Geri Dön

Doğu Karadeniz bölgesi demir skarn yataklarının karşılaştırmalı mineralojik ve jeokimyasal özellikleri

Comparative mineralogy and geochemistry of Eastern Black Sea iron deposits

  1. Tez No: 139206
  2. Yazar: SALİHA SARAÇ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ALİ VAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Doğu Pontid, Skarn yatağı, Skarn Mineralleri, Manyetit, Demir, Gamet, Piroksen, Granitoyid, Jeokimya, Jeotermobarometre IX
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 284

Özet

ÖZET Bu çalışmada Çambaşı (Ordu), Dereli (Giresun), Arpah,Ögene ve Özdil (Trabzon) ile Kartiba (Rize) yörelerindeki demirli skarn yataklarının ayrıntılı jeolojisi, mineralojisi, alterasyonu incelenerek, cevherleşmenin oluşumu belirlenmeye çalışılmıştır. Skarn yataklarının oluşumuyla ilişkili olan granitoyidik kayaçlann petrografik ve jeokimyasal özellikleri araştırılmış ve buna göre granitoyidlerin I-tipi, kalkalkalen, metalumin-peralumin geçişli olduğu ve yay ortamını karakterize ettiği saptanmıştır. Ana ve iz element değişimleri, granitoyidlerin gelişiminde klinopiroksen, horriblend, biyotit, plajiyoklas, manyetit fraksiyonlaşmasının etkili olduğunu; Yüksek iyon potansiyelli elementlerce (YÎPE) zenginleşmeler ise kıtasal kabuk kirlenmesi ve/veya magma karışımı olaylarının etkili olduğunu göstermiştir. Çalışılan alanlarda genelde ekzoskarn ve endoskarn olmak üzere iki tip skarn tanımlanmıştır. Endoskarnlar sadece Öğene (Çaykara-Trabzon) yöresinde görülmüştür. Ekzoskarnlar garnet-piroksen ve epidot skarn olmak üzere iki zona ayrılmıştır. Dereli, Öğene ve Özdil yataklanndaki gametlerin saf andradit (Ado.99) ve andradit-grossular (Adro.47-o.99Grso.oo-o.51) olduğu, Çambaşı (Ordu) yöresine ait gametlerin ise grossular- andradit (Grs0.92-0.43-Adr0.06-0.56) bileşimine sahip oldukları tespit edilmiştir. Buna karşın Çambaşı (Ordu), Dereli (Giresun), Öğene (Çaykara-Trabzon) ve Özdil (Yomra-Trabzon) yörelerindeki piroksenlerin tümünün benzer bileşime sahip (diyopsh) oldukları belirlenmiştir. Jeotermometre sonuçlarına göre, garnet-klinopiroksen minerallerinin oluşum sıcaklıklarının Dereli yöresinde 411-545 °C ve Öğene yöresinde 254-346 °C arasında olduğu görülmüştür. Al-amfibol barometre hesaplamaları ile Dereli yöresinin 0.60-2.1 1 kbar basınç değerlerine sahip olduğu tespit edilmiştir. Granitoyidik kayaçlann bileşimi ve skarn yataklarının içerdiği metaller arasındaki ilişkiler, ana ve iz elementlere dayalı grafiklerle ifede edilmiş ve yeni potansiyel metal oluşukları araştırılmıştır. Yapılan bu çalışmalara göre granitoyidlerin, Çambaşı (Ordu) sahasında Cu, Arpalı sahasında Zn ve Öğene sahasında Au potansiyelleri içerebilecekleri tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

SUMMARY Comparative Mineralogy and Geochemistry of Eastern Blacksea Iron Skarn Deposits In this study, detailed geology, mineralogy, alteration of iron deposits in Çambaşı (Ordu), Dereli (Giresun), Arpaü-Ögene-Özdil (Trabzon) areas were investigated, and genesis of ore were determined. Petrographical and geochemical characteristics of granitoidic rocks related to formation of skarn deposits were examined. Granitoids are I-type, calcalkaline, metaluminous-peralurninous transtional in character, and exhibit characteristics of arc granitoids. Major and trace element variations indicate clinopyroxene, hornlend, biotite, plagioclase and magnetite fractionation during the evulution of granitoidic rocks. Enrichment in large ion litophile elements (LILE) point out crustal con1amination±magma mixing. In the studied area, two types of skarn zones were distinguished as endoskarn and exoskarn. Endoskarns are present only in the öğene area. Exoskarns are observed at all area. Two types of exoskarns were identified as garnet-pyroxene and epidote skarns. Mineralogy and mineral chemistry of these skarn zones were found out. Garnets in Dereli (Giresun), Öğene ve özdü (Trabzon) skarn deposits are pure andradite and grossular- andradit (Adro.47-o.99Grso.oo-o.51) whereas in the Çambaşı (Ordu) area grossular-andradit (Grso.92-o.43-Adro.o

Benzer Tezler

  1. Erken Demir Çağı'ndan Yunan Kolonizasyon Çağı sonuna kadar Doğu Karadeniz Bölgesi'nde ticaret

    Trade in the Eastern Black Sea region from the Early Iron Age to the end of the Greek Colonization Age

    EFSER SAFİYE DİLEK DUYĞAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    TarihErzincan Binali Yıldırım Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SALİH KAYMAKÇI

  2. Doğu Karadeniz Bölgesi ortaokul çocuklarında nutrisyonel anemi prevalansı

    Prevalance of nutritional anemia in middle school children of East Karadeniz Region

    AYLA ŞAHİN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EROL ERDURAN

  3. Doğu Karadeniz bölgesi Trichoptera (Insecta) faunası üzerine su çerçeve direktifi ile ilişkili olarak ekolojik araştırmalar

    Ecological researches on trichoptera (Insecta) fauna of Eastern Black Sea region in relation to water framework directive

    PINAR EKİNGEN ABDİK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    BiyolojiHacettepe Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLSERAP NİLGÜN KAZANCI

  4. Doğu Karadeniz Bölgesi sahil kuşağı yerel elma çeşit koleksiyonu'ndan (ankara), görünüm ve yeme kalitesi bakımından ümitvar genotiplerin seçilmesi ve tanımlanması

    Selection and identification of the promising genotypes on the basis of appearence and eating quality in the local apple cultivar collection of Eastern Black Sea region coastal zone maintained in Ankara

    SAEED DOUSTI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    ZiraatAnkara Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE DUMANOĞLU

  5. Chemical composition of atmospheric particles as a tool to identify sources affecting aerosol population in the Eastern Black Sea atmosphere

    Doğu Karadeniz atmosferindeki aerosol popülasyonunu etkileyen kaynakların belirlenmesinde atmosferik parçacıkların kimyasal bileşiminin bir araç olarak kullanılması

    İLKER BALCILAR

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SÜLEYMAN GÜRDAL TUNCEL