Döviz krizleri: Türkiye 1994 ve 2001 krizlerinin döviz krizi modelleri çerçevesinde değerlendirilmesi
Exchange rate crisis: Evaluating 1994 and 2001 crisis in Turkey in the framework of exchange rate crises models
- Tez No: 140329
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KAYA ARDIÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
öz Döviz krizleri geçmiş dönemlerden günümüze kadar sürekli gündemde kalan bir konu olmuştur. Altın standartının geçerli olduğu 1800'lü yılların son dönemlerinden günümüze kadar pek çok ülkede döviz krizi yaşanmıştır. Yaşanan bu döviz krizlerinin tümü aynı nedenden kaynaklanmamıştır. Bu yüzden döviz krizleri birinci, ikinci ve üçüncü nesil modeller şeklinde bir sınıflandırmaya tabi tutulmuştur.Bu modellerin her biri döviz krizinin çıkış nedenlerini farklı faktörlerle açıklamaktadır.llk olarak geliştirilen birinci nesil modeller 1992 ERM krizini açıklayamadığı için ikinci nesil modellere ihtiyaç doğurmuştur.1997 Doğu Asya krizini açıklayamayan birinci ve ikinci nesil modeller de üçüncü nesil modellerin ortaya atılmasına neden olmuştur. Bu üç model birbirini reddetmemektedir.Sadece çıkış nedenleri farklı olan döviz krizlerini açıklamakta yetersiz oldukları için ikinci ve daha sonrada üçüncü nesil modellere gereksinim duyulmuştur. Çalışmamızın amacı Türkiye'de yaşanan 1994 ve 2001 krizlerinin birinci, ikinci ve üçüncü nesil modeller çerçevesinde değerlendirilmesidir.Böylece 1994 ve 2001 krizlerinin nedenleri araştınlırak bu krizlerin döviz krizi modellerinden hangisiyle açıklanacağını tespit edilmiştir.Ekonometrik çalışmada logit modeli kullanılarak krizde ön plana çıkan faktörlerin etkileri araştınlmıştır.Sonuç olarak 1994 krizi döviz krizi modelleriyle açıklanmazken, 2001 krizi ikinci ve üçüncü nesil modellerle açıklanabilmektedir. ABSTRACT Exchange rate crisis has been a hot topic in the economic agenda. Exchange rate crisis are experienced by many countries since late 1800, when the gold standard is widely accepted, until today. There has not been the same source for all of these crisis. Therefore, exchange rate crisis are categorized as first, second and third generation models. Each of these models explains the cause of the crisis by different factors. Since the first generation models failed in explaining 1992 ERM crisis, the demand for second generation models arised. The first and second generation models, which could not provide explanation for 1997 East Asian crisis led to third generation model. Although these three models are not denying each other, second and third generation models are needed to explain crisis with different triggering factors. The purpose of our study is to evaluate 1994 and 2001 crisis experienced in Turkey within the framework of the first, second and third generation models. Thus the reasons of 1994 and 2001 crisis are investigated and the models which provide insight to the crisis are determined. Logit model is used in the econometric study to identify the major factor in the crisis. As a result, while the analyzed 1994 crisis can be explained by the exchange rate crisis models, 2001 crisis can be explained by second and third generation models.
Özet (Çeviri)
öz Döviz krizleri geçmiş dönemlerden günümüze kadar sürekli gündemde kalan bir konu olmuştur. Altın standartının geçerli olduğu 1800'lü yılların son dönemlerinden günümüze kadar pek çok ülkede döviz krizi yaşanmıştır. Yaşanan bu döviz krizlerinin tümü aynı nedenden kaynaklanmamıştır. Bu yüzden döviz krizleri birinci, ikinci ve üçüncü nesil modeller şeklinde bir sınıflandırmaya tabi tutulmuştur.Bu modellerin her biri döviz krizinin çıkış nedenlerini farklı faktörlerle açıklamaktadır.llk olarak geliştirilen birinci nesil modeller 1992 ERM krizini açıklayamadığı için ikinci nesil modellere ihtiyaç doğurmuştur.1997 Doğu Asya krizini açıklayamayan birinci ve ikinci nesil modeller de üçüncü nesil modellerin ortaya atılmasına neden olmuştur. Bu üç model birbirini reddetmemektedir.Sadece çıkış nedenleri farklı olan döviz krizlerini açıklamakta yetersiz oldukları için ikinci ve daha sonrada üçüncü nesil modellere gereksinim duyulmuştur. Çalışmamızın amacı Türkiye'de yaşanan 1994 ve 2001 krizlerinin birinci, ikinci ve üçüncü nesil modeller çerçevesinde değerlendirilmesidir.Böylece 1994 ve 2001 krizlerinin nedenleri araştınlırak bu krizlerin döviz krizi modellerinden hangisiyle açıklanacağını tespit edilmiştir.Ekonometrik çalışmada logit modeli kullanılarak krizde ön plana çıkan faktörlerin etkileri araştınlmıştır.Sonuç olarak 1994 krizi döviz krizi modelleriyle açıklanmazken, 2001 krizi ikinci ve üçüncü nesil modellerle açıklanabilmektedir. ABSTRACT Exchange rate crisis has been a hot topic in the economic agenda. Exchange rate crisis are experienced by many countries since late 1800, when the gold standard is widely accepted, until today. There has not been the same source for all of these crisis. Therefore, exchange rate crisis are categorized as first, second and third generation models. Each of these models explains the cause of the crisis by different factors. Since the first generation models failed in explaining 1992 ERM crisis, the demand for second generation models arised. The first and second generation models, which could not provide explanation for 1997 East Asian crisis led to third generation model. Although these three models are not denying each other, second and third generation models are needed to explain crisis with different triggering factors. The purpose of our study is to evaluate 1994 and 2001 crisis experienced in Turkey within the framework of the first, second and third generation models. Thus the reasons of 1994 and 2001 crisis are investigated and the models which provide insight to the crisis are determined. Logit model is used in the econometric study to identify the major factor in the crisis. As a result, while the analyzed 1994 crisis can be explained by the exchange rate crisis models, 2001 crisis can be explained by second and third generation models.
Benzer Tezler
- 2008 Küresel Kriz ve Türkiye ekonomisine yansımaları, 1994 ve 2001 karşılaştırılması
2008 Global Crisis and reflections on Turkey's economy, comparison of 1994 and 2001
CANAN TİFTİK
- Para krizlerinin tahmininde logit-probit modelleri ve yapay sinir ağları: Türkiye örneği
Logit-probit models and artificial neural networks for the estimation of currency crisis: The case of Turkey
OKTAY KIZILKAYA
- Gelişmekte olan ülkelerde finansal krizler ve sermaye akımları
Financial crises and capital flows in developing countries
CEMİL VARLIK
- 1980 sonrası Türk ekonomisinde sermaye tabanlı krizler ve sonuçları
Capital based cri̇ses and their in post 1980 Turkey's economy
İPEK CAHİDE TOYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Ekonomiİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAMAZAN KURTOĞLU
- Öncü göstergeler yaklaşımına göre finansal krizler ve Türkiye örneği
According to leading indicators approach, financial crisis and the case of Turkey
CÜNEYT SEVİM