar olabilecek en kötü duruma göre yapılmıştır. Bu da, haznedeki su seviyesi kret korundayken taşlan olması ve dolusavak kapaklarının çalışmıyor olması durumudur. Çalışmada yarık oluşumu için“Breach”, yarıktan çıkan taşkınların ötelenmesinde“Fldwav”modellerini kullanan ve aynı isimleri taşıyan yazılımlar kullanılmıştır. Bu modellerde gereksinim duyulan enkesit bilgileri İstanbul Büyük Şehir Belediyesi'nden alman 1/5000 ölçekli dijital haritalardan yararlanılarak ArcView Coğrafi Bilgi Sisteminde oluşturulan sayısal arazi modelinden üretilmiştir. Çalışmanın sonunda taşkının her bir kesite ulaşma süreleri ve bu kesitler üzerinde maksimum su seviyeleri hesaplanmıştır. Çalışma sonunda en kötü durum senaryosu için yarık oluştuktan sonra taşlanın baraja en uzak kesitte maksimum değere ulaşması 37 dakika olarak hesaplanmıştır. Risk haritasının oluşturulmadığı bu çalışmada bu süre yerleşim bölgelerinin organize bir şekilde terk edilmesi için yeterli bir süredir. xıı
Özet (Çeviri)
BREACH FORMATION IN EARTHEN DAMS AND ITS EFFECTS SUMMARY In rapidly developed cities such as Istanbul, the settling areas extend enormously with an unexpected rate.This out of controlled position causes new problems. As the planned structures take long period or not applied and political decisions, settling areas are mostly developed through the dam areas.In this study Alibeyköy Dam area is a typical example for this situation. When the construction of dam started at 1966, the area was completely a rural area. In 1983, after the construction completed, the settling has began at this area.Today settling density of area is higher than before. Flood created by the Alibeyköy dam failure may cause large amounts of property damage and, large losses of human life. The availability of early warning systems which are generally used at developed countries are discussed in our country.In order to provide similar risk maps and applying early warning systems we need to find the time and water elevation of cross sections during the dam failures, obtaining main data and the damages of dam breach flood.In this study solution technics for dam breach formation mat causes failure of dam and the routing of flood waves were investigated. In the failure scenarios of Alibeyköy Dam, different probabilities were taken into consideration. Two different failure reasons were determined in scenarios. The first reason is the piping formation at dam body, the second one is the overtopping failure. The final calculations were carried out with the worst scenario which is the flood and closed spillway gates while the resorvoir water elevation was equal to crest of the dam elevation. In this thesis“Breach”model for breach formation, and Fldwav model for flood routing were used with the same named computer programs.The necessary crossectional data were obtained from numerical area model of Arcview GIS by using tiie digital maps of Istanbul Büyük Şehir Belediyesi. At the end of the study the time of flood reaching to the cross sections and the peak values of water elevations at this cross sections were calculated and the time of maximum water elevation at the last cross section flood wave reaching to the most far cross section from the dam of the worst scenario. It is seen that the arrival time of maximum water elevation value at last cross section is enough for leaving the settling areas. xiu
Benzer Tezler
- Darıdere barajının tedrici yıkılması ve yarıktan çıkan taşkının hec-ras ve dambrk programlarında incelenmesi
Gradual breaking down of Daridere dam and examination of the overflow from the slit in dambrk and hec-ras programmes
İBRAHİM DÜDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
İnşaat MühendisliğiSüleyman Demirel Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSNÜ DEMİRPENÇE
- Toprak dolgu barajlarda şev stabilitesinin bilgisayar ile analizi
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA NALÇACI
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
İnşaat MühendisliğiÇukurova Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. SALİH KIRKGÖZ
- Toprak dolgu barajlar yönünden dispersif killer ve tanımlama yöntemlerinin karşılaştırılması
Dispersive clays in terms of earthfill dams and comparison of definition of methods
İSMAİL ZORLUER
Doktora
Türkçe
2003
İnşaat MühendisliğiEskişehir Osmangazi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN TOSUN
- Predicting permanent displacement of concrete faced rockfill dams subjected to earthquake loading
Ön yüzü beton kaplı kaya dolgu barajların deprem yükleri altındaki kalıcı deformasyonlarının tahmin edilmesi
SELDA DURMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Deprem MühendisliğiMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DENİZ ÜLGEN
- Baraj yıkılmaları nedeniyle oluşacak su baskınlarının izlenmesi ve CBS yardımıyla analizi
Monitoring and analysis of floods caused by dam breaks by means of GIS
ÖZGÜR BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DURSUN ZAFER ŞEKER