Geri Dön

Mehmet Şemsettin Günaltay'ın hayatı, ilmi, , idari, siyasi faaliyetleri

Mehmet Şemsettin Günaltay's life and activities of education, science and politic

PDF İndir

  1. Tez No: 133831
  2. Yazar: YAŞAR ÖZÜÇETİN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ŞAHİNGÖZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Kamu Yönetimi, Türk İnkılap Tarihi, Public Administration, History of Turkish Revolution
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 238

Özet

İlim, fikir ve siyaset adamı M. Şemsettin GÜNALTAY 1883'te Erzincan'a bağlı Kemaliye (Egin)'de doğdu. Girdiği okulları başarılı bir şekilde bitiren Günaltay, Yüksek öğretmen Okulu fen şubesinden mezun olmasına rağmen ülkenin içinde bulunduğu felâket ortamında, ülkenin kurtuluşuna yönelik çözüm bulmaya çaba sarf edenler arasına katılıp, ortaya koyduğu çözümlerin ilmî, fikrî, sosyal temellerini araştırmaya başladı. İlk yazdığı eserlerle ve dinî mecmualardaki yazıları ile bir İslamcı olarak tanınmış ancak, Batı kültürü ile temasından kazandığı tenkit ruhu ile hareket etmişti. Koyu şeriatçılardan ve mutaassıp dindarlardan kolaylıkla ayrılıp, bu istikamette mümtaz bir yer almıştı, istanbul Üniversitesi fakültelerinde hocalığı devam ederken, 1915 yılında İttihat ve Terakkinin Ertuğrul (Bilecik) Mebusu olarak Meclise girdi. Meclisteki görüşmelerde yaptığı konuşmalarla O, alınacak kararların tashih edicisi gibiydi. Mecliste aldığı görevlerin yanı sıra İttihat ve Terakki ileri gelenlerini sorgulayan komisyonda da bulundu. Sorduğu sorular, devlet mekanizmasının gerektiği gibi niçin işlemediğine, Savaş neticesi ağır sonuçlarla karşılaşmamak ile ilgili alınması gereken tedbirler doğrultusundaydı. Teceddüt Fırkası kurucuları arasında da yer alan Günaltay, Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-ı Hukuk Cemiyeti'nin İstanbul Teşkilâtında, bir süre sonra da Kuvây-ı Millîye içinde yer aldı. İstanbul Belediye Başkan vekilliği görevinde bulunan Günaltay'ın milletvekilliği Yeni Türkiye'de 1923'te Cumhuriyet Halk Partisi Sivas milletvekili olmasıyla başladı. Bu dönemler içerisinde Meclis Başkan vekili ve Parti Grubu Başkanı vb. görevlerde de bulunan Günaltay, yedi dönem arka arkaya Sivas, bir dönem Erzincan Milletvekili seçildi. Onun ilmî kişiliği, mutedil yapısı ve geniş deneyimi Başbakan olarak önerilmesinde etkili oldu. 15 Ocak 1949-22 Mayıs 1950 tarihleri arasında 27 yıllık C.H.P. iktidarının son Başbakanı idi. Onun işbaşına geçer geçmez taahhüdü, millet iradesini tam anlamıyla yansıtacak bir seçim kanunu idi. O, fedakâr ve olgun bir anlayışla her eleştiriye karşı sabırlı bir tutum sergilemiş, gayretleri ile 16 Şubat 1950 tarih 5545 sayılı gizli oy-açık tasnif hakim teminatına bağlı seçim kanunun çıkarılmasında birinci derecede rol oynayıp bunun icraatından da kendisini sorumlu tutmuştu.“İlk mekteplerde din derslerini okutturmaya başlayan, İlahiyat Fakültesi açan bir Hükümetin Başkanıyım”diyen Günaltay'ın Din Eğitimi ve Din işleri organizasyonunda temel aldığı esas; dinî efsanelerin ve ülkeyi tahrip edici zihniyetin gelişmesine müsaade edilmemesi şeklinde cereyan etti. Atatürk'ün direktifi ile kurulan Türk Tarih Kurumunun kuruluşunda üye olduğu gibi 1941 yılından ölüm tarihi olan 1961 yılına kadar Başkanlığını yapmış, organizasyonları ile olduğu gibi bir kütüphaneyi hatırlatan bibliyografya ortaya koymuştur. O, Türk Tarih Tezinin kurucuları arasında yer aldı. Türk Tarihinde, sahasında otorite olan hocalar yetiştirdi. Kendi deyimi ile Milletine borcunu ödedi. Eserleri ile onun çabası, Türk milletinde mevcut olan millî ruh ve seciyelerin ortaya çıkarılmasını sağlamak, Millî enerji kaynağımızın sonsuzluğu ile geleceğin gene Türklerin olması amacına yönelik olmuştu. M. Şemsettin Günaltay, Türk milletine inanan, Türklerin her işi başaracağına, her zorluğu yeneceğine ve her vadide ilerleyeceğine dair en sağlam inancı taşıyan bir Türk'tür. Bir milliyetçidir. 1961 seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi Temsilciler Meclisi üyeliğine seçilen Günaltay, 20 Ekim 1961 'de İstanbul'da vefat etti. O. Türk tarihinde birden fazla yönüyle tanınan mümtaz şahsiyetlerden birisidir.

Özet (Çeviri)

M. Şemsettin Günaltay, man of science, intellectual and policy was born in 1883, in Kemaliye (Egin)'a town of Erzincan. He finished his schools very successfully. Although he had been graduated from High Teacher's School's science department, he joined the group who were trying to save the country from its bad condition and started to search the scientific, intellectual and social foundations of the solutions that he had put forward. He has known as an islamic person because of his first works and the writings in the religious journals, but he was seperated clearly from the vey shariats and the fanatical religious people as he behaved with the criticism spirit that he had gained from the touch of the west culture, and also had taken a distinguished place by this way. While he was teaching at the faculties of Istanbul University in 1915, he was chosen as a parliamenter of the Union and Progress Party (ittihat ve Terakki Partisi) Ertuğrui (Bilecik) and had a seat in the parliament. He was like an arranger because of the speeches he made about the decisions that were going to be taken at the parliament. Besides the missions he had taken at the parliament, he also was at the commission which questioned the notables of the Union and Progress Party. The questions that he had asked were about why the government's mechanism wasn't going on as it had to be, he himself asked questions about preventing the very bad results of the war before facing them. Günaltay was one of the founders of the Progress Party (Teceddüd Fırkası)- For a while he was a member of the Organization for the Legal Defence of Rumelia (Rumeli Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti,) istanbul organization and after a while he was in National Forces(Kuvay-ı Milliye). He also worked as Istanbul's deputy mayor. His parliamenter period at New Turkey started with begin a parliamenter of Rebuplican Party of Common Peope (Cumhuriyet Halk Partisi)1923, from Sivas. During these periods he became the deputy head parliamenter, and the head of the party group. He was chosen a parliamenter from Sivas seven times and one term he was chosen from Erzincan. His scientific personality, moderate build and great experience were effective when he was suggested as a prime-minister of CHP's power between January 15th 1949-May 22nd 1950. As soon as he started working, his commitment was to make an election law of representing the whole national volition. Having a self sacrificing and matured understanding he showed patient behaviour against all the critics. With his efforts he was the first responsible man of making the law of election, which 16th February, 1950 dated 5545 numbered secret vote-open classification court supervised. He himself was responsible of its performances. Günaltay said that he was the prime-minister of a state that had started the lessons of religion at primary schools, founded the School of the Theology. Giinaltay's main importance on Religion education an Religion Affairs Organization was; not to allow the advance of religion legends and the mind of destroying the coutry. He had been the chairman of the Turkish History Association ( Türk Tarih Kurumu ) which was founded by the directive of Atatürk. With his organizations and also wit his bibliography like a library he thinks that he had paid back to the Turkish people and had taken place among the foundations of Turkish History Thesis. He brought up teachers who were great at their fields. With his works, his efforts were to bring out the national spirit and characters inside the Turkish people with the endless national energy source the future would be again the Turks. M. Şemsettin Günaltay is a nationalist who has the strongest belief that the Turks could success every thing, they could overcome every valley. He had been chosen a member of the Representative Council of the repuplican Party. (Cumhuriyet Halk Partisi Temsilciler Meclisi ) during the 1961 elections. He died on October 20th, 1961 in istanbul. In Turkish History he has been known as one of the greatest personality.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    323370

    Nurettin Topçu ve Hilmi Ziya Ülken'in eğitim düşünceleri ve eğitim felsefeleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma

    A comparative study on the educational views and philosophy of education of Nurettin Topçu and Hilmi Ziya Ülken

    BUKET KAYIŞLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Eğitim ve ÖğretimFırat Üniversitesi

    Eğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNDÜZ

  2. Tez No

    186827

    M. Şemseddin Günaltay'ın dini ve toplumsal görüşleri

    Başlık çevirisi yok

    ALİ ÇAĞLAR DENİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    DinGazi Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ERDİNÇ YAZICI

  3. Tez No

    724045

    Şemseddin Günaltay'ın kelâmî görüşleri

    Şemseddin Günaltay's opinions on kalam

    MERYEM İSKENDER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinTrabzon Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZÜLEYHA BİRİNCİ

  4. Tez No

    469965

    Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Osmanlı müelliflerinin mezhep algısı

    The perception of the sense of sect the Ottoman authors from Tanzimat to Republic

    AYŞE YAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinHitit Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMİL HAKYEMEZ

  5. Tez No

    606911

    Türkçülerin din anlayışı

    The Turkish nationalists' understanding of religion

    AYHAN ÇETİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET SAFFET SARIKAYA

Geri Dön