Sözleşmenin yargısal yoldan uyarlanması
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 141443
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN İŞGÜZAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Medeni Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
112 ÖZET Sözleşmenin Yargısal Yoldan Uyarlanması Kural olarak, bir sözleşme geçerli surette kurulmasından sonra başlangıçta taraflarca kararlaştırılan yükümlülükler aynen yerine getirilmelidir (pacta sund servanda). Fransız MK' da bu esas:“Kanunen geçerli bir biçimde yapılan sözleşmeler, yapanlar hakkında kanun hükmündedir.”şeklinde ifade edilmiştir. Ancak, sözleşmeye bağlılık ilkesine sıkıca bağlanmanın ve bu ilkeyi katı bir şekilde uygulamanın her zaman âdil sonuçlar vermediği tecrübe edilmiştir. Özellikle 1900'lü yılların başlarından itibaren yaşanan (dünya savaşları gibi) siyasi, sosyal, ekonomik çalkantılar bu ilkenin katı bir şekilde uygulanamayacağını göstermiştir. Bu sebeple, sözleşme kurulduktan sonra, borçlu tarafin edimini ifa etmesini, hakkaniyet, doğruluk ve dürüstlük kurallarıyla bağdaştırılmayacak derecede hal ve şartlarda meydana gelen değişiklikler karşısında, sözleşmenin sona erdirilmesi ya da yeni şartlara uyarlanması kabul edilmiştir. Hakim karşısına gelen uyarlama talebi karşısında yaptığı incelemede, ilk olarak, tarafların arasında yapılan sözleşmede ve bu sözleşmeyle ilgili bir kanunda uyarlamaya dair hüküm olup olmadığını araştıracaktır. Sözleşmede ve kanunda herhangi bir uyarlama hükmünün olmaması halinde bir uyarlama boşluğunun varlığı sözkonusu olacaktır. Sözleşmede ve kanunda uyarlama boşluğunun varlığı halinde hakim, MK m.F deki esaslara göre bu boşluğu dolduracaktır. Bu sırada kendisine ölçü alacağı hüküm ise MK m.2' de düzenlenen dürüstlük kuralıdır. Hakimin sözleşmeyi uyarlaması, istisnai bir durum olduğu için burada takdir hakkını kullanan hakim, hakkaniyete ve adalete uygun bir karar vermek için gayret etmek zorundadır. Çünkü, sözleşme serbestliği ilkesi gereğince yapılan bir sözleşmeyi kural olarak ancak taraflar değiştirebilir. Hakimin sözleşmeyi uyarlaması ile bu kurala bir istisna getirilmektedir. Dolayısıyla da bu istisnanın uygulanıp uygulanamayacağı hakim tarafindan gayet dikkatli bir şekilde araştırılarak takdir edilmek zorundadır.
Özet (Çeviri)
113 ZUSAMMENFASSUNG Richterliche Anpassung eines Vertrages Grundsaetzlich haben die Parteien nach gûltigem Vertragsabschlxiss die zu Beginn vereinbarten Verpflichtungen vertragsgemaess zu erfullen (pacta sunt servanda), im französischen Bundesgesetzbuch wird dieser Grundsatz folgend formuliert:“Rechtsgultig abgeschlossene Vertraege gelten fur die Parteien als Rechtsvorschrift”Doch hat man die Erfahrung gemacht, dass das Festhalten an einem Vertrag und die unfechtbare Durchfuhrung dieses Prinzipes nicht immer gerecht resultiert. Besonders politische, soziale und wirtschaftliche Schwankungen (wie Weltkriege) ab Anfang des 20. Jahrhunderts haben gezeigt, dass die unwiderlegbare Durchfuhrung dieses Prinzipes nicht von Möglichkeit ist. Somit hat man im Fall, dass die Vollbringung einer Leistung nach Vertragsabschluss auf Grund schwerwiegend veraenderten Umstaenden nicht mit Billigkeit und Grundsatz von Treu und Glauben zu vereinbaren ist, die Auflösung oder Anpassung des Vertrages an die neuen Umstaende vorgesehen. Bei Anspruch auf Anpassung hat der Richter vorerst Einsicht in den von den Parteien geschlossenen Vertrag und ob im Gesetz eine Regelung fur Anpassung dieses Vertrages vorgeschrieben ist zu nehmen. 1st werder im Vertrag noch im Gesetz die Anpassung geregelt so besteht eine Lücke der Anpassung. Im Bezug auf die vertragliche und richterliche Anpassung hat der Richter diese Lücke gemaess p 1 MK zu ersaetzen. Hier hat er den Grundsatz von Treu und Glauben geregelt in p2 MK anzuwenden. Da eine Anpassung des Vertrages die Ausnahme darstellt hat der pflichtgemaess Ermessen ausübende Richter nach einem Urteil entsprechend der Billig-und Gerechtigkeit zu streben. Denn gemaess der Vertragsfreiheit haben in der Regel nur die Parteien das Recht den Vertrag zu modizifieren. Die richterliche Anpassung eines Vertrages stellt dieser Regel eine Ausnahme dar. Auf Grund dessen hat der Richter mit viel Sorgfalt zu ermessen ob diese Ausnahme anzuwenden ist oder nicht.
Benzer Tezler
- İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi'nin yorum yöntemleri
Interpretation methods of European Court of Human Rights
MEHMET ŞERİF YILMAZ
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin taraf devletlere yüklediği pozitif yükümlülükler
Positive obligations imposed on contracting states by the European Convention on Human Rights
SADIK KOCABAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
HukukSüleyman Demirel ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
DOÇ. DR. YÜKSEL METİN
- Yüksek mahkeme kararları ışığında Türkiye'de ifade özgürlüğü
In the li̇ght of the hi̇gh court's deci̇si̇on, freedom expression i̇n Turkey
VEYSEL GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
HukukZirve ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALPTEKİN AKTALAY
- Genel işlem koşullarının yargısal denetimi
Judicial review of general transaction stipulation
NEHİR ARABACI
- İdari sözleşmlerin kapsamı,türleri ve yargısal denetimi
Administrative contracts' content , types and its judicial control
FATİH SULTAN KESİCİ