Tarımdan sanayiye bir ova şehri: Adapazarı
A City on plain: Adapazarı from agriculture to industry
- Tez No: 140783
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZMİYE ÖZGÜÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 349
Özet
öz Dünyada ve ülkemizde yaşanan hızlı nüfus artışı, pek çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Hızla artan nüfusun başta beslenme ve barınma olmak üzere her türlü ihtiyaçlarının karşılanması için yerleşmeye uygun alanlar dünyada ve Türkiye'de oldukça azdır, örneğin Türkiye'de 0-250 m yükseltide yerleşmeye uygun yerler, toplam arazinin yaklaşık 1/1 0'u kadardır. Bu alanlardan biri de günümüzde Türkiye'nin önemli gelişme alanlarından birisi olan Adapazarı Ovası' dır. Adapazarı Ovası üzerinde yer alan ve aynı adı taşıyan Adapazarı şehri ve çevresinde yaşanan şehirsel gelişmeler tezin konusunu oluşturmaktadır. Adapazarı Ovası ülkemizin en önemli nehirlerinden biri olan Sakarya ve kollarının taşıdığı alüvyonlarla oluşmuştur. Deniz seviyesinden yüksekliği 31 m olan ova, düz sayılabilecek görünümüyle eskiden beri yerleşim, ulaşım, tarım ve ticaret açısından oldukça uygun koşullara sahip olagelmiştir. Bu uygun koşulların bir sonucu olarak ova üzerinde kurulup gelişen Adapazarı şehri, taran ve ticaret ağırlıklı yapısını uzun yıllar koruyarak gelişimim sürdürmüştür. Şehirde, özellikle 1950'lerden sonra ulaşım alanında yaşanan gelişmelerin etkisiyle, tarım ve ticaret yanında sanayi faaliyetleri de büyük bir gelişine göstermiştir. Sanayinin şehir ve çevresinde kısa sürede yayılması diğer şehirsel kullanışları da yakınına çekerek şehrin alansal olarak büyümesini sağlamıştır. Fakat Adapazarı şehri ve çevresinde yaşanan hızlı ve plansız şehirleşme, aynı zamanda Türkiye'nin en önemli birinci sınıf tarım topraklan üzerinde gerçekleşerek ovanın verimli topraklarım tarım dışı kullanışlara dönüştürmektedir. Ayrıca Adapazarı şehri ve çevresi, aynı zamanda dünyanın en aktif faylarından biri olduğu için yerleşmeye hiç de uygun olmayan Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde yer almaktadır. Yapılan doktora çalışmasının amacı, ülke genelindeki diğer ova şehirlerinde de (Bursa, Balıkesir, Adana, Bolu, Eskişehir gibi) yaşanan plansız ve gelişigüzel şehirleşmenin Adapazarı şehri ve çevresinde nasıl yaşandığım ortaya koymaktır. Plansız şehirleşmenin, başta verimli tarım topraklarım yok ederek, geriye dönüşü mümkün olmayan ve çözümü güç çevre sorunları yarattığına dikkat çekilmekte, ülke kaynaklarının mutlaka plank, akılcı, bilimsel teknik ve yöntemler kullanılarak, ülke ve toplum yararına en verimli şekilde kullanılması gerektiği Adapazarı ve çevresinde yaşanan değişim ortaya koyularak yeniden vurgulanmaktadır. Bu yapılırken coğrafî yöntem ve tekniklerin (gezi, gözlem, anket, mülakat ve karşılaştırma yanında, elde edilen verilerin harita, çeşitli grafikler ve fotoğraflarla sunulması) tümü kullanılmıştır. in
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Fast population increase experienced in the world as well in our country brings forth many problems. Areas being suitable for settlement of increasing population mainly, feeding and sheltering are very rare in the world and Turkey. For example: Places being suitable for settlement in 0-250 m altitude in Turkey is about 1/10 rate of total area. One of these areas is Adapazarı plain in our present time being are of important development areas of Turkey. Adapazarı city located in Adapazarı plain and bearing the same is forming subject of thesis about urban developments experienced around the said city. Adapazarı plain had been formed by alluvium soil carried by Sakarya River and its branches, which is one of the most important rivers of our country. Plain having 31 meters altitude from sea level has fairly good and suitable conditions, Adapazarı city had been founded and developed on this plain and has achieved to continue with its development and improvement of its agricultural and trade structure for many years. Especially, in the city, by impact of developments experienced in transportation field after 1950's, besides agriculture and trade, industrial activities have shown great development. Spread out of industry in the city and its environment within short time has drawn attention urban utility and has assured growth of city in surface area. However, urbanization experienced fast and in unplanned manner in Adapazarı city and its environment, has converted fertile soil of plain by being effected in the most important first class agricultural soil of the Turkey at the same - time. In addition, since Adapazarı city and its surrounding areas are one of the most active faults of the world, is located on Northern Anatolia Fault line, which is not absolutely suitable for settlement. Purpose of this doctorate study conducted, is to put forth how unplanned and ransom urbanization experienced in other plain cities throughout the country (such as Bursa, Balıkesir, Adana, Bolu, Eskişehir cities) has been experienced in Adapazarı city and its environment. Attention has been drawn to the fact that unplanned urbanization (mainly fertile agricultural soils are almost being destroyed), has caused problems which can not be recovered and creating very difficult environmental problems which are almost impossible to solve, so, resources of the country must be applied definitely by using planned, scientific, technical methods for the benefit of the country and community and so, change occurred in Adapazarı city and its environment should be emphasized by putting forth changes. While these procedures are being done, all geographical methods and techniques have been applied, (Besides visiting, observation, inquiry investigation, review and comparison, presentation with obtained maps, various graphics and photographs). rv
Benzer Tezler
- Tarımdan sanayiye işgücü akımı üzerine bir araştırma Polatlı-Basri köyü örneği
A Research on the flow of labour force from agriculture to industry: the case of Polatlı-Basri village
AYFER BİLGİNLER
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELAHATTİN ERAKTAN
- Tarımdan sanayiye geçiş sürecinde Trakya alt bölgesi'nde göç : Çerkezköy örneği
Transition from agriculture to industry sector in the sub-region of Trakya ; Case Çerkezköy country of Tekirdağ city
GÖKHAN İNCE
Doktora
Türkçe
2010
DemografiNamık Kemal ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. E. RECEP ERBAY
- Ankara'da hizmet işletmelerinin tanıtım faaliyetleri ve Büyük Anadolu oteli örneği
Publicity activities of service organizations in Ankara and the Büyük Anadolu otel sample
BURÇİN ERDAL
- Devletten sosyal devlete (Devlet için insandan insan için devlete geçiş)
Başlık çevirisi yok
AYŞEGÜL İKİZLER
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. FİKRET GEZGİN