Türkiye'de konsolide bütçe harcamalarının gelişimi: Avrupa Birliği ülkeleri ile bir karşılaştırma
The Development of consolidated budget in Turkey: A comparison with European Union states
- Tez No: 141500
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABUZER PINAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Kamu Yönetimi, Economics, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 267
Özet
ÖZET 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı ile devletin ekonomiye müdahalesi kaçınılmaz bir hal almıştır. Bu döneme kadar kamu harcamalarının mümkün olan en düşük düzeyde tutulması amaçlanırken bu dönemden sonra devletin bir maliye politikası aracı olarak harcamalar yoluyla ekonomiye müdahalesi zorunlu hale gelmiştir. Dünya ekonomileri tarihsel süreç içinde bu iki ucu oluşturan iktisadi sistemin farklı düzeydeki etkileri altında kalmış ve uygulamada devletin ekonomideki yeri ve müdahalesi paralelinde kamu harcamalarının düzeyi de dalgalanmıştır. 1980'li yıllar tüm dünyada neo-liberal politikaların hız kazandığı dönemler olmuştur. Böylece ekonomik devletin varlığının küçülmesi uygulamaları ağırlık kazanmıştır. Türkiye'de de aynı dönemde benzer politikalar uygulamaya konulmuş ve arz yönlü iktisat uygulamaları ile vergi oranları düşürülmüş, kamu harcamaları azaltılmaya çalışılmış, borçlanma politikalarına ağırlık verilmiştir. Fakat gözardı edilen, gelişmekte olan ülkelerde sermaye birikiminin sağlanması, Milli Gelir'in arttırılması ve gelirin adil dağılımı için devletin ekonomiye harcamalar yoluyla müdahalesinin şart olduğudur. Türkiye'de 80'lerin neo-liberal politikaları ile birlikte 90'ların ortalarına kadar kamu harcamalarında gerileme dönemi başlamıştır. Bu gerileme ile bir yandan devletin yatırımları, diğer yandan da cari harcamaları erimiştir. Harcama türleri arasında artış gösteren hep faiz harcamaları olmuş ve harcamalarındaki bu artış yatırım ve sosyal harcamalar azaltılarak tölere edilmeye çalışılmıştır. Böylece devlet en temel gereksinimler olan sağlık, eğim ve sosyal güvenlik hizmetlerini yerine getiremez duruma gelmiştir.Bir yandan uygulanan neo-liberal politikalarla devlet küçültülmeye çalışılırken, diğer yandan Türkiye uzun bir süreç içinde Avrupa Birliği'ne tam üyeliği hedeflenmiştir. Fakat bu noktada Avrupa Birliği ülkeleri ile Türkiye arasında mali alanda özellikle bütçe harcamaları konusunda önemli farklar bulunmaktadır. Avrupa Birliği ülkelerinde 1940'larda yerleşen refah devleti anlayışı paralelinde devlet ekonomik ve özellikle sosyal harcamalar yolu ile ekonomide ağırlığını arttırmıştır. Özellikle sağlık, eğitim ve sosyal güvenlik harcamaları hem ülke politikaları, hem de Sosyal Avrupa söylemi kapsamında Birlik tarafından desteklenmiştir. Türkiye bütçe harcamaları yatırım ve sosyal harcamalar aleyhine küçülterek sosyal devlet olma özelliğini yitirmekte ayrıca bir diğer hedefi olan Avrupa Birliği tam üyeliğinden, diğer üye ülkelerin harcamaları ile kıyaslandığında uzaklaşmaktadır. Bu da göstermiştir ki, sermaye birikimi, gelirin adil dağılımı ve sosyalizasyonun sağlanması için kamu harcamalarında belli bir düzey korunması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT State had to intervene the economics on account o the Great Depression in 1929. State expenditure was aimed to be as low as possible till the Depression, however, after the Depression, state intervention to the economics by using the public expenditure as a tool of fiscal policy was indispensable. World economics have been under the influence of these two opposite economic systems at different stages in the history and during the implementations, the level of the public expenditure fluctuated parallel to the place of the state and intervention, as well. 1980s were the period when the neo-liberal policies got stronger. As a result, little state intervention to economics became more evident. During the same period, the similar policies were implemented in Turkey and tax rate was lowered by supply side economic policies, public expenditure was tried to be declined, debt policies were followed mainly. What is ignored is that state intervention with expenditure is an obligation for developing countries to provide the accumulation of wealth, to increase the national income and to redistribute the income fairly. The regression period for the public expenditure was started in 1980s with neo-liberal policies and continued till the mid-90s. This regression caused to erase either state investments or current expenditures. Only the interest expenditures always increased with compare to all other expenditures and this increase was tried to be absorbed by decreasing the investments and transfer payments. Therefore, state was unable to achieve the necessities of basic needs like health, education and security. While the state being tried to get smaller by implementing the neo- liberal policies, Turkey, on the other hand, aimed to participate the European Union in the long term.However, on the point, there are important differences between Turkey and EU countries about fiscal policies, especially on budgetary expenditures. States of EU countries increased the height of its on on the economics by using the economic and especially social expenditures as a result of the welfare state understanding that was accepted in 1940s. Health, education and social security expenditures especially supported by either countries' own policies or the Union on account of the Social Europe discourse. Turkey is getting away from being a welfare state by decreasing the budgetary expenditures against to investment and social expenditures; also Turkey is getting away from another target that is complete EU membership when the expenditures of other member countries are compared. It indicated that the state intervention by using the expenditures is indispensable to accumulation of wealth, fair redistribution of income and socialization.
Benzer Tezler
- Türkiye'de konsolide bütçe içerisinde yer alan transfer harcamalarının gelişimi ve bütçe açıkları üzerindeki etkileri (1983-1998)
Development of the transfer expenditures taking part in the consolidated budget and its influences upon the budget deficits in Turkey (1983-1998)
BÜLENT KILINÇ
- Türkiye'de 1983-1995 döneminde konsolide bütçe harcamalarının ekonomik açıdan gelişimi
Başlık çevirisi yok
HARUN CANSIZ
- Kamu harcamalarının makro ekonomik performans üzerine etkileri
The impacts of public expenditure on macro economic performance
ÇİĞDEM ÖZENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
EkonomiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEHMET ŞAHİN
- 1980 sonrası Türkiye'de kamusal eğitim harcamalarının analizi (1980-2003)
Analysis of public education expenditure in Turkey since 1980 (1980-2003 )
ÖZGÜR BAYKAL