Geri Dön

Gen teknolojisi ile ilgili etik bildirgeler ve yasal düzenlemeler

Ethical declarations and legal regulations related with gen technology

  1. Tez No: 132576
  2. Yazar: HAKAN ERTİN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖZTAN ÖNCEL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Medical History and Ethics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 298

Özet

VIII. ÖZET Kalıtımın insanlar tarafından fark edilmesi tarih öncesi dönemlere kadar gitmektedir. Ancak genetik ile ilgili ilk bilgiler 19. yüzyılda elde edilmiştir. Genetik bilimine en büyük katkıyı 1822 de doğan Gregor Mendel yapmıştır.Bezelyeler üzerinde yaptığı deneylerle Mendel Yasaları adıyla bilinen kuralları belirlemiştir. Bu alandaki en önemli keşif, James W atson ve Francis C rick' in DNA'nın çift sarmal yapısını 1953 yılında bulmalarıdır. Daha sonra 1997 yılında Ian Wilmut tarafından genetik olarak kopyalanan koyun Dolly doğmuştur. Son dönemde ise İnsan Genom Projesi tamamlanmış ve bu proje insanlığın aya gitmesinden sonra en önemli proje kabul edilmiştir. Genetik alanındaki yaşanan hızlı gelişmeler beraberinde bir çok etik sorunu da getirmiştir. Özellikle kopyalama tekniklerinin bulunmasından sonra büyük tartışmalar çıkmıştır. İnsan kopyalamanın da mümkün olabileceği endişesi kaygı yaratmaktadır. Genetik testler, genetik bilginin gizliliği, kişilerin tedavisi henüz olmayan genetik bir hastalığa yatkın olduklarını bilmelerinin uygun olup olmayacağı, genetik olarak bir hastalığa yatkın kişilerin sigortalanmama ihtimali, biyoteknolojik buluşların patentlenmesi, tartışılan ana konulardır. Bütün bu gelişmeler ve oluşan etik ve hukuksal sorunlar bu konuda bir takım düzenlemeler yapılması gerçeğini ortaya çıkarmıştır. 2. Dünya Savaşında yaşanan vahşi uygulamalar sonucunda, insanlar üzerinde deney yapılması ile ilgili kuralları belirleyen Nurnberg Kodeksi kabul edilmiştir.Etik düzenlemeler ile ilgili 2 bildirge önemlidir. Bunlardan biri Avrupa insan Haklan ve Biyotıp Sözleşmesidir. İkinci önemli bildirge de Unesco İnsan Genomu Evrensel Bildirgesidir. 1997 yılında kabul edilen ve İnsan Haklan Evrensel Bildirgesinden sonra isminde Evrensel kelimesi geçen 2. bildirge olmuştur. Ayrıca Dünya Tıp Birliği Helsinki Bildirgesi de insan deneklerin yer aldığı biyomedikal araştırmalar ile ilgili tavsiyelerde bulunmuştur. Bunlardan başka Avrupa Parlamentosunun“genetik olarak değiştirilmiş mikroorganizmalar ile ilgili yönergesi”,“biyoteknolojik buluşların hukuki korunması hakkındaki yönergesi”ve“Birleşmiş Milletler Biyogüvenlik Hakkındaki Cartagena Protokolü”, bu alanla ilgili hükümler getirmektedir. Ülkemizde de konu hakkında Genetik Hastalıklar Tam Merkezleri Yönetmeliği ve Tübitak'ın ve Devlet Planlama Teşkilatının hazırlattığı Genetik ve Gen Mühendisliği ile ilgili raporlar bulunmaktadır. 275

Özet (Çeviri)

IX. SUMMARY The realization of heredity by people goes back through the pre-historic periods. Yet, the first informations about genetics was obtained in 19th century. Born in 1822, George Mendel made the most important contribution to genetical science. He defined the laws which is known as“Mendel laws”with his experiment on peas. The most important discovery in this area is the reveal of the double helix of DNA by James Watson and Francis Crick. Then in 1 997, Dolly, the first cloned sheep, which was cloned by Ian Wilmut, was born. In the recent period Human Genom Project was completed and then This Project was accepted as the most important project of humanity after the landing on moon. The rapid developments in genetics caused many ethical questions. Particullary, heated debates has been generated after the discovery of the cloning techniques. The possibility of this condition worries many people. The main debates in this questions are the genetic tests, the secrecy of genetic information, the morality of the information about treatments methods whether they are convenient or not for patient, the possibility of having no insurance for the people who are tend to become ill genetically, the patentting of biotechnological innovations. All of these developments or ethical and juridical conflicts reveal that some regulations should be done. The Nurnberg Code which draw up the rules about making experiments on human beings, was accepted after the World War II. There are two main declaration about ethical drawings one of which is Convention on Human Rights and Biomedicine of the European Council. The second one is Universal Declaration on Human Genome of UNESCO. The latter is the second declaration that contains the word“universal”after the Universal Declaration of Human Rights. In Addition, World Medical Association, Helsinki Declaration also contains recommendations about biomedical researches that deal with human subjects. Besides The Directive of European Parliament and of the Council about genetically modified micro-organisms, legal protection of biotechnological inventions and Cartagena Protocol on Biosafety of United Nations have some rules in this area. In our country,There are some reports about Genetics and Genetics Engineering prepared by Tübitak and The State Planning Organization. 276

Benzer Tezler

  1. Tez No

    278371

    Biyoetik eğitimi kapsamında ortaöğretim öğrencilerine yönelik ?biyoetik değer envanteri? geliştirilmesi

    The development of ?bioethical values instrument? for secondary education students within bioethics education

    NİLAY KESKİN SAMANCI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    BiyolojiGazi Üniversitesi

    Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ORHAN ARSLAN

  2. Tez No

    431585

    Gen tedavisi için tasarlanan ve patent başvurusu yapılan farmasötiklerin incelenmesi ve değerlendirilmesi

    Research and assessment of pharmaceuticals designed for gene therapy and applied for patent protection

    LALE KUŞCU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    BiyoteknolojiMarmara Üniversitesi

    Farmasötik Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ DEMİR SEZER

  3. Tez No

    228430

    Preservice science teachers' informal reasoning regarding socioscientific issues and the factors influencing their informal reasoning

    Fen Öğretmen Adaylarının sosyobilimsel konular hakkındaki kritik düşünme yetenekleri ve bu yetenekleri etkileyen faktörler

    MUSTAFA SAMİ TOPÇU

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2008

    Bilim ve TeknolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İlköğretim Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. ÖZGÜL YILMAZ TÜZÜN

  4. Tez No

    634255

    Otizm spektrum bozukluğu tanısı alan hastalarda genetik ve çevresel etiyolojik faktörlerin araştırılması

    Investigation of genetic and environmental etiological factors in patients diagnosed with autism spectrum disorder

    ZEYNEP İZEM PEKER BULĞAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TANJU ÇELİK

    DOÇ. DR. AYŞE KUTLU

  5. Tez No

    698040

    Animasyon∕canlandırma filmlerinin mesajları üzerine göstergebilimsel bir analiz: Kırgızistan örneği

    A semiotic analysis on the messages of animation films: The case of Kyrgyzstan

    ZHAMILIA KARYMBAEVA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    GazetecilikAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET KÜÇÜKKURT

Geri Dön