Geri Dön

Sözleşmenin yargısal yoldan uyarlanması

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 141443
  2. Yazar: ZÜBEYR YILDIRIM
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HASAN İŞGÜZAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2004
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Medeni Hukuk Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 119

Özet

112 ÖZET Sözleşmenin Yargısal Yoldan Uyarlanması Kural olarak, bir sözleşme geçerli surette kurulmasından sonra başlangıçta taraflarca kararlaştırılan yükümlülükler aynen yerine getirilmelidir (pacta sund servanda). Fransız MK' da bu esas:“Kanunen geçerli bir biçimde yapılan sözleşmeler, yapanlar hakkında kanun hükmündedir.”şeklinde ifade edilmiştir. Ancak, sözleşmeye bağlılık ilkesine sıkıca bağlanmanın ve bu ilkeyi katı bir şekilde uygulamanın her zaman âdil sonuçlar vermediği tecrübe edilmiştir. Özellikle 1900'lü yılların başlarından itibaren yaşanan (dünya savaşları gibi) siyasi, sosyal, ekonomik çalkantılar bu ilkenin katı bir şekilde uygulanamayacağını göstermiştir. Bu sebeple, sözleşme kurulduktan sonra, borçlu tarafin edimini ifa etmesini, hakkaniyet, doğruluk ve dürüstlük kurallarıyla bağdaştırılmayacak derecede hal ve şartlarda meydana gelen değişiklikler karşısında, sözleşmenin sona erdirilmesi ya da yeni şartlara uyarlanması kabul edilmiştir. Hakim karşısına gelen uyarlama talebi karşısında yaptığı incelemede, ilk olarak, tarafların arasında yapılan sözleşmede ve bu sözleşmeyle ilgili bir kanunda uyarlamaya dair hüküm olup olmadığını araştıracaktır. Sözleşmede ve kanunda herhangi bir uyarlama hükmünün olmaması halinde bir uyarlama boşluğunun varlığı sözkonusu olacaktır. Sözleşmede ve kanunda uyarlama boşluğunun varlığı halinde hakim, MK m.F deki esaslara göre bu boşluğu dolduracaktır. Bu sırada kendisine ölçü alacağı hüküm ise MK m.2' de düzenlenen dürüstlük kuralıdır. Hakimin sözleşmeyi uyarlaması, istisnai bir durum olduğu için burada takdir hakkını kullanan hakim, hakkaniyete ve adalete uygun bir karar vermek için gayret etmek zorundadır. Çünkü, sözleşme serbestliği ilkesi gereğince yapılan bir sözleşmeyi kural olarak ancak taraflar değiştirebilir. Hakimin sözleşmeyi uyarlaması ile bu kurala bir istisna getirilmektedir. Dolayısıyla da bu istisnanın uygulanıp uygulanamayacağı hakim tarafindan gayet dikkatli bir şekilde araştırılarak takdir edilmek zorundadır.

Özet (Çeviri)

113 ZUSAMMENFASSUNG Richterliche Anpassung eines Vertrages Grundsaetzlich haben die Parteien nach gûltigem Vertragsabschlxiss die zu Beginn vereinbarten Verpflichtungen vertragsgemaess zu erfullen (pacta sunt servanda), im französischen Bundesgesetzbuch wird dieser Grundsatz folgend formuliert:“Rechtsgultig abgeschlossene Vertraege gelten fur die Parteien als Rechtsvorschrift”Doch hat man die Erfahrung gemacht, dass das Festhalten an einem Vertrag und die unfechtbare Durchfuhrung dieses Prinzipes nicht immer gerecht resultiert. Besonders politische, soziale und wirtschaftliche Schwankungen (wie Weltkriege) ab Anfang des 20. Jahrhunderts haben gezeigt, dass die unwiderlegbare Durchfuhrung dieses Prinzipes nicht von Möglichkeit ist. Somit hat man im Fall, dass die Vollbringung einer Leistung nach Vertragsabschluss auf Grund schwerwiegend veraenderten Umstaenden nicht mit Billigkeit und Grundsatz von Treu und Glauben zu vereinbaren ist, die Auflösung oder Anpassung des Vertrages an die neuen Umstaende vorgesehen. Bei Anspruch auf Anpassung hat der Richter vorerst Einsicht in den von den Parteien geschlossenen Vertrag und ob im Gesetz eine Regelung fur Anpassung dieses Vertrages vorgeschrieben ist zu nehmen. 1st werder im Vertrag noch im Gesetz die Anpassung geregelt so besteht eine Lücke der Anpassung. Im Bezug auf die vertragliche und richterliche Anpassung hat der Richter diese Lücke gemaess p 1 MK zu ersaetzen. Hier hat er den Grundsatz von Treu und Glauben geregelt in p2 MK anzuwenden. Da eine Anpassung des Vertrages die Ausnahme darstellt hat der pflichtgemaess Ermessen ausübende Richter nach einem Urteil entsprechend der Billig-und Gerechtigkeit zu streben. Denn gemaess der Vertragsfreiheit haben in der Regel nur die Parteien das Recht den Vertrag zu modizifieren. Die richterliche Anpassung eines Vertrages stellt dieser Regel eine Ausnahme dar. Auf Grund dessen hat der Richter mit viel Sorgfalt zu ermessen ob diese Ausnahme anzuwenden ist oder nicht.

Benzer Tezler

  1. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi'nin yorum yöntemleri

    Interpretation methods of European Court of Human Rights

    MEHMET ŞERİF YILMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    HukukMarmara Üniversitesi

    Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM Ö. KABOĞLU

  2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin taraf devletlere yüklediği pozitif yükümlülükler

    Positive obligations imposed on contracting states by the European Convention on Human Rights

    SADIK KOCABAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    HukukSüleyman Demirel Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü

    DOÇ. DR. YÜKSEL METİN

  3. Yüksek mahkeme kararları ışığında Türkiye'de ifade özgürlüğü

    In the li̇ght of the hi̇gh court's deci̇si̇on, freedom expression i̇n Turkey

    VEYSEL GÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    HukukZirve Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ALPTEKİN AKTALAY

  4. Genel işlem koşullarının yargısal denetimi

    Judicial review of general transaction stipulation

    NEHİR ARABACI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    HukukBaşkent Üniversitesi

    Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ÜNAL

  5. İdari sözleşmlerin kapsamı,türleri ve yargısal denetimi

    Administrative contracts' content , types and its judicial control

    FATİH SULTAN KESİCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Hukukİstanbul Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERSAN ŞEN