Mekansal dizin yöntemiyle kentsel dokuda biçimsel analiz: Amasya örneği
Configurational analysis on an urban pattern using the method space syntax: The case of Amasya
- Tez No: 142618
- Danışmanlar: PROF. DR. A. SEMA KUBAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehirsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
ÖZET Günümüzde, maalesef, geleneksel Türk şehir dokularına ail örnekler giderek yok olmaktadır. Eskinin uyum içerisinde birarada bulunan mahalle birimlerinin, mekansal düzeninin giderek bozulması, hızlı ve kontrolsüz bir biçimde gelişen yeni yapılaşma beraberinde birtakım olumsuz sosyal sonuçlar da getirmektedir. Bu noktada eski yerleşmelerin olumlu ve olumsuz özellikleri saptanmalı ve yeni tasarımlar bu doğrultularda yapılmalıdır. Çalışmanın amacı, nispeten iyi korunmuş geleneksel şehir dokuları içeren bir şehir olan Amasya'yı biçimsel olarak incelemek; şehirde zamanla nelerin değiştiğini saptamak ve mekansal düzendeki değişimlerin şehri kullanan insanlar üzerindeki etkilerini mekansal dizin yöntemiyle araştırmaktır. Diğer bir amaç ise yöntem olarak kullanılan“mekansal dizin”i araştırarak, eksik yönlerini ortaya çıkarmak ve bir projede nasıl kullanılabileceğini sorgulamaktır. Tezin ilk bölümünde konuya genel bir giriş yapılmış; kentsel mekanlardan ve mekan- sosyal yapı ilişkisinden bahsedilmiştir. İkinci bölümde anlatılan“mekansal dizin”, ingiltere, University College London, mimari araştırmalar biriminde geliştirilmiş bir yöntem olup; mekanların bina ölçeğinden kent ölçeğine morfolojik analizlerinin gerçekleştirilmesinde kullanılmaktadır. Bina ve kentlerin mekansal yapıları temsili olarak ifade edilmekte; bu temsillerin matematiksel analizleri gerçekleştirilerek, mekansal düzen ve sosyal yapı arasında birtakım sayısal sonuçlar ortaya çıkarılmaktadır. Kentsel dokunun yönlendirdiği, şehri kullanan insanların hareketleri yöntemle araştırılabilmektedir. Yöntemin objektif olması ve seçeneklerin sayısal olarak karşılaştırılabilmesi tasarım aşamasında ve sonrasında tasarıma yardımcı olmasını sağlamaktadır. Fakat, yöntemin olumlu özelliklerinin yanı sıra pek çok eksik yanı da bulunmaktadır. Üçüncü bölümde“Amasya”tanıtılmakta; şehrin tarihi, mimarisi, ilgi çekici mekanları ve şehirde son yıllarda hız kazanan tarihi koruma çalışmaları hakkında bilgi verilmektedir. Dördüncü bölümde Amasya şehir dokusu biçimsel olarak analiz edilmekte; mevcut durum eskiyle karşılaştırılmaktadır. Amasya'da yer alan farklı türde dokular sayısal olarak ifade edilmiş; mekansal dizin yöntemi kullanılmadan tasarlanmış bir kentsel tasarım projesi ele alınarak alınan kararlar mekansal dizin yöntemiyle tekrar gözden geçirilmiştir. Beşinci ve son bölümde ise Amasya'da yapılan biçimsel analizlerin sonuçlarına yer verilmiştir. Mekansal dizin yönteminin tasarıma yardımcı bir araç olarak görülmesi; ve tasarımda yerini alması gerektiği de tezin diğer bir sonucudur.
Özet (Çeviri)
CONFIGURATIONAL ANALYSIS ON AN URBAN PATTERN USING THE METHOD SPACE SYNTAX: THE CASE OF AMASYA SUMMARY Unfortunately, urban patterns of traditional Turkish cities are getting deteriorate day by day. Lost of the spatial configuration of the past that composed of harmonious mahalle units and the unsystematic, rapid urbanization bring some social consequences with them. At this point, positive and negative aspects of the traditional settlements should be determined, to be taken into consideration in the design of new projects. The aim of the research is to analyze Amasya, which is a relatively well-preserved traditional city, configurationally; determine the changes in the city formed by time and investigate the possible effects of the changes on the people using the city by using the method“space syntax”. Another aim is to search“space syntax”, find its missing sides and try to find how to use it in a design process. In the first chapter of the thesis, as a general introduction to the subject, urban spaces and the relation between spatial configuration and social structure is mentioned. In the second chapter,“space syntax”is being introduced which is developed at the Unit for Architectural Studies, University College London and is a method for the morphological analysis of the spaces from the building to the city scale. By using the method, configurations of buildings and cities can be analyzed mathematically to find numerical results about their configuration and relation between social structures. Natural movement, which is formed by spatial configuration, can also be analyzed. The method is objective and design alternatives can be compared numerically with it. As a result of these properties, it can be used as a helping tool in a design process. But, in spite of its positive sides, the method has also lots of missing sides. In the third chapter, city of“Amasya”is being introduced and given information about its history, architecture, important sights and the conservation studies that become a current issue in the recent years. In the fourth chapter, urban pattern of the city is analyzed configurationally, three different patterns in the city are defined numerically and an urban design project which is designed without space syntax analysis is being criticized with the method. In the last chapter, conclusions of the configurational analysis on Amasya is taken place. Second conclusion is that the space syntax should be known as a helping tool and should take its place in a design process.
Benzer Tezler
- Design and modelling of urban development areas with reference to historical settlements: case of Korça
Tarihi yerleşme ögeleri referanslı şehir gelişme alanların tasarımı ve modellenmesı: Korça örneği
EGIN ZEKA
Doktora
İngilizce
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ YÜZER
- Tarihi kentlerdeki açık mekanların değişen kullanımlarının değerlendirilmesi: Amasya örneği
The evaluation of the changing usage of the open spaces in the historic cities: Amasya example
YASİN ÇAĞATAY SEÇKİN
Doktora
Türkçe
2005
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- Geçmişten geleceğe değişkenleriyle mimari tasarım sınırları Aksaray kent merkezi örneği
Architectural design boundaries with variables from past to future, instance of Aksaray city center
KEMAL FURKAN ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkKonya Teknik ÜniversitesiBina Bilgisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ORAL
- Toplu konut alanlarında biçimsel yapının mekan dizimi yöntemiyle değerlendirilmesi: Eskişehir örneği
Evaluation of morphological structure in mass housing area by space syntax method: Eskişehir case
OSMAN TUTAL
- Tarihi sur kalıntılarının oluşturduğu kentsel boşluklarda mekânsal davranışın dizimsel irdelenmesi
Syntactical analysis of spatial behaviour in the urban voids formed by the ruins of historical city walls
AYLİN EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkÖzyeğin ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEVŞET GÜL ÇANAKÇIOĞLU