Ildırı tarihi dokusunun araştırılması ve koruma amaçlı değerlendirilmesi
Research of Ildırı's historical pattern and evaluation for preservation
- Tez No: 136772
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. EMEL KAYIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
II ÖZET ildin, Karaburun yarımadasının Sakız Adasına bakan batı kıyısında ve yarımadanın ortasında, Udin koyunun kenarında yer almaktadır. İzmir İlinin Çeşme ilçesine bağlı dört köyünden biridir, ildin Köyü, Ilıca yerleşmesine Reisdere, Germiyan köylerini de bağlayan stabilize yol ile ulaşımı sağlanan, 60 hanelik bir yerleşmedir, ildin köyü, özellikle yalan yerleşme yeri çevresinde 12 İyon kent devletinden biri olan Erythrai kalıntılarına sahip olmakla önem kazanmıştır. ildin köyünün tarihsel gelişimi incelendiğinde, ildin köyü ile yaklaşık aynı topraklara sahip Antik Erythrai'de ilk yerleşmenin ne zaman başladığını gösterecek arkeolojik belgelerin yeterli olmadığı, fakat Erythrai'ye komşu kentler veya ilişkili olduğu yakın çevredeki arkeolojik buluntular yardımıyla Erken Bronz Çağı başından beri iskanın mevcut olduğu görülmektedir. Erythrai, Zeus soyundan Rhadamentes'in oğlu Erythros yönetiminde Girit'ten gelen kolonistler tarafından kurulmuştur. Erythrai'ın M.Ö. VIII. asırda İyon şehirleri arasında tesis edilen dini ve siyasi birlik olan Panionion'a, girmiş olduğu bilinmektedir. Şehrin ismi, Yunanca kırmızı veya kırmızının bir tonu karşılığı Erythros'tan türemiştir. Erythrai kırmızı veya kızıl şehir anlamına gelir. Şehrin adı, üzerinde kurulduğu eflâtuna çalan kırmızımsı trahit kayalıktan kaynaklanmaktadır. Roma idaresine girdikten sonra Erythrai'ın gittikçe küçülen ve önemini kaybeden bir merkez durumuna girdiği görülmektedir. Bizans egemenliğinin sürdüğü yıllarda Erythrai'ın Asia eyaletinde bir şehir olarak varlığını koruduğu ve daha sonra köy kimliğine dönüştüğü bilinmektedir. Bizans yönetimi sırasında akropolün tekrar kullanıldığı, ildin köyünün bulunduğu sahada bu tarihlerde de toplu yerleşme olduğu, Arkaik nekropol olarak tanımlanan sahanın Bizans döneminde de aynı amaçla kullanıldığı mevcut kalıntılara dayanarakIll söylenmektedir. Bizans döneminden sonra Erythrai ile ilgili bilgi azalmakta ve Çeşme kasabası önem kazanmaktadır. Bu nedenle tarihsel gelişim Çeşme'ye paralel değerlendirilmiştir. Çaka Bey'in 1071-1081 yılları arasında Batı Anadolu'nun büyük bir kısmına hükmettiği bilinmektedir ve Erythrai'a da egemen olduğu düşünülmektedir. Aydınoğulları Beyliğinin hakimiyeti altına giren Çeşme, Ege Denizi seferlerinde üs olarak kullanılır. XV. Yüzyılda, Çeşme, Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Kurtuluş Savaşında Yunan birlikleri tarafından işgal edilmiş olan Çeşme, savaştan sonra İzmir'e bağlı bir ilçe merkezi olmuştur. Ildırı, günümüzde Çeşme ilçesine bağlı bir köydür, fakat yakın çevresinde bulunan ikinci konutlarda yaşayanlarla etkileşimi sebebiyle köy kimliğinden uzaklaşmıştır. Ildırı, Erythrai ören yeri ve Osmanlı dönemi sivil mimari örneklerinden oluşmuş köy yerleşimi ile ilgi çekmektedir. Ildırı köyü Erythrai arkeolojik sit alanının küçük bir bölümünde, akropolün batıya bakan yamacına yerleşmiştir. Deniz kıyısından hemen dikleşen akropol tepesi, belirgin konumuyla gerek denizden, gerekse kara yönünden ve ildin köyü, Erythrai arkeolojik sit alam içinde dikkat çekici durumdadır. Erythrai arkeolojik alam, köyün kuzeyi, güneyi ve doğusunda geniş bir alana yayılmıştır. Erythrai'de bilimsel arkeolojik kazılara 1964 yılında başlanmış, 1983 yılma kadar sürdürülmüştür. Ören yerinde ayakta kalabilmiş olan az sayıda yapı bulunmaktadır. Köy yerleşiminde yapı grupları çeşme ve konutlar olarak ayrımlandırılmıştır. Konutlar üç farklı tipoloji altında incelenmiştir, tipoloji oluşturulurken plan özelliklerinin diğer özelliklerine göre daha baskın olduğu tespit edilmiştir. Tarihi dokunun, ikinci konut oluşumu yüzünden bozulduğu, koruma önlemlerinin yetersizliği ve değişkenliğinden olumsuz yönde etkilendiği gözlenmektedir. Dokudaki tahribat göz önüne alınarak, Antik kent alanında bilimsel amaçlı kazıların başlaması, yapıların restore edilmesi gereklidir. Antik kent alam ile köy yerleşiminin çakışmasından doğan köyün taşınması ile ilgili sorun, gelecekte daha sağlıklı olabilecek teknolojik imkanlarla çözülmelidir.
Özet (Çeviri)
rv ABSTRACT ildin is located on the west side of Chios Island in Karaburun Penincula near the bay of Ildiri which is one of the four villages of Çeşme in İzmir. It is reached to Ildin village of 60 houses the stabilized road which also connects with both Reisdere and Germiyan villages to Ilıca settlement. Ildm village is important because it has the remainings of Erythrai which is one of the 12 ton States. When the historical development of Ildm village is considered, it is understood that the archeological documents which indicates when the first settlement starts in ancient Erythrai are insufScent. But it is known that the borders of ancient Erythrai and Ildm village are the same and the settlement in Erythrai can be seen since Early Bronze Age by the foundlings of the neighbour cities of Erythrai. Erythrai was established by the colonists from Girit in the presidency of Erythros who is Rhadamantes's son. It is known that in BC VII century Erythrai participated to Panionion which was a religious and political union and was established among ion cities. The name of city is derived from Erythros which means red or reddish in greek language. Erythrai means Red or Ruddy City originated from reddish trahit rocks on which the city was established. In Rome Age, Erythrai was became a small and unimportant center in time. It is known that in Bizans Age, Erythrai was present as a city in Asia State and then it became a village. It is said by the present remainings, in Byzantium Administration, acropolis and archaic nekropolis was used again for the same purpose and the settlement was present in Ildm village. After the Byzantium Age, the information about Erythrai is decreased and Çeşme Town became important. Therefore, the historical development was evaluated paralel to Çeşme. It is known that Master Çaka ruled the great majority of WestAnatoEa between 1071-1081 years. It is thought that he had bis sovereignty in Erythral Çeşme under the sovereignty of AydmoğuUan Principality was used as a base in the state of war of Agean Sea. In XV. century Çeşme was in Osmanlı sovereignty. During the War of Independence, Çeşme was occupied by Greek Units and after the war it is became a county in Izmir. In present, Ildin is a village of Çeşme but its identity is changed because of the influences of the people live in second houses closer to the village. Ildin was interested with Erythrai ruins, and its village settlement which has civil Ottoman architectural samples. Ildin village is settled in the west slopy side of Acropolis and it is located in a small part of archeological site area. Acropolis Hill becomes steep near the shore and is evident both sea and land direction. Ildin village is attention attractive in Erythrai archeological site area. Erythrai archeological site spread to wide area in east, north, and south of the village. Scientific archeological excavations was started in 1964 and have been continued until 1983. In Erythrai Ruins, a minor majority of structure resisted. In village settlement, structures were classified as fountains and builds. Builds were investigated under three different types. It has been determined that build plan characteristics were prominent rather than others. It is observed that the historical structure was destroyed because of the second house formation, and insufficient and changeable protection measurements. By the consideration of the destruction of historical structure, scientific excavations should be started and the builds should be restored. The problem caused by the villagewhich was settled above the ancient city area should be solved by more appropriate technological possibilities in the future.
Benzer Tezler
- Muğla kent merkezi geleneksel dokusunun araştırılması: Muğla-merkez, Ula ve Yeşilyurt evlerinin karşılaştırmalı değerlendirilmesi
Research of the traditional fabric in the town center of Muğla: to compare with Muğla-centrum, Ula and Yeşilyurt houses
GÖZDE DEĞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ETİ AKYÜZ LEVİ
- Erythrai Cennettepe Roma ve Erken Bizans Dönemi kandilleri
Roman and Early Byzantine Lamps from Cennettepe at Erythrai
EYLEM AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM VAPUR
- Sanat ve arkeoloji müzelerinde çağdaş sergileme tekniklerinin incelenmesi
Examination of contemporary exhibition techniques in art and archaeology museums
EZGİ İLDİRİ
- İzmir yarımadasında Türk dönemi dini mimarisi
Turkish period religious architecture in Izmir peninsula
SEVGİ ÇALIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET TOP
- Kırsal yerleşmelerde mimari yapılaşmaların ekolojik açıdan irdelenmesi: Ildırı ve Şirince Köyü örnekleri
The ecological of architectural structures in rural settlements: The examples of Ildiri and Sirince villages
BURCU ŞENGÜN ERTURGUT
Doktora
Türkçe
2014
Peyzaj MimarlığıEge ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BÜLENT ÖZKAN