Ödemiş'te Cumhuriyet Dönemi yapılarının kentsel mekan bağlamında irdelenmesi
The City space influence in the context in the Republican-Period buildings in Ödemiş
- Tez No: 128698
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ DÜZGÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Küçük Menderes, Ödemiş, Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı, Kentsel mekan etkileri, Kültür bağlamı. vı, Küçük Menderes, Ödemiş, Republican - period Architecture, City space influences, Cultural relation. Vll
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
ÖZET 1680 yıllarında küçük bir köy iken ikiyüz yıl içinde Küçük Menderes Havzası'nın en büyük kenti olan Ödemiş'in Cumhuriyet Dönemi yapılarını ve kentsel mekan etkilerini incelemek için çalışma yapılmıştır. Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı üzerine yayınların azlığı, Ödemiş'le ilgili bu dönemi içeren araştırma ve yayınların yokluğu, ne Ödemiş Belediyesi'nde ne de özelde arşivlerin olmaması, yaptığım çalışmada konuya özgü yöntemler bulmamı gerektirmiştir. Mimarlığın geçirdiğimiz toplumsal, ekonomik, siyasal ve kültürel gelişmelerin göstergesi olduğu yaklaşımından hareketle; öncelikle Küçük Menderes Havzası'nın ve Ödemiş'in siyasal - sosyal tarihinden yola çıkılıp Ödemiş'in kentsel tarihine ulaşan bir araştırma yapılmıştır. Cumhuriyet'in ilk planlı kentlerinden olan Ödemiş'in planlan ve plan raporları üzerinde çalışılarak Cumhuriyet Dönemi yapılarının kültürel bağlamda irdelenmesine geçilmiş; gerek Ödemiş'te yaptığım araştırma gezilerinde saptayabildiğim mimarlık yapıtları, gerekse edindiğim Cumhuriyet'in ilk yıllarından siyah - beyaz fotoğraflarla bu konuda bazı çıkarımlarda bulunulmuştur. Ayrıca, Ödemiş'te yaşayan yaşlılarla kent ve kentsel yaşam üzerine yaptığım söyleşilerden edindiğim bilgi ve izlenimler ve yaptığım anket sonucu ortaya çıkan değerlendirmeler; kentsel değişimin siyasal ve sosyal dönüşümlerle birlikte oluştuğu gerçeğini pekiştirmiştir. Kendisinden önce var olan yüzelli köy ve birkaç kasabaya karşın, bir kent yaşamı için kısa sayılabilecek iki yüzyıl içinde havzanın en büyük kenti olabilmesinin nedeni, bu kenti Küçük Menderes Havzası'nın doğal, siyasal ve toplumsal tarihinin yaratmış olmasıdır. Cumhuriyetin ilk yıllarında geleneksel yapılarının yanında neo - klasik, art - deco, art- nouveau, I.Ulusal Mimarlık Dönemi mimarlık yapıtlarıyla mimari mekan etkileri öne çıkan bir kent iken, II. Ulusal Mimarlık Dönemi ve sonrası mimarlık yapıtlarıyla zenginleşen Ödemiş; 1970 sonrası içeriksiz biçim değişikliğine uğrayarak sıradan apartmanlarla yozlaşan günümüz kentlerine benzemiştir. Kentsel mekan etkileri kültür bağlamında irdelendiğinde, son yıllardaki siyasal ve sosyal dönüşümlerin bu yozlaşmayı oluşturduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ödemiş became the largest town of the Küçük Menderes Water Basin within 200 years while it was a small village in 1680. This thesis is made to examine the works and city space influences of the Republican period of this town. It required to find unique methods for this work since there are very few publications on Republican - period architecture: no research was made in relation to Ödemiş of the same period; no archive was found neither in the Ödemiş municipal nor private organisation. With a supposition that Architecture shows social, economic, political and cultural development, the research was made, to start with political and social history of the Küçük Menderes Water Basin and Ödemiş, for the city history of Ödemiş. The Republican period architects have been examined in the context of culture by working with the plans and plan reports of Ödemiş which was one of the first planned towns of the Republican Period. Both architectural works found during my research trips in Ödemiş and black and white pictures of the first Republican period are used for the subject. The information and impressions obtained through dialogues with old people in Ödemiş about town and life as well as the result of queries emphasise the truth that changes in town have taken place together with political and social changes. This town was created by the natural, political and social history of the Küçük Menderes Water Basin. This is why it became the largest town of the region within 200 years, which is supposed to be very short for a town life, inspite of the existence of 150 villages and several small towns before itself. Ödemiş was a town where architectural space influences were given importance to with neo - classic art - decoration and art - nouveau beside traditional works during the first Republican period. It became enriched with other architectural works during the second national architectural period and later years. However it became deteriorated because of wrong policies of change to that it was filled with ordinary apartment buildings and began to look like a present town. If city influences are examined, it can reach the conclusion that the political and social changes in recent years have created this deterioration.
Benzer Tezler
- 1920-1960 arası dönemde planlanan çok katmanlı Batı Anadolu yerleşimlerinin modern mimarlık mirası değerlerinin korunması
Conservation of modern architectural heritage values of multi-layered Western Anatolian settlements planned between 1920-1960
ZEREN ÖNSEL ATALA
Doktora
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAKİNE YILDIZ SALMAN
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Endüstriyel miras kapsamındaki alanların kentsel yenilemeyi oluşturmadaki rolünün irdelenmesi ?Ödemiş örneği?
Examination of the roles of industrial heritage areas in the establishment of urban renewal with the case of study of ?Odemis?
JÜLİDE KAZAS
- Ödemiş'te Osmanlı Dönemi mimarisi
Architecture of Ottoman in Ödemiş
ELİF KARAÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiAkdeniz ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIRAY ÖZBEK