Sıra bekleme sistemlerinde simülasyon tekniğinin kullanılması ve Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Mersin Fabrikası uygulaması
Simulation technic in waiting lines and Türkiye Şişe ve Cam Fabrikası Mersin factory application
- Tez No: 127627
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ARGUN KARACABEY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
ÖZET Bekleme, Hizmet üretiminde bulunan işletmelerin faaliyetlerinde devamlı olarak karşılaştıkları önemli bir sorundur. Sistemlerdeki bu sorun iki şekilde karşımıza çıkmaktadır; ya işletme kapasitesinin yetersiz olması durumunda kuyruklar oluşmakta, ya da işletme kapasitesinin fazla olması durumunda işletme boş beklemektedir. Her iki durumda işletmeye zarar verici, maliyet getirici durumlardır. Dolayısıyla, işletmeler için servis kapasitesinin optimum bir şekilde düzenlenebilmesi ve bekleme sorunlarıyla karşılaşılmaması, önemli bir işletmecilik sorunu olabilmektedir. Kuyruk veya sıra bekleme, servis sisteminin servis için sisteme gelenlerin ihtiyaçlarını karşılayamadığı durumlarda oluşur. Bu sorunun, servis hizmeti sunan bütün işletmelerde maliyet getirici bir duruma gelmemesi için, servis kapasitelerinin optimum bir şekilde düzenlenmesi gerekir. Sıra bekleme sorunu gerçek hayatta, bankalardaki kuyruklardan, fabrikalardaki üretim hatlarındaki beklemelerden, köprü gişelerindeki beklemelere kadar pek çok alanda karşılaşılan önemli bir sorundur. Sıra bekleme sistemleri üç bileşenden oluşmaktadır; sistemin girdileri, kuyruk ve servis sistemi. Sıra bekleme sistemleri, üstel servis zamanlı, sabit servis zamanlı, gamma servis zamanlı, genel servis zamanlı, ve yığınsal kuyruk modelleri olarak sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırma, sistemin girdilerinin, miktarlarına, dağılımları ve biçimlerine, kuyruk sisteminin uzunluğu, sayısı ve disiplinine, ve servis sisteminin süresine, kanal sayısına ve disiplin özelliklerine göre yapılır. 78Sıra bekleme sorunlarının incelenmesi için geliştirilen analitik formüller kuyruk teorisi adı altında toplanmaktadır. Ayrıca, teknolojinin de gelişmesiyle, günümüzde sıra bekleme sistemlerinin incelenmesinde simülasyon tekniklerinin kullanımı büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Simülasyon, 1960'lı yılların başından beri çok geniş alanlarda kullanılan, sistemlerin benzetimlerini kurarak işletilmesini ve sonuçlarının farklı koşullar altında değerlendirilmesini sağlayan bir tekniktir. Simülasyon çalışmasının ana fikri, sistem değişiklik maliyetlerini minimumda tutmak için kavram geliştirme ve dizayn aşamasında mümkün olan bütün iyileştirmeleri yapmaktır. Simülasyonun, kulanım rahatlığı, esnekliği, sonuçların kısa sürede ve değişik koşullarda gözlenebilmesi kolaylığı gibi birçok yararı vardır. Ayrıca, pek çok faktörün etkileri gözlenebilmekte ve uygulayıcının görüşleri sisteme yansıtılabilmektedir. Kullanılacak simülasyon programının kurulmasının zor veya pahalı olabilmesi, kesin sonuçlar verememesi ve probleme özel olması gibi dezavantajları da vardır. Bir simülasyon modelinin geliştirilmesi, problemin tanımlanması, bütçenin hesaplanması, modelin kurulması, modelin gerçekliliğinin ölçülmesi, modelin simülasyonu, sonuçların değerlendirilmesi ve simülasyonun sonuçlandırılması aşamalarından oluşmaktadır. Modelin beklenen bütçenin üstünde çıkması veya gerçeğe yakınlılığının yeterli olmaması durumunda model bir önceki aşamaya geri dönülerek tekrar gözden geçirilmelidir. 79İşletmecilik alanında önemli bir yeri ve tez çalışmasının konusu olan sıra bekleme sistemlerinin simülasyon yardımıyla incelenmesinde, sıra bekleme sistemleri için özel olarak geliştirilen QTSplus programı kullanılmış, uygulama örneği olarak, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Mersin Fabrikası verilerinden yararlanılmıştır. Türkiye Şişe ve Cam Fabrikalarının Mersin Fabrikasının, 50 günlük fabrika verileri incelenmiş, QTSplus programı için gerekli olan ortalama gelişler arası süre, ortalama servis süresi ve dağılım verileri hesaplanmıştır. Buna göre, sistemin geliş ve servis dağılımları üstel, ortalama gelişler arası süre 0.42 saat ve ortalama servis süresi 3.14 saat olarak belirlenmiştir. QTSplus programı yardımıyla, 8-9 servis kapasiteli Mersin fabrikasının kapasitesinin yeterli olup olmadığı ve sistemde bekleme sorununun oluşup oluşmadığı incelenmiştir. Sistem 7 servis kapasitesinden 12 servis kapasitesine kadar her kapasite için ayrı ayrı işletilmiş ve elde edilen sonuçlar değerlendirilmiştir. Simülasyon sonuçlan doğrultusunda, 7 servis kapasitesinin yetersiz, 1 1 ve 12 servis kapasitelerininde gereğinden fazla olduğu, dolayısıyla, sistemin 8-9 servis kapasitesinin yeterli olduğu ve önemli boyutlarda bekleme sorununun oluşmadığı görülmüştür. Ancak yine de gerekli olduğu durumlarda, sistemin servis kapasitesinin 10 servis kanal sayısına çıkarılması, maliyetler katlanılabilir ölçülerde ise, sistemi rahatlatacak bir seçenek olabileceği sonucuna varılmıştır. 80
Özet (Çeviri)
SUMMARY Queues (waiting lines) occur when customer needs exceeds the service capasities of systems. Managers must design the capasity of systems very carefully to avoid the cost of queues in systems or cost of high service capacity than necessary. Waiting lines are important problems in many areas. In real life, there are lots of queueing examples; queues in banks, queues in factories, queues in hospitals and also, queues in traffics. Waiting line systems are composed of three parts. These are, arrivals, queue, and service systems. Waiting line systems classified as, exponential service distribution model, constant service distribution model, gamma service distribution model, general service distribution model and bulk service distribution models according to characteristics of the parts. These characteristics are, size of arrivals, pattern of arrivals, behavior of arrivals, length of queue, number of queue, queue disipline, service time distribution, number of service channel, and service disipline. A queueing problem may be solved by either analytic formulas or simulation models. Analytic queueing models may be used to obtain a first approximation to a queueing problem or to make a low cost analysis. The simulation method is used to solve queueing problems that are more complex and require a more precise solution. Simulation, is the process of experimentation with a model of some real system or situation in order to gain understanding of or solve a problem in the real 81world. Simulation is very usefull technique in making decisions. It gives new ideas to managers, it can expand or compress time, and effects of alternatives can be compared. Despite, there are some disadvantages of simulation. It may be difficult to built, it can be expensive, and generally, it gives approximate solutions to the waiting line problems than exact solutions. A simulation model is developed by following procedures; definition of the problem, calculation of simulation cost, building and testing the model, simulation of the model, evaluation of results and conclusion. Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Mersin Factory datas were used as a case study of simulation of waiting lines. System capacity was examined with several service capacities. According to results of simulations, most optimum service capacity of the system was choosed. Therefore, 8-9 service channels capacity of Mersin factory is enough. Therefore, there is not a big queueing problem in the system. When the system needs more capacity, it can be increased to 10 service channels, if cost of increasing service capacity is available. 82
Benzer Tezler
- Bilgisayar ve internet destekli uzaktan eğitim programlarının tasarım, geliştirme ve değerlendirme aşamaları (SUZEP örneği)
Design, development and evaluating stages of computer and internet supported distance education program (on the model of SUZEP)
BİROL GÜLNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Radyo-TelevizyonSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AHMET HALUK YÜKSEL
- Sıra bekleme sistemlerinin analizinde simulasyon tekniği ve uygulaması
Simulation techniques in analysis of queuing systems and its application
BABAK MALEKGHASEMİ
- A design of sub-mW-power 2.4 GHz CMOS cascode low noise amplifier with high linearity
Yüksek doğrusallığa sahip mW altı güç ile çalışan 2.4 GHz CMOS kaskod düşük gürültülü kuvvetlendirici
DİDEM EROL AS
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BERKE YELTEN
- The effect of FSH-priming on oocyte recovery, oocyte quality and in vitro embryo production in water buffaloes
Mandalarda FSH ile uyarmanın oosit kazanımı, kalitesi ve in vitro embriyo üretimi üzerine etkisi
GEORGIOS PETROVAS
Doktora
İngilizce
2022
Veteriner Hekimliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaDölerme ve Suni Tohumlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERHAT ALKAN
PROF. DR. GİUSEPPE CAMPANILLE
- Bekleme hattı sistemlerinde simülasyon analizi ve bir karar verme problemine uygulanması
Simulation analysis in waiting line systems and applying making desicion problem
FİSUN UZUNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolMuğla Üniversitesiİstatistik ve Bilgisayar Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜBARİZ EMİNOV