Şefik Hüsnü Değmer: Türkiye sol hareketi içindeki yeri ve görüşleri
Şefik Hüsnü Değmer: His place in left movement of Turkey and his ideas
- Tez No: 127802
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMÜR SEZGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
ÖZET Şefik Hüsnü Değmer, 1919-1925 yıllan arasında, Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası önderi olarak, yan-legal olarak faaliyet göstermiştir. Marksist- Leninist düşünceyi Türkiye'deki özgün koşullara uygulama çabası içinde olan Değmer, bu dönemde Türkiye'de sınıfların henüz gelişmemiş olduğu verisinden hareketle sınıflararası bir uzlaşı arayışı içinde olmuş ve önderliğini yaptığı“Aydınlık”grubuyla beraber Türkiye'deki güncel mücadelenin emperyalizme karşı gerçekleşmekte olduğu tanısını ortaya koymuştur. 1925 yılından itibaren Kemalist hükümetin artan baskısı ise“illegal”faaliyet döneminin başlamasına sebep olmuştur. Değmer, bu dönemde Türkiye Komünist Partisi lideri olarak faaliyet göstermiştir. 1925-1927 ve 1919-1939 yıllan arasında yurtdışından Partiyi yöneten Değmer, burada bir dış büro oluşturmuştur. TKP, bu dönemde önemli iç çekişmeler yaşamıştır. Parti içinde, Değmer' in temsil ettiği çizgiye“sağ”ve“sol”olmak üzere iki farklı karşı çıkış meydana gelmiştir. Bu çizgiler, Vedat Nedim Tör ve Şevket Süreyya Aydemir liderliğindeki Merkez Komitesi ve Nazım Hikmet liderliğindeki muhalefet grubudur. Değmer' in 1922 yılından itibaren Komintern ile ilişkiye geçmesi ve önderliğini yaptığı hareketin bu tarihten itibaren Komintern'in bir organı olarak faaliyet göstermeye başlaması, bu görüşlerinde önemli değişikliklere sebep olmuştur. 1924 yılında görüşleri Komintern tararından ağır eleştiriye uğrayan Değmer, bu tarihten itibaren“sınıf savaşımı”olgusu üzerinde yoğunlaşmıştır. 1937 yılında Komintern tarafından TKP için verilen Desantralizasyon karan ise, Şefik Hüsnü'nün 1919-1925 yıllarındaki saptamalarına bir geri dönüşü simgeler niteliktedir. Bu karar, pratikte TKP'nin dağıtılması anlamına gelmiştir. 169
Özet (Çeviri)
SUMMARY Şefik Hüsnü Değmer was active half-legally as the leader of the Turkish Laborers and Farmers' Socialist Party (Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası) between the years 1919-1925. Değmer, who was exerting efforts for applying Marxist-Leninist ideology to the special conditions of Turkey, was seeking conciliation between classes, starting from the point that classes had not yet emerged in Turkey, and with the“Aydınlık”group that he was the leader of, made the diagnosis that the actual struggle in Turkey was against imperialism. The increasing pressure of the Kemalist Government since 1925 caused the period of“illegal”activities to start. In this period, Değmer functioned as the leader of the Turkish Communist Party. Değmer managed the party from abroad in 1925- 1927 and 1919-1939, and established a bureau mere. TKP encountered serious tiffs within the party in those periods. Two separate sides emerged that were at the right and at the left according to the position that was represented by Değmer. These sides were the Central Committee leaded by Vedat Nedim Tör and Şevket Süreyya Aydemir, and the Opposition Group leaded by Nazım Hikmet. When Değmer established a relationship with Comintern since 1922, the movement that he leaded began to function as an organ of the Comintern; and this caused very important modifications in his ideas. Değmer faced rather serious criticisms by the Comintern in 1924, and since then he focused on“battle of classes”fact. The De-centralization decision made by Comintern in 1937 for TKP can be a symbol of regression to the ideas of Şefik Hüsnü in 1919-1925 period. This decision practically meant the dissolving of TKP. 170
Benzer Tezler
- Türkiye'de çok partili hayata geçiş sürecinde sol iki parti: Türkiye Sosyalist Partisi ve Türkiye sosyalist Emekçi Köylü Partisi
Two leftist party in the process of transition to multi-party life in Turkey: The Socialist Party of Turkey and the socialist Workers and peasants Party of Turkey
SAVAŞ DANACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. TANER TİMUR
- Şefik Hüsnü Değmer'den İşçi Partisi'ne Aydınlık Hareketi'nin tarihsel süreci
Historical process of lightning movement from Sefik Husnu Degmer to Worker Party
ENVER EMRE ÖCAL
Doktora
Türkçe
2017
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ KARACA
- The evaluation of Şefik Hüsnü on the 'National Question' and on the revolution in Turkey between 1919-1925
1919-1925 yılları arasında Şefik Hüsnü'nün Türkiye' de devrim ve 'Ulusal Kurtuluş' hakkındaki görüşleri
NESLİŞAH LEMAN BAŞARAN
- Erken Dönemde sınıf perspektifine bakış ve Türkiye'ye yansıması
Early perspecive to class and its reflections in Turkey
EYLÜL ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLLA GÖKTÜRK
- 1908-1974 yılları arasında Türkiye'de solun dine bakışı
The left's view of religion in Türkiye between 1908-1974
HÜSEYİN ARSLAN
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF DOĞAN ÇETİNKAYA
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA GÖRKEM DOĞAN
