Geri Dön

Bağımlı nitel değişkenlerde logit-probit modelleriyle tahmin ve uygulamalar

Forecast and applications with logit and probit models by dependent calitative variables

  1. Tez No: 140782
  2. Yazar: NEBİYE ÇETİNKAYA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ KARUN NEMLİOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonometri, Econometrics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2003
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 164

Özet

Oz Herhangi bir iktisadi konuyu açıklamak için olaylar arasındaki ilişkinin incelenmesi önem kazanmakta ve bu ilişkilerin ölçülüp değerlendirilmesinde ekonometrik modeller veya istatistik yöntemler kuİlanılma&adır. Klasik regresyon modellerinde değişkenler genelde nicel olup sürekli oldukları varsayılmaktadır. Ancak araştırmalarda nitel değişkenler de kullanıldığından süreksizlik hali ortaya çıkabilmektedir. Araştırma sonucu elde edilen değerler de çoğu zaman süreksizdir. Bu durumda ekonometrik modellerde nitel değişkenler, bağımlı ve/veya bağımsız değişkenler olarak yer alabilirler. Nitel değişkenin bağımlı olması halinde klasik regresyon modelinin sonuçları bu nitel değişkenin değer aralığının dışına çıkmaktadır. Dolayısıyla sonuçların olasılık ile ifade edilmesi gerekmektedir. Bu tezde de bu amaçla geliştirilen modeller ele alınmıştır. Uygulama iki araştırma için yapılmıştır. Birinci uygulama kadınların sigara kullanımına yönelik olup 538 kadın ile yüzyüze anket yapılmıştır. Anket sonuçlarını değerlendirmek için de doğrusal olasılık probit ve logit modeller kullanılmıştır. Doğrusal olasılık modelinin tahmini aşamasında en küçük kareler yöntemi probit ve logit model de ise en çok benzerlik yöntemi kullanılmıştır. Birinci uygulamada 30 değişken seçilmiş 4 denklem oluşturulmuştur. Ancak analize alınan değişkenlerden üçü, (X52- medeni hali evli olanlar, X75 sigara reklamı, X93 gecekonduda oturma) anlamlı bulunmuştur. X52 değişkeninin katsayısı 0.14 olarak tahmin edilmiştir. Yani medeni durumu evli olanların sigara kullanma olasılığı % 14'olarak bulunmuştur. X75 değişkenlerinin katsayısı 0.04 olarak hesaplanmıştır. Bu da igara reklamlarından etkilenmenin sigara kullanma olasılığını % 4 arttırdığını göstermektedir. X93 değişkeninin katsayısı ise -0.126 olarak bulunmuştur. Bu da Gecekonduda yaşayanların sigara içme olasılığının %12.6 azaldığını göstermektedir. İkinci uygulamada ise AB'ye üye olan ve olmak isteyen ülkelerin makro ekonomik göstergelerinden yararlanarak; üye olmak isteyen ülkelerin AB'ye girme olasılıkları hesaplanmıştır. Bu amaçla doğrusal olasılık, probit ve logit modeller kullanılmıştır. Nicel ve nitel değişkenler kullanılarak oluşturulan çeşitli denklemler sonunda anlamlı sonuç veren enflasyon, satmalma gücü paritesi ve işsizlik değişkenleri seçilmiştir. Yapılan analizler sonucunda Türkiye'nin AB'ye girme olasılığı %1.5 olasılık ile çok düşük bir değer almaktadır. İlerleme raporunda da Türkiye'nin hukuki ve siyasi değişiklikler yapması ve uygulaması öngörülmektedir. Uygulamaların çözümleri için E views ekonometrik paket programı kullanılmıştır. ///

Özet (Çeviri)

Abstract To explain an economical subject, it is very important to examine the relationship between the events. Econometric and statistical models are used for measurement and evaluation of these relationships. In the classical regression model, it is assumed that Hie value of the variables increases continuously and that the variables are generally quantitative. However, the values obtained as a result of our research are most of the time discontinuous. And the variables are qualitative. The qualitative variables in econometric models can be dependent and/or independent. The models constructed with the dependent qualitative variable gain discontinuous value and the results of the model are interpreted as probability. There are two applications in our study. In the first application, 538 female test subjects who had been selected according to the quota system had been interviewed. In this study which is about smoking, linear probability, probit and logit models had been used. The smallest squares method was used in the linear probability model, the most similitude method was used in the probate and logite models. 30 variables were chosen in the first application. 4 equations were formed. But 3 of these variables were found significant. (X52 marital status - married, xj5 effected from cigarette commercials, X93 shanty inhabitants) The parameters of X52 variables were estimated as 0.1 4. That's to say that the effect of being married to the habit of smoking is 14%. The parameters of X75 variables were estimated as 0.04. That's to say that the effect of cigarette commercials to the habit of smoking is 4%. The parameters of X93 variables were estimated - 0. 1 26. That's to say that the effect of this variable to the habit of smoking is -13%. In the second application, the probability of the acceptance of the countries those require to enter the EU, using the macro economic indicators of the member and candidate member countries. Linear probability, probit and logit models had been used in this application, too. As a result of various equations formed by using quantitative and qualitative variables, data on inflation, gross national income per person and unemployment were obtained. When the probabilities of the acceptance of the candidate countries to EU were enumerated, it can be seen that Turkey is placed in the buttom with 1.5% In the development report, it is already suggested that Turkey shall make judicial and political alterations. Both of the applications had been solved by E views econometric package program. iv

Benzer Tezler

  1. Tez No

    761501

    Panel ikili nitel tercih modelleri ile BİST imalat sanayindeki işletmelerin büyüme performansını etkileyen faktörlerin analizi

    Analysis of factors affecting the growth performance of businesses in BIST manufacturing industry with panel binary qualitative choice models

    ŞEYMA SERTÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Ekonometriİstanbul Üniversitesi

    Ekonometri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM GÖKTAŞ

  2. Tez No

    319814

    Sınırlı bağımlı değişkenli modeller ve ülkelerin gelişmişlik düzeyleri üzerine uygulama

    Models with limited bounded variables and an aplication on the development levels of countries

    MİRAÇ EREN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    EkonometriAtatürk Üniversitesi

    Ekonometri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ARİF KUBAT

  3. Tez No

    217582

    Ülkelerin kalkınmışlık düzeylerini etkileyen faktörlerin çok seçenekli tercih modelleri ile incelenmesi

    Investigating the factors that effect the development level ofcountries by multinomial discrete choice models

    BURAK GÜRİŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Ekonometriİstanbul Üniversitesi

    Ekonometri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET GÖKÇEN

  4. Tez No

    180534

    Nitel tercih modelleri, çoklu logit, probit modeller ve bir uygulama

    Qualitative choice models, multinomial logit, probit models and an application

    ÖZGÜR SÖNMEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    İstatistikYıldız Teknik Üniversitesi

    İstatistik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ HAKAN BÜYÜKLÜ

  5. Tez No

    254186

    Doğrusal olasılık, logit ve probit modellerinin hayat sigortacılığına uygulanması

    Application of linear probability,logit and probit models into life insurance branch

    EFSUN İÇYÜZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    SigortacılıkMarmara Üniversitesi

    Ekonometri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. HABİB KOÇAK

Geri Dön