Geri Dön

Metin bilimi ve dil bilimi çalışmalarının dil bilgisine yaklaşımları üzerine bir araştırma

A Research on the differences between turcology and linguistics in terms of their approaches to grammar

  1. Tez No: 134975
  2. Yazar: YUSUF MURAT ERK
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. CAN ÖZGÜR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 109

Özet

ÖZET METİN BİLİMÎ ve DİL BİLİMİ ÇALİŞMALARİNİN DİL BİLGİSİNE YAKLAŞIMLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA ERK, YUSUF MURAT Yüksek Lisans-2003 Türk Dili Bilim Dalı Danışman: Yard. Doç. Dr. Can ÖZGÜR Bu çalışmanın amacı, metin bilimi ve dil bilimi alanlarının dil bilgisine olan yaklaşımları arasındaki farklılıkları betimlemek, Türk metin bilimi ve Türk dil bilimi disiplinlerinde Türkçe dil bilgisiyle ilgili yapılan çalışmalardaki farklılıkları eylem çatısı üzerinden ortaya koymaktır. Bu çalışmada Türk metin bilimi ve Türk dil bilimi ontoloji ve yöntem bakımından değerlendirilmiş; örnek tümceler kullanılarak veriler oluşturulmuştur. Çalışma süresince nesnel bir yaklaşım izlenmiş ve iki disiplinin verilerinin Türkçenin dil bilgisini açıklamada yeterlilikleri sorgulanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, Türk metin bilimi çalışmalarında Türkçe, dil bilgisi kuralları açısından betimlenirken, dil bilimi çalışmalarında dil bilgisi betimlemelerinin yanı sıra kuramsal olarak da açıklama çabası olduğu gözlemlenmiştir. Türkçenin karışık bir yapı taşıyan eylem çatısı her iki alanda da geçişlilik, işteşlik, dönüşlülük ve edilgenlik açısından ele alınmaktadır. Aynı biçimbirimin birden fazla dil bilgisel işlem için kullanılıyor olması, sözü edilen yapıların birbirleriyle olan anlamsal ve söz dizimsel ilişkilerini açıklamada bulanıklığa yol açması, her iki alanda da çalışmaların ortak sorunu olarak gözlemlenmiştir. Türk metin bilimi çalışmalarında bu sorunIll çoğunlukla biçim bilgisel olarak ele alınırken, dil bilimi çalışmalarında anlamsal ve işlevsel olarak da ele alınmaktadır. Türk metin bilimi ve dil bilimi disiplinleri arasındaki ontolojik ve metodolojik farklılıkların yanı sıra, çalışmada her iki alanda yapılan çalışmaların kapsamlı bir kaynakçası ve tezde geçen dil bilimi terimlerinden oluşan bir sözlük de sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

IV ABSTRACT A RESEARCH ON THE DIFFERENCES BETWEEN TURCOLOGY AND LINGUISTICS IN TERMS OF THEIR APPROACHES TO GRAMMAR ERK, YUSUF MURAT Master Thesis-2003 Turkish Linguistics Advisor: Can ÖZGÜR, Assist. Professor This study aims at describing the approaches to grammar from both linguistic and philologic perspectives, and determining the differences in the approaches to Turkish grammar among the studies of turcology and Turkish linguistics within the verb structure frame. The ontologic and methodologic differences between Turcology and Turkish linguistics were evaluated giving example sentences from Turkish. The general approaches and findings related to Turkish verb structure were questioned objectively during the study. The findings of the study shows that Turcology studies related to verb structure in Turkish heavily depends of rule defining while linguistic studies depend on descriptions and theoretical explanations. The complex structure of verb inflection in Turkish has been studied in both fields in terms of transitivity, recipricols, reflexivity and passivization. It is observed that multiple functions of inflectional suffixes in Turkish causes difficulties in explaning the semantic and syntactic relationship among the verb suffixes in Turkish for both of the diciplines. Turcologic approcaches to this problemseem to be rarher morphologic while linguistic approaches are semantic and functional. Alongside the description of the onthologic and methodologic differences between Turcology and linguistics, a comprehensive bibliography and the glossary of the linguistic terms used in this study are also presented.

Benzer Tezler

  1. Taxonomy and visualization of digital architecture knowledge: Proposal for a scientific online encyclopedia

    Dijital mimarlık bilgisinin taksonomisi ve görselleştirilmesi: Bilimsel bir çevrim içi ansiklopedi önerisi

    ESRANUR KARACİF

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2025

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ETHEM GÜRER

  2. Morphlaz: A finite-state morphological analyzer for laz

    Morphlaz: Laz için sonlu durum biçimbilimsel çözümleyici

    ESRA ÖNAL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolBoğaziçi Üniversitesi

    Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ARZUCAN ÖZGÜR TÜRKMEN

    PROF. DR. BALKIZ BAŞARAN

  3. Deep learning based hybrid recommender system

    Derin öğrenme tabanlı öneri sistemi

    MUHAMMET ÇAKIR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞULE ÖĞÜDÜCÜ

  4. Oryantalizm ve dil: Arap diline yönelik oryantalist çalışmaların tarihsel ve teorik analizi

    Orientalism and language: A historical and theoretical analysis of orientalist studies of the Arabic language

    AHMET KORTAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    DilbilimMersin Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ÖNCÜ