Kentsel planlama ve tasarım değişkenlerinin deprem olgusu açısından irdelenmesi ve kentsel deprem davranışı
Inspection of urban planning and design variables by means of earthquake phenomenon and urban earthquake behaviour
- Tez No: 142619
- Danışmanlar: PROF. DR. LALE BERKÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehirsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
ÖZET Gerek kent planlama, gerekse kentsel tasarım birer süreçtir. Bu sürecin en önemli adımları, verilerin toplanması, bunların analiz edilmesi ve sonra bir süzgeçten geçirilerek yorumlanmış bir bilgi demetine ulaşılmasıdır. İleriye yönelik eylemlerin oluşturulmasında sağlanacak başarı bu yorumlanmış bilgi demetinin enginliği ve güvenilirliği ile çok sıkı bir ilişki içindedir. Çünkü tüm öngörüler bu bilgi demetinin sağladığı zemin üzerine oturmaktadır. Planlama disiplininin deprem olgusuna olan ilgisinin - az sayıda bilimsel çalışma hariç, genel düzlemde - bir plan notu maddesinden öteye geçemediği yadsınamayacak bir gerçektir. Bu ilgi düzeyinin sorumluluğunu meslek eğitiminde aramak yanlış olmayacaktır. 17 Ağustos 1999 Kocaeli ve 12 Kasım 1999 Düzce depremlerinin planlama disiplinine, sürecin veri toplama ve derleme adımları için çok değerli fakat işlenmemiş veriler sunduğu, bu verilerin ayrıntılı irdelenmesi ile kullanılabilir, nitelikli bilgi elde etmenin mümkün olacağı düşünülmektedir. Bu düşünceyle çalışmada, tıpkı zemin ya da binalar gibi, doğal ve insan ürünü öğelerle bir bütün olan kentlerin de deprem etkisi altında çok farklı davranışlar sergileyeceklerinden hareketle, kentsel deprem davranışı kavramı ileri sürülmüştür. Deprem zararlarının azaltılması sürecinde öncelikle risklerin tanımlanması gerekmektedir. Kent ölçeğinde risk azaltımı söz konusu olduğunda, üzerine oturulan zemin ve içehlen insan ürünü yapılardan kaynaklanan riskler bilinmelidir. Bu sebeple yer bilimleri ve deprem mühendisliği bilimlerinin sunduğu verileri, kent planlama ve kentsel tasarım disiplinleri mutlaka dikkate almalı ve anlamaya çalışmalıdır. Bu çerçevede, deprem hareketinin kentsel deprem davranışına etkisi sistematik bir kurgu içinde ele alınmıştır. Bu kurgunun adımları, depremin tanımlanması, depremle oluşan yer hareketlerinin zemin davranışına nasıl yansıdığı, zemin - yapı arasındaki etkileşimin özellikleri ve buna bağlı olarak bina davranışı şeklinde oluşturulmuştur. Sözü edilen adımların etkileşimli olarak irdelenmesi ile kentsel deprem davranışının çözümlemesine ulaşılmıştır. Bu kapsamda, birinci bölümde deprem olgusuna genel bir bakış yapılmış, depremlerin oluşumu, genel özellikleri ve deprem hareketi ile Türkiye'de ve dünyada depremlerin yol açtığı kayıplara ilişkin bilgi verilmiştir. İkinci ve üçüncü bölümler sırasıyla, deprem hareketinin zemin davranışı üzerindeki etkisine ve zemin - yapı etkileşimine bağlı olarak yapıların deprem davranışına ayrılmıştır. Dördüncü bölümde, kentsel deprem davranışının en az kayba yol açacak biçimde yönlendirilebilmesi için gereken veri tabanının nasıl kurulması gerektiği yurtiçi ve yurtdışı bilgi altyapıları incelenerek verilmeye çalışılmış, kentsel deprem davranışına etki eden fiziksel planlama ve kentsel tasarım etmenleri maddeler halinde ele alınmıştır. Beşinci bölümde ise 17 Ağustos 1999 Kocaeli depremi özelinde kentsel deprem davranışının kent mekanındaki yansımaları çeşitli yönleriyle ortaya konulmuştur. Çalışmada kısaca, zemin davranışına bağlı zararların azaltılmasında en önemli etmenin arazi kullanım planlaması olduğu, zemin - yapı arasındaki etkileşimleortaya çıkan hasarların kentsel tasarım etmenleri ile ilişkilendiği, bu etmenlerin kent imajının oluşması yanında, deprem zararları ve risk azaltımında da çok önemli bir rol üstlendiği, yapı plan şeması ve düşey düzlem düzensizliklerinin yapısal hasarları artırdığı sonuçlarına ulaşılmıştır. İncelenen hasar örnekleri bu sonuçları doğrular niteliktedir.
Özet (Çeviri)
INSPECTION OF URBAN PLANNING AND DESIGN VARIABLES BY MEANS OF EARTHQUAKE PHENOMENON AND URBAN EARTHQUAKE BEHAVIOUR SUMMARY Both urban planning and urban design are a process. Collecting and analyzing the data, and to obtain an interpreted data mass at the end, are the most important steps of this process. The success of future operations are closely related to the wideness and reliability of that data mass. Because, all the foresights are constructed on the base provided by them. It must be accepted that the interest of urban planning to the earthquake phenomenon is limited to a plan note except a few scientific researchs. It is the career training responsible of this situation. For urban planning, August 1999 Kocaeli and November 1999 Düzce earthquakes are considered to provide valuable but raw data to the collecting and analyzing steps of the process, and it would be possible to obtain useful and qualitative information by detailed examination of all those data. In this idea, just like the ground and buildings uniquely have, a concept called urban earthquake behaviour is asserted which suggests that cities would have a behaviour with all natural and human made elements, as response to earthquakes. In earthquake hazards mitigaiton process, initially the risks should be identified. While reducing the risks in urban scale, the risks caused by ground conditions and human made structures must be considered. So, urban planning and design need to understand and take care the data provided by earth sciences and earthquake engineering. In this research, the influence of earthquake motions to urban behaviour is considered in a systematic way. Identifying the earthquake, the effects of earthquake motions to ground behaviour, the characteristics of relationships between ground and construction, and structural behaviour are the steps of this systematic way. By examining those steps interrelatedly, an analysis of urban earthquake behaviour have been done. The first chapter includes a general look to earthquake phenomenon and gives information about the losses caused by earthquakes in Türkiye and around the world. Second chapter examines the ground behaviour while the third does it for buildings. In the fourth chapter native and foreign data bases have been examined in the sense of reducing earthquake hazards and considerations have been made about planning and design factors influencing urban earthquake behaviour. In the fifth chapter the reflections of urban earthquake behaviour to the urban space have been considered especially by examining August 1999 Kocaeli earthquake. The brief conclusion is as follows. The most important factor in reducing the hazards caused by ground behaviour is land use planning. Damages caused by interaction of ground and construction are closely related to the urban design factors. These factors have important roles in earthquake hazards and risk mitigation, besides composing the city image. Architectural plan shape and vertical plane irregularities cause structural damages to increase. Damage samples confirm these outcomes.
Benzer Tezler
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Kentsel mikro iklimin iyileştirilmesine yönelik kent dokularında ısı adası etki değerlendirme ve azaltım stratejileri geliştirme modeli: İstanbul örneği
The model of urban heat island impact assessment and mitigation strategies in urban fabric to improve urban microclimate: The case of İstanbul
DENİZ ERDEM OKUMUŞ
Doktora
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TERZİ
- Yolculuk davranışlarına sosyal yapının etkisi: Kocaeli merkez ilçe örneği
The effect of social structure on travel behaviour: The case of Kocaeli central district
ÖZGE İREM ALTUNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ONUR TEZCAN
- Büzüşen şehir kavramı: Türkiye örneği
Concept of shrinking city: Example of Turkey
HAZAL DURUKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge PlanlamaÇankaya ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ TÜREL
DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ ALTAY KAYA
- Evaluation of interchange stations as public spaces: The case of Sogutlucesme Station
Aktarma merkezlerinin kentsel mekan bağlamında değerlendirilmesi: Çalışma alanı Söğütlüçeşme İstasyonu
SULTAN SELİN SAĞLAM
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA BEYAZIT İNCE