Afetlerde sosyal hizmet-17 Ağustos 1999 Marmara ve 12 KLasım 1999 Bolu-Düzce depremleri sonrasında sosyal hizmet uzmanları tarafından gerçekleştirilen meslek uygulamaların incelenmesi
Social work in disasters - the practice of social workers in the regions that were affected by the earthquakes of Marmara (17.08.1999) and Bolu-Düzce (12.11.1999)
- Tez No: 132742
- Danışmanlar: PROF. DR. A. BERİL TUFAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmetler, Social Services
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
ÖZET Sosyal hizmet uzmanlarının Marmara (17.08.1999) ve Bolu-Düzce (12.11.1999) depremlerinin etkilediği bölgelerdeki sosyal hizmet uygulamalarının incelendiği,“Afetlerde Sosyal Hizmet”konulu bu araştırmanın iki temel amacı bulunmaktadır: Bunlardan birincisi; Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) bünyesinde çalışan sosyal hizmet uzmanlarının, deprem afetinin etkilediği bölgelerde gerçekleştirdikleri mesleki uygulamaların, çeşitli nüfus gruplarına sundukları kurumsal hizmetlerin ve bu süreçte karşılaşılan güçlüklerin belirlenmesidir. Araştırmanın ikinci amacı; depremler sonrasında, mesleki müdahalelerde bulunan sosyal hizmet uzmanlarının bu süreçte yaşadıkları duygusal güçlüklerin belirlenmesidir. Araştırma, genel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini, Ankara, İzmir, Kocaeli ve Bolu illerinde SHÇEK'e bağlı kuruluşlarda çalışan deprem çalışmalarına katılmış 124 sosyal hizmet uzmanı oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, 2002 yılı Eylül-Kasım ayları arasında, araştırmacı tarafından geliştirilen soru kağıdı ile toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde sıklık dağılımları (sayı, yüzde, aritmetik ortalama) ve Pearson'ın khi kare istatistiksel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonunda elde edilen önemli sonuçlar şu şekilde özetlenebilir: Görüşülen sosyal hizmet uzmanlarının yaş ortalaması 36,44'tür. Cinsiyet dağılımları birbirine çok yakındır. Sosyal hizmet mesleğinde çalışma süresi ortalaması 9,19 yıldır, önemli bir oranı lisans üstü eğitim derecelidir. Çeşitli nüfus gruplarıyla çalışılan 12 farklı kuruluştan deprem çalışmalarına katılmışlardır. Çok düşük bir oranı afetin etkileri ve afetlerde sosyal hizmet uygulamaları konusunda bilgilidir. Tamamı daha önce herhangi bir afet çalışmasında yer almamıştır. Büyük çoğunluğu deprem çalışmalarına katılma konusunda istekli olmuştur. Dörtte biri depremzededir. Bir sosyal hizmet uzmanı ortalama 16 gün afet çalışması yürütmüştür. Afet çalışmaları süresince sıklıkla kullanılan mesleki roller ise, bağlantı kuruculuk, yetkin hale getiricilik, kolaylaştırıcılık, savunuculuk, arabuluculuk ve toplumu bilgilendirme olmuştur. Makro düzeyde planlama çalışmalarına katılımın oranı çok düşüktür. Dörtte üçü mesleki uygulamaları süresince ekip çalışmasında yer almıştır. Depremden zarar gören tüm nüfus grupları ile çalışılmıştır. Mesleki uygulama yürütülen nüfus gruplarından özürlüler ve yaşlılarla yürütülen çalışmalar sınırlı kalmıştır. Ayrıca bu nüfus gruplarına ağırlıklı olarak kurumsal hizmetler sunulmuştur. Tamamı afet çalışmaları süresince duygusal güçlükler yaşamıştır. Duygusal güçlük yaşayan kadınların oranı erkeklerden daha yüksektir. En sık yaşanan duygusal güçlükler ise üzüntü, afetten etkilenen insanlara yardımcı olamama hissi, endişe ve kızgınlıktır. Hemen hemen tamamı yaşadıkları duygusal güçlüklerin mesleki çalışmalarını olumsuz etkilemediğini belirtmiştir. Tamamına yakını çalışmalarıyla ilgili bireysel deneyimlerini ve duygularını meslektaşlarıyla paylaşmıştır. Ancak yandan fazlası psikolojik bilgilendirmeIll (debriefing) amaçlı grup toplantılarına katılmamıştır. Afet çalışmaları sonrasında afet konulu bir eğitim programından yararlananların oranı da çok düşüktür. Mesleki çalışmaları süresince yaşadıkları aksaklıklar içinde ilk sırayı afetlerde sosyal hizmet konusunda bilgi eksikliği almaktadır. Çoğunluğu ise, afet çalışmasında yer alan kamu kurumlan ve sivil toplum örgütleri arasında işbirliği ve koordinasyon sağlama, sosyal yardımların dağıtımı, personel sayısı konularında önemli güçlükler yaşamıştır. Sosyal hizmet uzmanlarının büyük çoğunluğu çalışmalarından mesleki doyum sağlamıştır ve olası bir afette, afetin etkilediği bölgede kendini çalışmaya hazır hissetmektedir. Mesleki doyum sağlama ve afet konulu eğitim programlarından yararlanma, olası bir afette çalışma isteğine olumlu etki yapmaktadır. Elde edilen bulgular doğrultusunda şu öneriler sıralanabilir: Afetten zarar gören nüfus gruplarının tümünün ortaya çıkan ihtiyaçlarına yönelik ayrıntılı inceleme, tarama, durum saptama ve planlama çalışmaları afet çalışmasının ilk aşamasında yapılmalıdır. Türkiye'de afetlerde sosyal hizmet uygulamalarının yasal sorumluluğunu taşıyan SHÇEK, konuyla ilgili diğer kamu kurumları ve sivil toplum örgütleri ile etkili işbirliği ve koordinasyon geliştirmeli, afet çalışma planı hazırlamalı, bünyesinde afetle ilgili bir birim oluşturmalıdır. Afet çalışmalarına katılan sosyal hizmet uzmanları afetlerde sosyal hizmet uygulamaları konusunda SHÇEK bünyesinde hizmet içi eğitim programlarından yararlandın İmalı ve lisans ve üstü eğitimleri sürecinde sosyal hizmet okullarında profesyonel afet bilgisi ile donatılmalıdırlar. Afet çalışmaları süresince psikolojik bilgilendirme (debriefing) amaçlı grup toplantılarına, afet çalışması yürüten tüm sosyal hizmet uzmanları dahil edilerek, psikolojik yönden korunmalıdır. Afet çalışmalarında ekip çalışması anlayışı geliştirilmelidir. Toplum afetin etkileri konusunda sürekli bilgilendirilmeli ve bilinçlendirilmelidir.
Özet (Çeviri)
IV SUMMARY This study entitled“Social Work in Disasters”which examines the practice of social workers in the regions that were most affected by the earthquakes of Marmara (17.08.1999) and Bolu-Düzce (12.11.1999) has two basic aims: the first is to put forth the professional practice carried out and institutional services performed by the social workers employed under SHÇEK (Social Services and Child Protection Institution) to varied groups of inhabitants in the regions affected by the earthquakes. And, through the example of the earthquake works under consideration, it aims to determine the defects of the social work practices in the events of disasters in Turkey. The second aim of this study is; to analyze the effects of the emotional difficulties experienced by the social workers following earthquakes on their professional performance. The present study is designed according to the general survey method. The subject sample of the study is composed of 124 social workers who participated in the works of earthquake and are still working in agencies of SHÇEK in Ankara, Izmir, Kocaeli and Bolu. Data of the study were gathered in two months, from September till November of 2002, through a questionnaire developed by the researcher himself. For the statistical analyses of the data, frequency distributions (number, percentile, mean) and Pearson's correlation and chi square were used. The major results obtained can be summarized as follows: The mean age of the interviewed social workers is 36,44. The distribution of sex is almost equal. The mean amount of time spent in the profession of social work is 9,19 years. Most of them have a bachelors or masters degree. They came from 12 different agencies working with various population groups to participate in earthquake works. Just a few of them are informed about the effects of the disaster and experienced in social work practice in disasters. None of them had participated in a disaster social work practice before. Great majority of them were enthusiastic about participating in the works of earthquake. A quarter of them were earthquake victims. On average, a social worker spent 16 days in the disaster work. The professional roles frequently used during disaster works were brokering, enabling, facilitating, advocacy mediating and social activism. The rate of participation in planning studies at macro level is very low. Three fourth of them joined in group work all through their professional practice. All population groups who suffered from the earthquake were worked with. Professional practice carried out with the population groups of the handicapped and the elderly were limited. Moreover, the services presented to these groups focused on institutional services. All of the social workers interviewed experienced emotional difficulties during disaster works. The rate of females experiencing emotional difficulties is higher than that of males. The most frequent emotional difficulties reported are: sadness, the feeling of being in desperate straits in helping people suffering from the earthquake, anxiety and anger. Almost all of them reportedthat the emotional difficulties they were experiencing didn't influence their professional performance negatively. Nearly all of them shared their personal experiences and feelings about their works with their colleagues. But more than half of them didn't attend group meetings intending psychological debriefing. The rate of social workers who have benefited an education program about disasters following the disaster works is also very low. The main defect they experienced during their professional practice is their lack of knowledge about social work during disasters. Moreover, most of them experienced major difficulties in providing cooperation and coordination between state institutions and non-governmental organizations working in the disaster work, in the distribution of social assistance, and in the number of staff. The great majority of social workers has got professional satisfaction following their works, and are feeling themselves ready for working in a region suffering from a probable disaster in the near future. Professional satisfaction and benefiting education programmes about disasters have a positive effect on the willingness to work with a probable disaster. According to the findings obtained the following could be recommended: The detailed examination, survey, identifying the situation, and planning works on the emerging needs of all the population groups affected by the earthquake should be done in the first phase of the disaster work. SHÇEK which carries the legal responsibility of the social work practices in natural disasters in Turkey should develop an efficient cooperation and coordination with other state institutions and non-governmental organizations, prepare a disaster work plan, and establish a unit in it about disasters. Social workers participating in disaster work should be benefited from the in-service education programs in SHÇEK about social work practices in disasters, and during their undergraduate and graduate education, they should be equipped with the professional knowledge of disaster in the schools of social work. Throughout the disaster works, by including all the social workers performing disaster works to the group meetings aimed at psychological debriefing they should be protected. Understanding of team work should be developed in disaster works. The society should always be informed and made conscious about the effects of disasters.
Benzer Tezler
- Afet yönetiminde kurumsal ve hukuksal yeniden yapılanma: Yapı denetimi
Legislative and institutional development of Turkey in charge of disaster and risk management: A study on building inspection law
ZERRİN ALATAŞ YENER
Doktora
Türkçe
2003
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiKent ve Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL MENGİ
- Afet lojistiği kapsamında Bayrampaşa ilçesi analizi
Humanitarian disaster logistics, an analysis of Bayrampasa district
NURİ GENÇAY GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDA KUNDAK
- Afetlere yönelik sosyal yardım ve sosyal hizmetler
Social assistances and social services for disasters
FATİH ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FARUK TAŞCI
- Adapazarı'nda, 17 Ağustos 1999 depremi sonrası yoksulluk
The poverty, after 17 August 1999 eartquake in Adapazarı
İBRAHİM YOLCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
SosyolojiSakarya ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. KÂZIM YILDIRIM
- Türkiye'de kentsel dönüşüm uygulamaları için matematiksel bir model önerisi
A mathematical model suggestion for urban transformation in Turkey
HALİL İBRAHİM POLAT