Polonya Kralı Jan III. Sobieski ve hükümdarlığında Osmanlı-Lehistan ilişkileri (1674-1696)
Polish King John III Sobieski and Polish-Ottoman Relations (1674-1696)
- Tez No: 141227
- Danışmanlar: PROF. DR. MAHMUT ŞAKİROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
ÖZET Osmanlı-Lehistan ilişkilerinin tarihi sürecine bakıldığında genel anlamda dostluğun öne çıktığını görüyoruz. Fakat XVII. yüzyıl bu sürecin içerisinde farklı bir dönem oluşturur. Şöyle ki, bu yüzyıl, dostluk içinde geçen genel süreç içerisinde savaşlarla başlayıp yine savaşlarla biten yegane dönemdir-1620 Çeçora, 1621 Hotin, 1672 Kamaniçe, 1676 Zorawno, 1683 Viyana ve Kutsal İttifak savaşları. 1672'de Osmanlı İmparatorluğu, Lehistan seferi sonucunda Ukrayna ve Podolya bölgesini alarak Bucaş anlaşmasını yaptığında, o zamanlar krallık hetmanı olan Jan Sobieski ne bu yenilgiyi ne de anlaşmayı kabullenir. Bu nedenle 1673 'de bir kez daha Osmanlı ordularıyla karşılaşır ve bu kez yenmeyi başarır. Polonya için bu zafer o kadar önemlidir ki, onu 1674'de Polonya tahtına taşır. Tabii ki, Polonya kralı Jan III Sobieski 1676 Zorawno savaşına kadar Türk-Tatar ordularıyla pek çok kereler karşılaşır. 1676'daki bu savaş sonunda bir ateşkes yapılır. 1677'de ise Polonya elçisi Chelm voyvodası Jan Gninski IV. Mehmed'den ahidname almak için İstanbul'a gelir. Bu elçilik sonrasında istediği barışı ve Rusya'ya karşı ittifakı elde edemeyen, üstelik Bab-ı Ali tarafından savaş tehdidi alan Polonya kralı Jan HI Sobieski, bundan sonra Hıristiyan aleminden destek, yeni ittifaklar aramaya başlar. Sonuçta Avusturya' nın yapmış olduğu öneriyi kabul ederek 1683'de ittifak yapar. 12 Eylülde yapılan savaş sonrasında Sadrazam Kara Mustafa Paşayı yenerek büyük bir zafer elde eden Polonya kralı, 1672'de Bucaş banş anlaşmasıyla Cumhuriyetin kaybettiği Kamaniçe'yi yeniden elde etme fırsatım elde eder. Bu nedenle de uluslararası platformda yine yeni müttefikler aramaya başlar. Dolayısıyla Papanın başkanlığında 1684'de Polonya, Venedik ve Avusturya ile Kutsal ittifak yapılır. Aslında bu ittifak ne ona ne de ülkesi için yarar getirecektir; ilk önce müttefiklerinin zorlamalanyla ezeli düşmanı olan Rusya'mn da ittifaka katılması içinkendi topraklarından büyük tavizler vermek zorunda kalır. Daha sonrasında yapmış olduğu savaşlarda hiçbir basan sağlayamadığı gibi, iç ve dış politikada da büyük yenilgiler ve eleştiriler alır. Kral olduğu 1674' den itibaren ne hanedanlık planları gerçekleşebilmiş ne de 1672'de kaybedilen topraklar geri alınabilmiştir. II
Özet (Çeviri)
ABSTRACT King John TJI Sobieski is one of the best known and greastest Polish rulers. The great battle of Vienna in 1683, whwn united Polish and Austro-German armies under the command-in-chief of Sobieski crushed the Turkish army, brought Poland and especially her king immortal fame. İn historical consciousness of the Poles Sobieski is a national hero and at the same time conqueror of the Turks. But a question arises-was he always a foe of Turkey? Sobieski' s political career started with an importent event which occurred in 1654. That was his voyage to Turkey as a member of the retinue of the grand envoy of the common wealth Mikolaj Bieganowski. During two months he was in Istanbul there, he had the change of observe at first hand the still mighty but already weakened power of the ottoman Empire. İt may have been there that he made progress in his knowledge of Turkish language which later he spoke pretty well. The Cossak, Muscovite and Swedish wars which were sweeping over Poland in the middle of the 17th century, broadened Sobieski' s military experience. Sobieski' s victory opened his way to Polish throne, for King Michael died on the eve of the battle of Chotin. The new king John HI realized that without a strong central power he could not hope to reform the Commanwealth. The harm which the Turkish wars did to Poland in the 17th century is irrefutable. King John HJ obviously realized the disastrous effects of these wars, when on the morrow of his election he endeavoured to introduce a radical change in Polish foreign policy. Between 1676 and 1678 serious thoughts were given in Poland to the possibility of modus vivendi or even alliance with“the infidel”. When in 1677 Sobieski sent voievode of Culm as a grand envoy to Turkey, the instructions he had given him were to obtain assurance of Turkish assistance to Poland in her effort to inrecover lands lost to Russia in the war 1654-1667 and to assure the sultan of Poland's sincere desire for friendship with Turkey. Anti-Turkish turn in Sobieski's policy, which took place after 1678-79 meant that Poland's whole effort had to be directed to the inevitable conflict with Ottoman Empire. Stung by failure on the international arena, deeply wounded by the breach with the most of aristocracy and gentry and also partly with his family, the King withdrew into himself, become crotchety and greedy-a greedy old man. He did not live to see end of the Turkish war in 1699. On June, 17, 1696, John HI Sobieski died in pain and suffering in his Wilanow place near Warszaw. He occupied the Polish throne for 22 years, a period when economic, social and political crises destroyed the organism of the Commonwelth. He was one of Poland's greatest commender a farsighted and distinguished statesman. His political plans, internal and external, proved that he was fully conscious of and understood all the grave weaknesses of the Polish state and that he sought ways out of the impasse. He encountered unsurmontable obstacles. That does not mean, however, that his policy was based on unrealistic principles. IV
Benzer Tezler
- Stani̇slaw August Poni̇atowski̇'ni̇n si̇yasal si̇stem reformu projesi̇
Stanisław August Poniatowski's project of the political regime reform
ÖZLEM AKAY DİNÇ
- The great powers and Poland: The national and international dynamics behind the first partition of Poland
Büyük güçler ve Polonya: Polonya'nın birinci taksimi ardındaki ulusal ve uluslararası dinamikler
MUHAMMED ÇELİKKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIRRI HAKAN KIRIMLI
- Avusturyalıların gözünden 'Büyük Türk Savaşı' (1683-1699)
The Great Turkish War in the Eyes of Austrians (1683-1699)
FATMA AKAY TÜRKER
- Polonya dilinde eylemlerin önekli ve öneksiz biçimlerinde anlam ilişkisi
The relationship of meanings in the prefixed and non-prefixed verbs in Polish language
EMRAH GAZNEVİ
Doktora
Türkçe
2018
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiSlav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDA KÖYCÜ
- Madame geoffrin ile yazışmaları işığında stanislaw august Poniatowski'nin 1764-1768 yılları arasındaki politik portresi
The political portrait of stanislas august poniatowski on confront of the correspondance with madame geoffrin between 1764-1768
ÖZLEM AKAY