Çoruh nehri havzasının hidrometeorolojik özelliklerinin belirlenmesi
The Determination of hydrometeorological characteristics of Çoruh river basin
- Tez No: 127557
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ERCAN KÖSE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Balıkçılık Teknolojisi, Fisheries Technology
- Anahtar Kelimeler: Kar Erimesi Yüzeysel Akış Modeli, Uzaktan Algılama, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Uydu Görüntüleri, Kar, Kar Erime Modelleri. vm, Snowmelt Runoff Model, Remote Sensing, Geographical Information Systems, Satellite Images, Snow, Snowmelt Runoff. X
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
ÖZET Kutup bölgeleri ve yüksek yörelerde su kaynaklan bakımından en önemli katkılardan biriside kar yağışı ve onu takip eden erime dolayısıyla oluşan yüzeysel akışlarda-. Önemli bir süre yeryüzünü kaplayan karlar daha sonraki sıcak günlerde yavaşça eriyerek su kaynaklarına katkıda bulunurlar. Meteorolojik olaylar içerisinde ölçülmesi, değerlendirilmesi ve özellikle su kaynaklan açısından yorumlarının yapılması en karışık olanlardan biri de kardır. Kar örtüsünün bulunduğu yerlerin yüksek ve engebeli oluşlarına ilave olarak yağış zamanlarının da çok soğuk mevsimlere rastlaması, incelenmelerinin daha da zorlaşmasına sebep ohır. Kar yağışlarının günlük hayatı etkilemesi; ulaşım, turizm ve ekonomik faliyetlerde etkinliğinin hissedilmesi açısından da önemlidir. Dünya'nın birçok bölgesinde, özellikle yüksek ve dağlık bölgelerde kar erimelerinden meydana gelen yüzeysel akışlar, içme ve kullanma suyu temini, sulama, taşkın kontrolü, hidroelektrik güç üretimi, havza yönetimi açısından çok önemli hidrolojik ve ekonomik bir fektördür. Türkiye' nin doğu bölgelerinde özellikle yüksek ve dağlık kesimlerde su kaynaklarının önemli bir kısmı kar erimelerine bağlı olduğundan incelenmesi hâvzalardaki enerji üretim tesislerinin işletilmesi ve su temini konularında önem arzetmektedir. Bu çalışmada, Kar Erimesi Yüzeysel Akış Modeli (SRM, Snowmelt Runoff Model), uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri teknikleri kullanılarak Doğu Karadeniz Bölgesi ardında bulunan Çoruh Nehri havzasına uygulanmıştır. Havzanın çıkışında bulunan akım gözlem istasyonunun (2315 nolu) hidrografi, 2000 yılı kar erime sezonu için SRM modeli kullanılarak simüle edilmiştir. Modelin uygulanabilmesi için, havza 5 yükseklik zonuna ayrılmıştır. Herbir yükseklik zonuna ait kar örtülü alanlar NOAA/AVHRR görüntülerinin analiz edilmesi ile tespit edilmiştir. Diğer iki hidrometeorolojik değişken (yağış ve sıcaklık) havza içerisinde yer alan meteoroloji istasyonlanmn gözlemlerinden alınarak havza ortalama değerleri hesaplanmıştır. Model parametreleri ise 2000 yılına ait hidrometeorolojik verilerle belirlenmiştir. Model, gerekli verilerin sağlanmasıyla Çoruh Nehri havzasının kar erimesi akımlarım simüle etmek için 2000 yılı kar erimesi sezonu için koşturulmuştur. Modelin vnçalıştırılması sonucu, gerçek akımları, R2=0.9072 etkinlik katsayısı ile tanımlamıştır. Model, kar erime sezonundaki akımları %3.904 farkla tespit etmiştir. Dünya' daki değişik uygulamalarıyla karşılaştırıldığında elde edilen etkinlik katsayısının kabul edilebilir değerler içinde olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
SUMMARY The Determination of Hydrometeorological Characteristics of Çoruh River Basin From the point of water resources view, one of the most important contributions in arctic and high regions is runoff from the snowmelt following snowfall. Snow covering the Earth surface for a long period starts rather slowly to melt following relatively hot days and contributes to water resources. Snow in meteorology is one of the most complex event for the water resources from the point of view of measuring, evaluation and especially interpretation. In addition to the location of snow being at high and rough regions, the period for the snowfall occuring in very cold seasons causes some difficulties for the analysis. Since snowfall has some influences on daily life, it is also important to take into consideration the effects of snow in the areas of transportation, tourism, economy, etc. In many parts of the World, particularly mountainous and high regions, runoff from snowmelt is an important economical factor for the requirements of life, especially in the area of supply of drinking and usage water, flood control, production of hydroelectric power and basin management. As the water resources in the Eastern part of Turkey mostly depend on the snowmelt runoff, the investigation of this source is extremely important for operating of hydroelectric power plants and water supply. In this study, a model called Snowmelt Runoff Model (SRM) was applied to Çoruh River basin located behind of the East Black Sea region by using remote sensing and geographical information systems techniques. The hydrograph of (2315) the runoff gauging station at the outlet of the basin for the snowmelt period of 2000 water year was simulated by SRM. In order to be able to apply for SRM, the basin was divided into five elevation zones of about 500 m each. For each zone, the snow covered areas were determined by using NOAA/AVHRR satellite images. The other hydrometeorological variables such as precipitation and temperature were calculated from various meteorological stations inside of the basin on a basis of basinwide daily average values. The model parameters were determined from hydrometeorological data for the water year of 2000. The model was runned for simulating Çoruh River basin flows for the snowmelt period of 2000. The model found the determination coefficient to be equal to 0.9072. The DCmodel estimated the snowmelt flows %3.904 less than the measured flows. When the determined coefficient is compared to the other SRM results from all over the World, it is abviously seen that result stays in acceptable limits.
Benzer Tezler
- Çoruh nehri havzasının Oltu, Olur ve Yusufeli mikro havzalarında oyuntu ıslahı kapsamında yapılan kuru duvar ve kafes tel eşiklerde biriken rüsubat miktarının tespiti
Determining the amount of sediment deposited behind dry wall and wire cage sills for the gully rehabilitation in a sub-watershed of the Coruh river basin including Oltu, Olur and Yusufeli
SEDAT ERGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA TÜFEKÇİOĞLU
- Çoruh havzasının bazı mikro havzalarında biyoçeşitlilik indisleri ve bunların üstüne etki eden faktörler
Biodiversty indexes and factors affecting them in some micro watersheds Çoruh watershed
BAHAR ELİF KOCAMANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BotanikArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN TÜFEKÇİOĞLU
- Artvin, Erzurum ve Bayburt illerindeki bazı mikro havzalarda orman, mera ve tarım alanlarında toprak altı ve toprak üstü karbon miktarlarının belirlenmesi, uydu görüntüleri ile ilişkilendirilmesi ve modellenmesi
Determination and modelling of above ground and below ground carbon contents in forest, grassland and agriculture areas with association by using satallite images in some sub-basins of Artvin, Erzurum and Bayburt
MUSA DİNÇ
Doktora
Türkçe
2017
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN TÜFEKÇİOĞLU
- Çoruh nehri havzasına bağlı Oltu mikro havzasında kanal ve oyuntu erozyonuyla gerçekleşen toprak kaybının belirlenmesi
Determining soil loss via streambank and gully erosions in the Oltu sub-watershed within the Coruh river basin
HANDAN PAKİH
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA TÜFEKÇİOĞLU
- Hydrological modelling of Arkun dam basin in Coruh river by using GR4J CemaNeige model
Çoruh nehri üzerinde bulunan Arkun barajı havzasının GR4J- CemaNeige modelleri kullanılarak hidrolojik modellemesi
MUHAMMET SEFA AKTAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Çevre MühendisliğiBoğaziçi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR CEM AVCI