Geri Dön

Türkiye'de döviz kuru krizlerinin analizi ve önlenmesi: 1994, 2001, 2018 örnekleri üzerine bir inceleme

Analysis and prevention of exchange rate crisis in Turkey: A review on the examples of 1994, 2001 and 2018

PDF İndir

  1. Tez No: 938237
  2. Yazar: MÜRSEL ÖTER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FATMA BAHAR ŞANLI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Kriz Tahmini, KLR Yöntemi, Logit ve Probit Modelleri, Erken Uyarı Sistemleri, Türkiye Ekonomisi, Crisis Prediction, KLR Method, Logit and Probit Models, Early Warning Systems, Turkish Economy
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Politikası Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 113

Özet

Bu çalışmada, Türkiye'de 1994, 2001 ve 2018 yıllarında yaşanan döviz kuru krizleri incelenmekte ve bu krizlerin önlenmesine yönelik stratejiler geliştirilmektedir. KLR yöntemiyle erken uyarı sistemi oluşturularak, makroekonomik göstergelerin kriz öncesi eşik değerleri aştığında sinyal üretmesi sağlanmakta, Login ve Probit modelleriyle de kriz olasılığını artıran faktörler analiz edilmektedir. Özellikle Reel Efektif Kur, Cari Açık, Uluslararası Rezervler ve Kısa Vadeli Dış Borcun Rezervlere Oranı gibi göstergeler kriz tahmininde etkin rol oynamakta; Sanayi Üretim Endeksi, TÜFE ve BIST 100 gibi değişkenlerin ise destekleyici unsurlar olarak değerlendirilmesi önerilmektedir. Logit modelinin daha yüksek açıklayıcılık düzeyine sahip olduğu belirlenmiş, sanayi üretimindeki artışın kriz olasılığını azalttığı gösterilmiştir. Çalışma, erken uyarı sistemlerinin politika yapıcılar için stratejik bir rehber olabileceğini vurgulamakta ve makroekonomik veri analizlerinin dinamik, çok boyutlu modellerle desteklenmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu kapsamda, rezerv yönetiminin optimizasyonu, parasal disiplinin sürdürülmesi ve reel sektörün güçlendirilmesi gibi önerilerle Türkiye'nin ekonomik krizlere karşı dayanıklılığı artırılabilir. Ayrıca, bu yaklaşım benzer ekonomik yapıya sahip ülkelerde de uygulanabilir nitelikte olup, erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.

Özet (Çeviri)

This study examines the exchange rate crises that occurred in Turkey in 1994, 2001, and 2018, and develops strategies for their prevention. By utilizing the KLR method, an early warning system is established, enabling the generation of signals when macroeconomic indicators exceed critical thresholds prior to a crisis. In addition, the Logit and Probit models are employed to analyze the factors that increase the likelihood of a crisis. Indicators such as the Real Effective Exchange Rate, Current Account Deficit, International Reserves, and the Ratio of Short-Term External Debt to Reserves play an effective role in crisis prediction, while variables such as the Industrial Production Index, Consumer Price Index (CPI), and BIST 100 are recommended as supportive elements. The Logit model is found to have a higher explanatory power, and an increase in industrial production is shown to reduce the probability of a crisis. The study emphasizes that early warning systems can serve as a strategic guide for policymakers and highlights the necessity of supporting macroeconomic data analyses with dynamic and multidimensional models. In this context, improving reserve management, maintaining monetary discipline, and strengthening the real sector are proposed as strategies to enhance Turkey's resilience to economic crises. Furthermore, this approach is applicable to countries with similar economic structures and is expected to contribute to the development of early warning systems.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    300639

    Analysis of inflation dynamics in Turkey: A new Keynesian Phillips curve approach

    Türkiye'de enflasyon dinamiklerinin analizi: Yeni Keynesgil Phillips eğrisi yaklaşımı

    AYŞEGÜL ERUYGUR

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2011

    EkonomiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALUK ERLAT

  2. Tez No

    892586

    Döviz kuru rejimleri ve Türkiye'de 2000-2022 yılları arasında uygulanan döviz kuru rejimi

    Exchange rate regimes and exchange rate practice in Türkiye for the period 2000-2022

    FERDA ASLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    Ekonomi ve Yönetim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ OSMAN BALKANLI

  3. Tez No

    377852

    A stress testıng framework for the Turkısh bankıng sector: an augmented approach

    Türk bankacılık sektörü için bir stres testi çerçevesi: Bir genişletilmiş yaklaşım

    BAHADIR ÇAKMAK

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    BankacılıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NADİR ÖCAL

  4. Tez No

    560932

    Planning and stochastic evaluation of combined cooling heat and power systems under uncertainty

    Belirsizlik durumlarında trijenerasyon sistemlerinin planlanması ve stokastik değerlendirilmesi

    İBRAHİM ERSÖZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Enerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÜNER ÇOLAK

  5. Tez No

    528439

    Risk of company on foreign currency exchange borrowings in Turkey

    Türkiye'de şirketlerin dövizle borçlanma riski

    MOHAMMAD AL ALI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    İşletmeİstanbul Aydın Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZELHA ALTINKAYA

Geri Dön