Kızılçam (Pinus brutia Ten. ) tohum bahçelerinde yer alan klonların ıslah değerlerinin açık tozlaşma döl denemeleri ile belirlenmesi
Estimating breeding values of the Turkish red pine (Pinus brutia Ten. ) clones by using open pollinated progeny trials
- Tez No: 133046
- Danışmanlar: PROF. DR. KANİ IŞIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 240
Özet
ÖZET KIZILCAM (Pinus brutia TEN.) TOHUM BAHÇELERİNDE YER ALAN KLONLARIN ISLAH DEĞERLERİNİN AÇIK TOZLAŞMA DÖL DENEMELERİ İLE BELİRLENMESİ Hikmet ÖZTÜRK Doktora Tezi, Biyoloji Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Kani IŞIK Haziran 2003, 219 sayfa Bu çalışmada Akdeniz Bölgesi Alçak (0-400 m) Yükselti Kuşağı Kızılcam Islah Zonuna tohum temini için tesis edilmiş altı adet klonal tohum bahçesinde yer alan 168 klon ele alınmıştır. Her bir tohum bahçesindeki klon sayısı 25 ile 35 arasında değişmektedir. Klonlardan toplanan açık tozlaşma ürünü tohumlardan üretilen fidanlarla, Fethiye, Antalya ve Ceyhan'da üç adet açık tozlaşma döl denemesi tesis edilmiş ve denemelerdeki ağaçların dördüncü yaşında boy, boğumdaki dal sayısı ve yaz sürgünü sayısı karakterleri ölçülmüştür. Gözlenen karakterlere ilişkin genetik parametrelerin ve klonların ıslah değerlerinin hesaplanması ve genetik ıslah çalışmaları yapıldığı takdirde elde edilecek genetik kazancın tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Her bir karakterin ıslah değerlerinin tahmininde BLUP (Best Lineer Unbiased Prediction) yöntemi, birden fazla karakter için ortak ıslah değerinin bulunmasında ise seleksiyon indeksi yöntemi kullanılmıştır. Deneme alanlarında klonların sıralamaları arasındaki farklılıkları incelemek üzere B tipi genetik korelasyonlar hesaplanmıştır. Bireysel kaktım derecesi hem boy hem de yaz sürgünü sayısı karakteri için 0.15±0.02, boğumdaki dal sayısı karakteri için 0.08±.0.01 olarak tahmin edilmiştir. Aile ortalamaları kaktım derecesi boy için 0.48±0.06, boğumdaki dal sayısı için 0.26±0.07 ve yaz sürgünü sayısı için 0.58±0.04 olarak hesaplanmıştır. Deneme alanları arasında B tipi genetik korelasyonlar boy karakteri için 0.45-0.63, boğumdaki dal sayısı için 0.23- 0.37 ve yaz sürgünü sayısı karakteri için 0.41-0.75 arasında değişmektedir. Fenotipik tohum bahçelerinden elde edilen genetik kazanç, kontrol materyaline göre, boy karakteri için %8.1, boğumdaki dal sayısı karakteri için %1 ve yaz sürgünüsayısı karakteri için %0.8 olarak bulunmuştur. Fenotipik tohum bahçelerinde en iyi 20 klon kalacak şekilde yapılacak genetik ayıklama sonunda, elde edilecek genetik kazanç, boy karakterinde %13, boğumdaki dal sayısı karakterinde %2.1 ve yaz sürgünü sayısı karakterinde %3.3 'e ulaşmaktadır. Islah değerlerine göre 168 klon arasında sıralamada ilk 30'da yer alan klonlarla kurulacak genotipik tohum bahçelerinden dördüncü yaşta elde edilecek genetik kazanç (kontrol materyaline göre), boy karakteri için %24.9, boğumdaki dal sayısı karakteri için %6.5 ve yaz sürgünü sayısı karakteri için %9.7 olarak hesaplanmıştır. Gözlenen karakterler arasında en yüksek genetik korelasyon boy karakteri ile yaz sürgünü sayısı karakteri arasında elde edilmiştir (0.57±0.07). Boğumdaki dal sayısı ile yaz sürgünü sayısı arasındaki genetik korelasyon (0.06+0.13) olarak bulunmuştur. Boy ile boğumdaki dal sayısı karakteri arasındaki genetik korelasyon deneme alanlarında 0.09-0.43 değerleri arasında değişmiştir. Deneme alanlarınının ortak değerlendirilmesinde ise bu iki karakter arasındaki genetik korelasyon, genotip çevre etkileşimi kovaryansının yüksek olması nedeniyle - 0.13 olarak bulunmuştur. Boy ile yaz sürgünü karakteri arasında genetik korelasyon yüksek olduğu için seleksiyon indeksi hesaplanırken yaz sürgünü sayısı karakterine yer verilmemiştir. Sadece boy ve boğumdaki dal sayısı karakterleri birlikte ele alınarak bir seleksiyon indeksi belirlenmiştir. En yüksek indis değerine sahip 30 klonun seçilmesi halinde, boy karakterinde %10.5 genetik kazanç elde edilirken, boğumdaki dal sayısı karakteri için herhangi bir genetik kazanç elde edilemediği bulunmuştur. Boğumdaki dal sayısı ile boy karakteri arasındaki negatif ilişkinin boy karakteri üzerindeki olası bozucu etki nedeniyle, seleksiyon işleminin indis değerleri yerine, sadece boy karakterine göre yapılması önerilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Kızılcam, kalıtsallık derecesi, genetik korelasyon, ıslah değeri, BLUP, seleksiyon indeksi, genetik kazanç. JÜRİ: Prof. Dr. Kani IŞIK (Danışman) Prof. Dr. Kenan TURGUT Prof. Dr. Ş. Fatih TOPCUOĞLU Prof. Dr. Zeki KAYA Prof. Dr. Mustafa GÖKÇEOĞLU
Özet (Çeviri)
ABSTRACT ESTIMATING BREEDING VALUES OF THE TURKISH RED PINE (PINUS BRUTTA TEN.) CLONES BY USING OPEN POLLINATED PROGENY TRIALS Hikmet ÖZTÜRK Phd. D. Thesis in Biology Advisor: Prof. Dr. Kani IŞIK June 2003, 219 pages In this study, 168 clones in six clonal seed orchards, which were established for low elevation Turkish red pine breeding zone (0-400m), were investigated. The number of clones at each seed orchard ranged from 25 to 35. Open pollinated seeds collected from these clones in the seed orchards were used to establish progeny trials in Fethiye, Antalya and Ceyhan. Tree height, number of branches per whorl (NBW) and number of lammas growth (NLG) (number of flushes in summer) were observed at age 4. The aim of the study was to estimate genetic parameters and breeding values by using these three characters and to estimate genetic gain through the breeding activities. Breeding values for each character were estimated by using BLUP method. Selection index method was used to estimate aggregate genetic values when multiple trait selection was aimed. To investigate the family rank changes among sites, B type genetic correlation were used. Individual heritabilities were 0.15±0.02 for both tree height and NLG and 0.08±0.01 for NBW. Family mean heritabilities for height, NBW and NLG were 0.48+0.06, 0.26±0.07 and 0.58+0.04 respectively. B type genetic correlations between sites were changing from 0.58 to 0.63 for height, 0.23 to 0.37 for NBW and 0.41 to 0.75 for NLG. Realized genetic gain which obtained from phenotypic seed orchards were 8.1% for height, 1% for NBW and 0.8% for NLG. Average genetic gain in breeding zone after rouging, by leaving the best 20 clones in each seed orchard, reached 13% for height, 2.1% for NBW and 3.3 % for NLG. Genetic gain (relative to controls) at the age of 4 obtained from the first generation genotypic seed orchards consisting the best 30 clones was estimated 24.9% for height, 6.5% for NBW and 9.7% for NLG. The strongest genetic correlation was observed between height and NLG (0.57 ± 0.013). Genetic correlation between NBW and NLG was 0.06±0.013, which implies these two characters were coded by almost different genes. Genetic correlation between inheight and NBW ranged from 0.09 to 0.43 at the test sites. The genetic correlation estimate between these two characters based on overall evaluation of sites was -0.13, mainly due to high genotype environment covariance Since there was a strong genetic correlation between height and NLG, NLG was not considered for developing selection indices. Only one selection index value has been determined by considering height and NBW characters simultaneously. When the best 30 clones are selected based on their selection index values, genetic gain is expected to be 10.5% for height; but no gain for NBW. Because of negative relationship between height and NBW, it is recommended that instead of selection index value determined by including these two traits, breeding values for height alone should be utilized for further breeding and selection purposes. KEY WORDS: Turkish red pine, heritability, genetic correlation, breeding value, BLUP, selection index, genetic gain. JÜRİ: Prof. Dr. Kani IŞIK (Danışman) Prof. Dr. İlhan ÇA?IRGAN Prof. Dr. Ş. Fatih TOPÇUO?LU Prof. Dr. Zeki KAYA Prof. Dr. Mustafa GÖKÇEO?LU IV
Benzer Tezler
- İzmir ve Manisa illeri karaçam (Pinus brutia Ten. ) tohum bahçelerinde bulunan kozalak ve tohum zararlıları, zarar şekilleri ve bulunma dönemlerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar
An Investigation on Pinus brutia Ten. cone and seed destructors, damage forms and existance periods determination in seed orchards of İzmir and Manisa
PEYMAN CAN
- The Patterns of genetic variation in pinus brutia ten (Turkish red pihe) seed stends: İmplications for in situ conservation
Kızılçam (Pinus brutia ten.) tohum meşcerelerindeki genetik çeşitliliğinin yapılanması: Yerinde koruma (In-situ) için önemi
HASAN ÖZER
Yüksek Lisans
İngilizce
1997
BiyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ KAYA
- Kloroplast SSR (cpSSR) belirteçleri yardımıyla kızılçamın (Pinus brutia Ten.) Gündoğmuş-Eskibağ (Akçagedik-Tespihli) orijinli 38 no'lu klonal tohum bahçesinde polen kirliliğinin belirlenmesi
Determination of pollen contamination in a clonal seed orchard of pinus brutia ten. in Antalya with chloroplast SSR (cpSSR) markers
B. BANU BİLGEN
- Bazı tohum meşcereleri ve bahçeleri tohumlarıyla kurulan kızılçam (Pinus brutia Ten.) ağaçlandırmasında genetik çeşitliliğin yapılanması
Structuring of genetic diversity in forestation of Turkish red pine (Pinus brutia Ten.) established by using the seeds of some seed stands and seed orchards
SULTAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Ormancılık ve Orman MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SÜLEYMAN GÜLCÜ
- Genetic composition of Pinus brutia ten. forests established with seeds from seed stands and orchards determined by using DNA markers
Tohum meşcereleri ve bahçeleri tohumlarıyla kurulan Pinus brutia ten. ormanlarında genetik yapılanmanın moleküler markörler yardımıyla belirlenmesi
YASEMİN İÇGEN
Doktora
İngilizce
2002
BiyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ KAYA
DOÇ. DR. SERTAÇ ÖNDE