Tavşan ve kobaylarda ön ve arka bacak kemiklerinin (humerus, radius, ulna, femur, tibia, fibula, metacarpus ve metatarsus) homotipik varyasyonları üzerine araştırmalar
Studies on homotypic variations of forelimb and hindlimb bones (humerus, radius, ulna, femur, tibia, fibula, metacarpus ve metatarsus) of rabbits and guinea pigs
- Tez No: 138270
- Danışmanlar: PROF. DR. K. OYA KAHVECİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Veteriner Hekimliği, Veterinary Medicine
- Anahtar Kelimeler: Uzun kemikler, Homotipik varyasyon, Tavşan, Kobay. 93, Long bones, Homotypic variation, Rabbit, Guinea pig. 96
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Anatomi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
ÖZET Tavşan ve Kobaylarda Ön ve Arka Bacak Kemiklerinin (Humerus, Radius, Ulna, Femur, Tibia, Fibula, Metacarpus ve Metatarsus) Homotipik Varyasyonları Üzerinde Araştırmalar Çeşitli tür ve ırklardan hayvanların iskelet sistemine ait kemiklerin yapısal, mekaniksel ve histolojik özellikleri ile ilgili bir takım araştırmalar yapılmıştır. Ancak, bu çalışmaların iskelet sisteminin önemli bir bölümünü oluşturan ön ve arka bacak uzun kemiklerine ait osteometrik verilere yönelik incelemeleri yeterli oranda kapsamadığı görülmüştür. Yapılan bu çalışmada; erişkin tavşan ve kobaylarda, gelişmiş uzun kemiklerin cinsiyet farklılığı göz önüne alınarak homotipik kemikler üzerindeki etkisini ortaya koymak amacı ile morfometrik değerlerin elde edilmesi, bu değerlerin canlı ağırlık ile olan ilişkisinin incelenmesinde kaynak oluşturacak verilerin belirlenmesi, aynı hayvan grubu içerisindeki aynı isimli kemiklerin osteometrik benzerlik veya farklılıkların ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaçların ışığı altında yapılan çalışmada, laboratuar hayvanları kullanılmasının ileride insanlara yönelik yapılacak olan morfometrik çalışmalarda daha iyi referans olabileceği düşünülerek erişkin dönemdeki tavşan (15 erkek - 15 dişi) ve 91kobaylar (15 erkek - 15 dişi) kullanılmıştır. Morfometrik ölçümler üç farklı yöntemle (röntgen, bilgisayarlı tomografi ve direkt osteometrik ölçümler) alınmıştır. Röntgen ve bilgisayarlı tomografi için her iki gruptan 5 'er hayvan kullanılmıştır. Canlı ağırlıkları digital hassas terazi ile tespit edilen hayvanların çekimleri anestezi altında tamamlanmıştır. Ölçümler alındıktan sonra, iki gruptaki tüm hayvanlara anestezi uygulanmış ve intrathoracal olarak Pentobarbital Sodyum (40 mg/kg) ile ötenazileri yapılmıştır. Maserasyon işleminin ardından humerus, ossa antebrachii (radius ve ulna), metacarpus 'lar, femur, ossa cruris (tibia ve fibula) ve metatarsus 'ların ağırlıkları ve morfometrik ölçümleri alınmıştır. İncelenen parametrelerden elde edilen değerlerin, cinsiyetlerine göre ayrılan her hayvan türü için ayrı ayrı ortalama değerleri ve standart sapmaları hesaplanmıştır. Gruplar arasındaki farklılıkların istatistik analizlerinde Student t-testi kullanılmıştır. Tavşanlarda radyografik olarak 16 parametre incelenmiştir. Bu özelliklerin sağ ve sol değerlerinin karşılaştırılmasında 2 adedi (%12,5) (humerus'un maximum uzunluğu ve femur'un lateral maximum uzunluğu), tomografık olarak 26 karşılaştırmadan 3 adedi (%11,5) (humerus'un maximum uzunluğu, humerus'un toplam diafız çapı-1 ve femur'un lateral maximum uzunluğu) direkt osteometrik olarak 174 karşılaştırmadan 2 adedi (%1,15) (metacarpus-5'in maximum genişliği ve indeksi), yine direkt osteometrik ölçümlerle alman değerlerin cinsiyetler arası 174 karşılaştırmadan 13 adedi (%7,5) (sağ metacarpus-2 indeksi, sağ ve sol metacarpus- 5 'in kemik ağırlığı, sağ metacarpus-5'in maximum uzunluğu, sol metacarpus-5'in maximum genişliği, sağ tibia indeksi, sağ fibula'mn maximum diafız genişliği, sağ fibula indeksi, sağ metatarsus-5 indeksi, sağ ve sol radius dayanıklılık indeksi ile sağ ve sol tibia dayanıklılık indeksi) istatistik bakımından önemli bulunmuştur. Bu dağılım kobaylarda, sırası ile, 16 karşılaştırmadan hiçbiri (%0,0), 26 karşılaştırmadan 10 adedi (%38,5) (humerus'un maximum uzunluğu, humerus toplam diafız çapı-2, radius'un maximum uzunluğu, radius toplam diafız çapı-1, femur'un lateral maximum uzunluğu, femur toplam diafız çapı-1 ve 2, tibia'nın maximum uzunluğu, tibia toplam diafiz çapı-1 ve 2) 170 karşılaştırmadan 6 adedi (%3,5) (radius indeksi, ulna'nın toplam diafiz çapı ve indeksi, metacarpus-2 'nin maximum genişliği ve indeksi ile tibia'nın distal ucu derinliği) 170 karşılaştırmadan 143 adedi (%84,1) (sağ ve sol humerus'un maximum uzunluğu, sağ humerus'un medullar çapı, sol humerus'un indeks-1'i, sağ radius'un 92maximum uzunluğu, sol radius indeksi, sağ ve sol metacarpus-3, 4, 5 'in maximum uzunlukları, sağ ve sol femur'un maximum uzunluğu ve medullar çapı, sağ ve sol tibia' mn maximum uzunluğu, sağ ve sol fibula' run maximum uzunluğu, sağ ve sol metatarsus-2, 3, 4 'ün maximum uzunlukları ile sol metacarpus-5'in dayanıklılık indeks 'leri hariç) olmak üzere istatistiki olarak önem taşımaktadır. Sonuç olarak; ön ve arka bacak uzun kemikleri bakımından tavşan ve kobaylarda sağ ve sol değerlerin birbirine çok yakın ve istatistik açıdan önemsiz farklılıklar taşıması nedeni ile homotipik varyasyon göstermediği, tavşanlarda cinsiyetin önemli bir faktör olmadığı, buna karşılık kobaylar üzerinde önemli olması nedeni ile osteoarkeolojik açıdan yararlanılabileceği ve cinsiyete dayalı çalışmalarda model olarak alınabileceği ifade edilebilir. Ayrıca söz konusu kemikler, simetrik olması sebebi ile kontrol şartlan oluşturmak üzere kullanılabilir. Tomografık ve röntgen ölçümlerinin daha fazla sayıda hayvan üzerinde yapılması ve bu ölçümler ile direkt osteometrik ölçümler arasındaki korelasyonların belirlenmesi, canlı hayvanlar üzerinde pratik metodlann uygulanabilmesi için istatistiksel formüller oluşturulabilmesi açısından yararlı olacaktır.
Özet (Çeviri)
SUMMARY Studies on homotypic variations of forelimb and hindlimb bones (Humerus, Radius, Ulna, Femur, Tibia, Fibula, Metacarpus and Metatarsus) of Rabbits and Guinea pigs. Until recently, a number studies have been conducted on the structural, mechanical and histological properties on the bones of the skeletal system of various animal species and breeds. However, in our attempts to search literature it was found out that the studies on obtaining osteometric data on the long bones of the forelimbs and hindlimbs, which comprises an important part of the skeletal system were very limited and insufficient. The aim of this study was to obtain morphometric data in order to find out the effect of long bone growth on mature rabbits and guinea pigs considering the sex variations, and to obtain a data source to study the correlation between these data and live weight values and to reveal the osteometric similarities, and variations between homotypic bones of the animals in the same species. In this study regarding the aim given above, mature rabbits (15 male - 15 female) and guinea pigs (15 male - 15 female) were used, considering that laboratory animals could be better reference for morphological research on human models. Morphological measurements were performed by three different methods (X-ray, gyftyüâiiiââfUl fflEuQ^ 94computed. tomography and direct osteometric measurement). 5 individuals were used from each animal group. The animals were taken under anaesthesis for tomography and x-ray, after weighing with an accurate digital scale. Following the measurements, the animal in both groups were initally taken under anaesthesia and the euthanised by Pentobarbital Sodium (40 mg/kg) administered via intrathoracal route. After the masseration procedures, weight and morphometric values of humerus, antebrachial bones (radius and ulna), metacarpus, femur, crural bones (tibia and fibula) and metatarsal bones were recorded. Mean values and standart deviations were calculated for each animal species, using the data obtained for each parameter. Student t- test was used in the statistical analyses of variations between the groups. 16 parameters were considered in radiographic evaluations of rabbits. Between these characteristics, 2 of the comparisons between the obtained values from the left and right (%12,5) (maximum length of humerus and maximum lateral length of femur), 3 of the 26 tomographic comparisons (%11,5) (maximum length and total diaphysis diameter- 1 of humerus and maximum lateral length of femur) and 2 of the 174 direct osteometric comparisons (%1,15) (maximum width and index of metacarpus-5) and 13 of the 174 comparisons between the values of the different sexes obtained via osteometric measurements (%7,5) ( right metacarpus-2 index, bone weights of the right and left metacarpus-5, maximum length of right metacarpus-5, maximum width of left metacarpus-5, right tibial index, maximum diaphyseal width of right fibula, right fibular index, right metatarsus-5 index, robusticity index of the left and right radius and robusticity index of the left and right tibia) were found to be statistically significant. In guinea pigs, none of the 16 comparisons (%0,0) 10 of the 26 comparisons (%38,5) (maximum length of humerus, total diaphyseal diameter-2 of humerus, maximum length of radius, total diaphyseal diameter- 1 of radius, lateral maximum length of femur, total diaphyseal diameter- 1 and 2 of femur, maximum legth of tibia, total diaphyseal diameter- 1 and 2 of tibia) 6 of the 170 comparisons (%3,5) (radius index, total diaphyseal diameter and index of ulna, maximum width and index of metacarpus-2, and distal end depth of tibia) and 143 of the 170 comparisons (%84,1) ( the ones except the maximum lengt of the left and right humerus, medullar diameter of the right humerus, 95left humerus index- 1, maximum length of right radius, left radius index, maximum lengths of left and right metacarpus-3, 4 and 5, maximum length and medullar diameter of left and right femur, maximum length of left and right tibia, maximum length of right and left fibula, maximum lengths of left and right metatarsus-2, 3, 4 and robusticity index of left metacarpus-5) As a result it was concluded that the long bones of the left and right side of rabbits and guinea pigs did not show any homotypic variations due to their localisation in the front and hindlimbs because the values were quite close to each other and statistical analyses showed no significant variations, while the results were significant for guinea pigs and may be used as a model in sex related and osteoarcheological studies. Moreover, the bones we have considered in this study may be used for control conditions, since they are symmetrical. We suggest that more tomographical and x-ray measurements are required on more animals in order to find out a correlation between these measurements and direct osteometric evaluations and to improvise statistical formulas that can be settled for practical use on live animals.
Benzer Tezler
- Kombine enterotoksemi ve enfeksiyöz nekrotik hepatitis aşısının hazırlanması ve immünojenitesi üzerinde karşılaştırmalı çalışmalar
Comparative studies on immunogenity and preparation of a combined enterotoxaemia and infectious nectoric hepatitis vaccine
MESTAN ÖZYER
Doktora
Türkçe
1993
Veteriner HekimliğiSelçuk ÜniversitesiMikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ATEŞ
- Corynebacterium pseudotuberculosis'e karşı geliştirilecekaşılarda bakterin ve/veya toksoid formulasyonlarınınkarşılaştırılması
Comparison of bacteria and/or toxoid formulations in vaccines tobe developed against corynebacterium pseudotuberculosis
MÜZEYYEN DEMİR
Doktora
Türkçe
2024
MikrobiyolojiHarran ÜniversitesiMikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİL ERDENLİĞ GÜRBİLEK
- Nezihe Meriç'in öykülerinde kronotop (zaman-uzam)
Chronotope (time and space) in Nezihe Meriç's stories
SENEM GEZEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKTAY YİVLİ
- Laboratuvarda Hyalomma anatolicum excavatum (Koch, 1844) kolonisinin elde edilmesi ve muhafazası üzerinde araştırmalar
Research on the establishment and maintenance of a laboratory Hyalomma a.excavatum colony
BAYRAM ALİ YUKARI
Doktora
Türkçe
1992
Veteriner HekimliğiAnkara ÜniversitesiParazitoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ZAFER KARAER
- Geleneksel konaklar ile günümüz villalarının sistem düzeyinde karşılaştırmalı analizi
Comparative analysis of traditional maisons and present villas at system level
FATOŞ SİVASLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. NİHAL ARIOĞLU