Örgütsel kültür farklılıklarının performans değerlendirme uygulamaları üzerindeki etkisi ve bir uygulama
The Effects organizational cultural differences during performance evulation applications and an application
- Tez No: 130269
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA YAŞAR TINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 358
Özet
ÖZET İlerleyen teknoloji ve oluşan rekabet ortamı örgütlerin tüm diğer alanlarını etkilediği gibi çalışma ortamlarını da etkilemiş, böyle bir ortamda rasyonel ve verimli çalışmak, dolayısıyla rekabette ön sıralarda yer alabilmek için çeşitli standartlar geliştirme, değerlendirmeler ve karşılaştırmalar yapma zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Bu zorunluluğun bir gereği olarak performans değerlendirme ve aynı zamanda da bu performansın ölçümüne olanak sağlayan örgüt ile örgütün sahip olduğu kültürün çeşitli etkilerinin değerlendirilmesi daha da önemli hale gelmiştir. Performans değerlendirme, iyi düzenlenmiş insan kaynakları yönetiminin önemli bir bileşenidir. Personelin performansına ilişkin kararlar örgütün tüm bölümlerini etkiler. Personelin başarısı örgütün başarısını etkileyen önemli faktörlerden biridir. Hızla değişen dünyamızda, personelin performansıyla yakından ilgisi olan kültür ve özellikle örgüt kültürü kavramları da her geçen gün daha da önemli bir hale gelmiştir. Örgütler bütünlüklerini ve sürekliliklerini sağlamak, personelini amaçlarda birleştirmek, gelişmek ve değişen çevreye uyum göstermek için birtakım ortak inanç, düşünce ve değerlerden oluşan kültürel bir yapı kurmak zorundadırlar. Giderek önemi artan ve örgütlerin faaliyetlerinde dikkate alınması zorunlu hale gelen performans değerlendirme ve örgüt kültürü kavramlarının birbirleri ile sıkı ilişki içinde oldukları göz ardı edilemeyecek bir gerçektir. Şöyle ki, örgüt kültürü dikkate alınmaksızın yapılan bir performans değerlendirme, şeklî bir değerlendirme olmaktan daha öteye gidemeyecek, uygulanması mümkün olamayacaktır. Performans değerlendirme yapılırken, en uygun değerlendirmenin yapılabilmesi için örgütün sahip olduğu kültürel yapı da dikkate alınarak, farklı kültürlere sahip örgütlerde uygun performans değerlendirme yöntem ve kriterleri uygulanmalıdır. Türkiye'deki işletmelerde uygulanan performans değerlendi^ uygulamalarında örgütsel kültür farklılıklarının bir etkisinin olup olmaî konusunun araştırılması ve örgüt kültürünün performans değerlendirmek yerinin ortaya konmasının gerekliliği fikrinden hareketle yola çıkılan!çalışmanın temel amacı, çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren değişik örgütlerdeki örgütsel kültür farklılıklarının performans değerlendirme uygulamaları üzerindeki etkilerinin ortaya konmasıdır. Bununla birlikte çalışmanın bir diğer amacı da, işletmeler açısından performans değerlendirmenin ve örgüt kültürü kavramının nasıl algılandığı, işletme amaçlarına ulaşmada bu kavramlara ne ölçüde yer verildiği ve sonuçlarının ne şekilde değerlendirildiğinin ortaya konarak, Türk işletmeleri için konuya ışık tutacak yönlerin ortaya çıkarılması, bu konuda teorisyen ve uygulamacılara ışık tutacak çözümsel yaklaşımlarda bulunulmasıdır. Bir örgütün kültürü, onun kendi değerleri ve standartlarını yansıtır. Örgüt kültürlerinin çözümlenmesinde temel alınacak kültürel etmenler, boyutlar ya da değişkenler konusunda araştırmacılar arasında tam bir fikir birliliği oluşmamıştır. Değişik kültürel tanım ve yaklaşımlar benimsenerek, değişik ölçütler ve değişkenler kullanılarak farklı araştırmaların yapıldığı görülmüştür. Bir örgüt kültürünü tüm yönleriyle açıklamak güç olabilir. Ancak bu güçlüğe rağmen örgüt kültürünü saptayan belirli öğeler üzerinde yoğunlaşma sağlanarak araştırmalar yapılmıştır. örgüt kültürleri ve sınıflandırılmaları ile ilgili olarak daha önceleri araştırmacılar tarafından yapılan değişik çalışmalar sonucunda pek çok sınıflandırma yapıldığı görülmüştür. Bu farklı sınıflandırmalara temel neden olarak çalışmayı yapan araştırmacıların kendi amaçlarına uygun olarak konuya farklı yönlerden yaklaşmış olmaları gösterilebilir. Bu çalışmada örgüt kültürleri, bazı yönetsel ve örgütsel uygulamalara olanak tanıyacak şekilde üzerinde genelde fikir birliği oluşmuş olan çeşitli temel kriterler dikkate alınarak; 1. İnsan odaklı örgütsel kültür, 2. Şebekeleşmiş örgütsel kültür, 3. iş odaklı örgütsel kültür ve 4. Bölümlenmiş örgütsel kültür. olmak üzere 4'lü bir sınıflandırmaya tabi tutulmuşlardır. Çalışmada önce yukarıda belirtilen örgüt kültürlerinin belirlenmesine ilişkin bilgilere yer verilmiştir. Örgüt kültürlerinin sınıflandırılmasında, VIII1. İnsan ilişkilerine yönelik kriterler ve 2. işe yönelik kriterler olmak üzere ikili bir ayırıma göre örgüt kültürlerinin saptanması yoluna gidilmiştir. Daha sonra farklı örgütsel kültürlere sahip örgütlerde uygulanan performans değerlendirmeye ilişkin bilgilere yer verilmiştir. Bu kapsamda performans değerlendirme uygulamalarında ele alınan kriterler de; 1. Kişilik özellikleri ile ilgili performans değerlendirme kriterleri ve 2. İşe yönelik performans değerlendirme kriterleri olmak üzere sınıflandırılıp ilgili açıklamalara yer verilerek çalışmanın teorik kısmı tamamlanmıştır. Bu bölümleri izleyen son bölümde ise gerek örgüt kültürlerinin saptanmasına, gerekse de bu örgütlerdeki performans değerlendirme uygulamalarının ortaya konulduğu bir alan araştırmasına yer verilerek çalışma tamamlanmıştır. IX
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Advanced technology and established competition environment has effected the working environment of the organizations as they effect all other areas of it, and necessity of various standards development, evaluations and comparison performance obligation is existed for the purpose of rational and productive working within an environment like this, consequently taking front places in the competititon. Performance evaluation as a requirement of this obligation as well as evaluation of various effects of culture of the organization and organization, enabling measurement of this performance become more important. Performance evaluation, is an important element of a good arranged human resources management. Decisions in connection with performances of the personnel, effect all departments of the organization. Success of the personnel is one of the most important factors effecting the success of the organization. In our rapidly changing world, culture closely related with performances of the personnel and especially organizational culture concept had also become more important in the course of time. Organizations should establish a cultural structure, composed of some mutual believes, thoughts and values, within the organization in order to maintain their integrities and continuances, unite the personnel on their aims, develop and harmony to the changing environment. It is an obvious reality that performance evaluation and organization culture concepts, increasingly becoming more important and obligatory for considering during activities of the organization, are closely interrelated with each other. In other words, performance evaluation without considering the organizational culture will not go beyond a structural evaluation and will not be possible to apply. While doing the performance evaluation, in order to do most appropriate evaluation, with also considering the cultural structure of the organization, appropriate performance evaluation methods and criteria should be applied on organizations with different cultures. XMain goal of this study, set out from the idea of necessity of exposing of role of organizational culture within performance evaluation and research of whether an effect of organizational culture differences exists during performance evaluation applications, applied on Turkish enterprises, is to expose the effects of organizational cultural differences within different organizations, activating within various sectors during performance evaluation applications. In addition to this, another goal of the study is to maintain analytic approaches, enlighting to the practicers and theoriticians on this issue, reveal the aspects, enlighting the issue for Turkish enterprises and expose how much these concepts take roles and how the results are assessed during reaching the goal of the organization, and how performance evaluation and organizational culture is perceived in connection with organizations. Culture of an organization reflects its values and standards. There is no full opinion union among the researchers on cultural factors, sizes or variables to be based on resolution of organizational cultures. It is seen that different researches are performed with using various ceriteria and variables with assuming different cultural definitions and approaches. It can be difficult to explain an organizational culture in all aspects. But researches are performed with maintaining intensivity on certain elements, determining the organizational culture despite of this difficulty. It is seen that lots of classifications have been performed as a result of various previous studies, performed by researchers related with organizational cultures and classifications. Main reason for these different classifications can be shown as approaches of study performing researchers to the issue in different aspects, complying with their aims. Organizational cultures in this study are subjected to a quadruple classification, composed of 1. Human focused organizational culture 2. Network organizational culture XI3. Work focused organizational culture, and 4. Divisional organizational culture, with considering the various basic criteria, on which a common opinion union is established as enabling some administrative and organizational applications. In the study firstly information related with determination of aforementioned organizational cultures is used. During the classification of organizational cultures, determination of organizational cultures according to double separation, composed of 1. Criteria in connection with human relations, and 2. Criteria in connection with work is performed. Then information related with performance evaluation, applied in organizations having different organizational cultures iş used. In this concept, criteria, used during performance evaluation applications are also classifed as; 1. Performance evaluation criteria related with personality characteristics, and 2. Performance evaluation criteria in connection with work, and related clarifications have been performed, and theoritical part of the study is completed. In the final section following these sections, both determination of organizational cultures and a survey in which performance evaluation applictions are exposed within these organizations, and study is completed. XII
Benzer Tezler
- Türkiye'de faaliyette bulunan uluslararası ortak girişimlerde örgütsel değerlerin ve uygulamaların toplumsal temelleri
The societal fundamentals of organizational values and practices of international joint ventures in Turkey
TÜLAY İLHAN
Doktora
Türkçe
2006
AntropolojiKaradeniz Teknik ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KAMİL YAZICI
- Perception and readiness for evaluation in governmental organizations and non-governmental organizations in Turkey
Türkiye'de sivil toplum kuruluşlarının ve kamu kurumlarının değerlendirme konusunda algıları ve hazır olma durumları
MERVE NUR DOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
EkonomiDokuz Eylül Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE SEDEF AKGÜNGÖR
- Farklılıkların yönetimi anlayışı çerçevesinde mobbing davranışı: Bolu ili beyaz et sektöründe bir araştırma
Acts of mobbing on the basis of the understanding of managing diversity: A study of the poultry sector in Bolu, Turkey
FATİME NUR GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İşletmeAbant İzzet Baysal Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜLYA ERKANLI
- Çalışma kültürü farklılıklarının çalışma davranışları üzerine etkileri: Türkiye ve Polonya örneği
The effects of work culture differences on work behaviors: Case of Turkey and Poland
MURAT ÇOLAK
Doktora
Türkçe
2013
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriDokuz Eylül ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YAŞAR TINAR
- Aile işletmelerinde liderlik ve firma performansı üzerine etkileri
Leadership in family-owned businesses and its effects on firm performance
NAZLI AYŞE AYYILDIZ