Süleyman Padişah'ning Hükmi örneğinde Özbek Türkçesinde isim ve fiil çekim ekleri
According to Sultan Süleymans Decree verb and noun affixes in Özbek Turkish
- Tez No: 134921
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HİKMET KORAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 448
Özet
Bu çalışmada, Özbek Türkçesindeki isim ve fiil çekim ekleri,“Süleyman Padişah'ning Hükmi”adlı eser esas alınarak incelenmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde Özbek adının yapısı ve kökeni hakkında ileri sürülen değişik görüşlere yer verilmiştir. Özbek Türklerinin günümüze kadar vermiş oldukları mücadeleler, yaptıkları savaşlar ve kazandıkları zaferlerden bahsedildikten sonra bugünkü Özbekistan'ın coğrafî, siyasî, sosyal, kültürel ve ekonomik özellikleri hakkında bilgi vprilmiştir.“Özbek Türkçesi”başlığı altında, Özbek Türkçesinin konuşulduğu coğrafya ve ağız özellikleri üzerine yapılan tasnif çalışmaları, Türk dili içerisindeki yeri, fonetik ve morfolojik özelliklerine değinilhıiş, Özbek Türklerinin tarih boyunca kullandığı alfabeler ve bu alfabelerin özellikleri belirtilmiştir. Özbek Türklerinin tarihi ve Özbek Türkçesi ile ilgili bilgilerden sonra hazırlanan çalışmaya zemin olan“Süleyman Padişah'ning Hükmi”adlı eser hakkında bilgilere yer verilmiştir. Kadir Mirmuhamedav tarafından 1994 yılında Rusçadan çevrilmiş olan iki yüz kırk sayfalık bu kitap, Kiril alfabesiyle yazılmış olduğu için Lâjtin alfabesine çevrilmiştir. Bu çalışmada Özbek Türkçesindeki isim ve fiil çekim ekleri, mevcut gramer kitaplarındaki bilgiler ışığında ve incelenen“Süleyman Padişah'ning Hükmi”adlı eser örnek alınarak değerlendirilmiştir. Eklerin Eski Türkçeden Özbek Türkçesine gelinceye kad^r geçirdiği değişimler gösterilmiştir. Eklerin fonksiyonları, cümle içinde kurdukları ilgiler ve kelime içindeki kullanım şekilleri tespit edilmiş ve incelenen eserden örneklerle değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, tha noun and verb affixes are examined in Özbek Turkish according to tha work whic is called“Süleyman Padişah' ning Hükmi”. In introduction of study, it was placed different opinion about the name and origin of Ozbek. After discussed Ozbek Turkish people's struggle, their wars, victories until today from their foundetion, also geographical, political, social, cultural and economical properties of Özbekistan in today were informed. Under the headline“Ozbek Turkish”, classification studies which were made about parts of Ozbek Turkish and its accent properties, place in Turkish language, discussed phonetic and morphologic properties and also Ozbek Turkish alphabets and properties of these alphabets which were used in the course of history were specified. After Ozbek Turkish history and informatipn about Ozbek Turkish, it was placed about the main work“Süleyman Padîşah'ning Hükmi”and its author. This book which was translated by Qadir Mirmuhamedav in 1994, has 240 pages and because of writteh in Kiril Alphabet, it was translated Latin Alphabet. In this study, noun-verb termination in Ozbek Turkish was evaluated according to present grammar books and the work named“Süleyman Padişah'ning Hükmi”. After showry variation of termination until coming from Old Turkish Ozbek Turkish. Functions of terminations the using from in word and meaning in sentence was stablised and from analysed work was evaludded with examples.
Benzer Tezler
- Peçevi tarihi Biyografisi, 21a-40a metin, dizin, özel isimler sözlüğü)
Başlık çevirisi yok
FİLİZ ÇAKILLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ
- Süleyman Paşa'nın Divan-ı Harp'te yargılanmasına dair defterin transkripsiyonu ve değerlendirmesi (1878?1879)
The transcription and evaluation of the notebook that is about the trial of Suleyman Pasha at the Supreme Military Court (1878-1879)
CİHAN DURAN
- Eyyubi'nin Menakıb-ı Sultan Süleyman adlı eserinin bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü
The Contextual Index and Functional Glossary of Ayyubi's 'Menâkıb-ı Sultan Süleyman' literary work
ZÜLFİKAR GÜLBEDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimBartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KÜRŞAT ŞAMİL ŞAHİN
- Lami'i Çelebi Şerefü'l-İnsan
Başlık çevirisi yok
SADETTİN EĞRİ
Doktora
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL KURNAZ
- Hikaye-i Padişah-ı Rum (giriş-inceleme-metin-dizin)
Hikaye-i Padişah-i Rum (introduction-analysis-text-index)
EMİNE ACARER
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DilbilimSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ABDURRAHMAN ÖZKAN