Rusya Federasyonu ekseninde Bağımsız Devletler Topluluğu
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 145082
- Danışmanlar: PROF. DR. REFET YİNANÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 328
Özet
313 ÖZET Bağımsız Devletler Topluluğu Baltık cumhuriyetleri hariç tüm eski Sovyet cumhuriyetlerinin üye olduğu siyasi ve ekonomik nitelikli uluslararası bölgesel bir örgüttür. Sahip olduğu kaynaklar itibariyle Rusya Federasyonu bu örgüt içerisinde merkezi bir konuma sahiptir. Rusya Federasyonu'nun iç ve dış politikasındaki değişimlere paralel olarak Bağımsız Devletler Topluluğu da çeşitli safhalardan geçmiştir. Başlangıçta Sovyetler Birliği'nin dağılmasından kaynaklanan sorunların çözülmesi için düşünülmüş ortak bir platform olarak ortaya çıkan örgüt zamanla siyasi ve ekonomik entegrasyonu hedefleyen bir yapıya bürünmüştür. Kuruluşundan bu yana geçen sürede BDT sahasında meydana gelen gelişmeleri inceleyerek BDT'nin niteliğini ortaya koymayı hedefleyen bu tez üç bölümden oluşmaktadır.“BDT Halklarının Müşterek Tarihi”başlıklı birinci bölümde, BDT'nin kurucu belgelerinde sık sık tekrarlanan üye ülkelerin halkları arasındaki kader birliğinin nasıl oluştuğu ortaya konmaya çalışılmaktadır. Bu maksatla Çarlık dönemi ve Sovyet dönemi Rus ve Rus olmayan halklar arasındaki ilişkiler yanında günümüz Rus kimliğini ve bunun yansıması olan dış politikayı daha iyi anlamamıza katkısı olacağından hareketle çok özet bir şekilde ana hatlarıyla Rus tarihi anlatılmaktadır. Birinci bölümde, Gorbaçov dönemi ve Yeltsin ile Gorbaçov arasındaki rekabet üzerinde ayrıntılı bir şekilde durulmakta, Sovyetlerin dağılması konusu da detaylı bir şekilde incelenmektedir. Zira eski birlik cumhuriyetleri arasında yeni kurulan yapının bağımsızlık, egemenlik ve eşitlik esasları üzerine kurulması bu dönemdeki gelişmelerle doğrudan ilişkilidir. ikinci bölüm“Bağımsız Devletler Topluluğu: Kurumsal Yapı ve İşbirliği Sahaları (1991-2004) başlığı altındadır. Bu bölümde BDT'nin kurucu belgeleri olan Minsk ve Almaata Anlaşmaları ile BDT Tüzüğü incelenmekte; BDT'nin kurumsallaşma süreci anlatılarak asli ve tali organları sıralanmakta; üye ülkeler arasında siyasi ve askeri işbirliği ile ekonomik ve sosyal konularda işbirliğinin gelişimi ve boyutu sergilenerek entegrasyon sürecinde gelinen nokta ortaya konulmaktadır. Mayıs 1992'de imzalanan Kollektif Güvenlik Anlaşması BDT bünyesinde siyasi ve askeri işbirliği, Eylül 1993 'de imzalanan Ekonomik Birlik Anlaşması da ekonomik işbirliği açısından önemli belgelerdir. Bu anlaşmalar314 çerçevesinde atılan adımlar ve sağlanan gelişmeler, başarılanlar ve başarısızlıklar anlatılmaktadır. İkinci bölümde ayrıca ”BDT Coğrafyasında Altbölgesel Oluşumlar“ başlığı allında eski Sovyet cumhuriyetlerinin kendi aralarında oluşturduğu diğer entegrasyon girişimleri de ele alınmaktadır. Bu çerçevede GUAM Örgütü, Orta Asya Birliği, Rus-Belarus Birliği, Avrasya Ekonomik Topluluğu, Tek Ekonomik Saha örgütleri incelenmektedir. Bu yeni inisiyatiflerden üçü Rusya'nın 1996'dan itibaren uygulamaya koyduğu ”farklı hızlarda entegrasyon“ stratejisinin uzantısı olarak BDT'yi güçlendirmeye matuf girişimlerken, ikisi ise Rusya' nın dahil olmadığı BDT'ye alternatif nitelik taşıyan örgütlenmelerdir. Bu örgütlenmelerin incelenmesi BDT içerisindeki gruplaşmalar ve örgütün geleceğine ilişkin sağlıklı değerlendirmeler açısından önem taşımaktadır. ”Rusya Federasyonu Ekseninde BDT“ başlığını taşıyan üçüncü bölümde Rusya'nın eski Sovyet coğrafyasına yönelik dış politikası anlatılmaktadır. 1990'dan buyana Rus dış politikasının geçirdiği değişimler ve Rusya'nın BDT politikası dört döneme ayrılarak incelenmektedir. A) 1991-93 yılları arası Batı yanlısı dış politika ve BDT'nin öncelikli olmadığı dönem; b) 1993-1996 arası Rusya'ma Monroe Doktrini olarak adlandırılan ”yalan çevre“ doktrini çerçevesinde eski Sovyet coğrafyasının hayat alam olarak ilan edildiği dönem; c) 1996-1999 arası Primakov'un dışişleri bakanlığı ve başbakanlığı döneminde gerçekleştirilmeye çalışılan ”çok kutuplu adil bir dünya düzeni“ içerisinde Rusya'nın Avrasya kutbu olmasına yönelik politikalar; d) Putin dönemi pragmatik dış politika yaklaşımı. Rusya bir taraftan BDT bünyesinde eski Sovyet cumhuriyetleriyle çok taraflı işbirliğini geliştirmeye çalışırken diğer taraftan da ikili ilişkiler yoluyla da eski bağlarını sürdürmüştür. Tezin üçüncü bölümünde Rusya'nın BDT üyesi ülkelerle olan ikili ilişkilerinin genel niteliği de sunulmaya çalışılmıştır. 11 Eylül terör eylemleri ”Soğuk Savaş sonrası" olarak adlandırılan geçiş dönemini sona erdirmiştir ve dünya tarihinde yeni bir sayfa açılmıştır. Tüm dünyada olduğu gibi BDT coğrafyasında da yeni dengeler oluşturacak bir süreç başlamışlar. Bu süreçte ABD'nin eski Sovyet coğrafyasındaki varlığını artırması ve konumunu güçlendirmesi, BDT üyelerinin çoğunun ABD ile olan ilişkileri, Rusya'nın arka bahçesinde dominantlığını kaybetmeye başlaması, BDT içinde ortaya çıkan yeni alt bölgesel örgütlenmeler öne çıkan olayladır. Sonuç bölümünde özellikle 11 Eylül315 sonrasında BDT sahasında meydana gelen gelişmeler ve BDT'nin geleceğine ilişkin öngörüler yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
316 ABSTRACT Commonwealth of Independent States is an economic and political regional international organization which is formed among the former Soviet republics excluding the Baltic republics. The Russian Federation owns a central importance in CIS due to her resources. The CIS faced some changes in accordance with both domestic and foreign policy changes in the Russian Federation. This organization, which was originally designed to solve the problems that occurred because of the dissolution of the Soviet Union, turned out to be an organization which aims a body of political and economic integration in time. This thesis, which aims to clarify the structure of the CIS by investigating the developments in this area from the time of her establishment until now, is composed of three parts The first chapter“ The Common History of the CIS Nations”, tries to clear out how the common destiny betweeen the member countries appeared which is frequantly repeated in the estabishment documents of the CIS. With this purpose; the basics of the Russian history is examined with the intention of a better understanding the relations of Russians and non Russians and the Russian identity in todays“ world and its continuation of foreign policy of the Tchar period and the Soviet period is examined. The first chapter also analyses the competition between Gorbachev and Yeltsin during the Gorbachev period and the dissolution of the Soviets in detail. The newly established construction among the republics of the former union and her basics of freedom and equity is directly related to the developments in this period. The second chapter ”Commonwealth of Independent States: Institutional Framework and Areas of Cooperation (1991-2004)“, investigates the foundation treaties of CIS, which are the Minsk Treaty and the Almaata Treaty, and her charter, the institutionalization period, main and subsidiary organs and the level of integration among the members by illustrating the develpoment of the social and economic cooperation as well as security cooperation. The treaties of Collective Security (signed in May 1992) and Economic Union Treaty (signed in September 1993) have considerable importance in this structure. This chapter also deals with the steps that are taken,successes and failures in accordance with these agreements. The317 second chapter at the same time deals with the other integration attempts of the former Soviet republics under the heading of ”Subregional Cooperations in the CIS Geography“. İn this framework, GUUAM (Georgia, Ukraine, Uzbekistan, Azerbaijan, Moldova), Central Asian Union, Russia-Byelorussia Union, Eurasian Economic Union and recently emerged Common Economic Region (Russia, Ukraine, Kazakhstan and Byelorussia) formations are investigated. While three of these initiatives are the pillars of the attempts of the Russian strategy of ”integrations in different speed“ initialized in 1996 aiming to strengthen the CIS, two of them are alternative organizations to the CIS in which Russia is not a member. The examination of these organizations is important in order to clarify the partitioning in the CIS and to make healthy projections about the future of it. The third chapter ”CIS in the Axis of the Russian Federation“, illustrates the Russian foreign policy towards the former Soviet geography. The changes in the Russian foreign policy since 1990 and the basics of the CIS policy of Russia are analyzed by dividing into four parts. A) The period between 1991-93 a Western oriented foreign policy in which CIS is not given the priority; B) The period between 1993-96 which is defined as the ”Monroe doctrine“ of Russia in where the former Soviet geography is regarded as the living space which is named as ”the near abroad“, C) The period between 1996-99, when Primakov used to be the foreign minister and prime minister, in which there are the attempts of ”a multipolar just world system“ where Russia is regarded to be the Eurasians polar and D) The pragmatic foreign policy period in the Putin era. Russia is trying to build multilateral relationships with the former Soviet republics in one hand; she continued to carry out the old relations by bilateral relations in the other. The general conditions of the bilateral relations of Russia and the CIS member states are also examined in the third chapter. September 1 1 terrorist attacks ended the transition period which is named as ”Post Cold War Period" and opened a new phase in the world history. The CIS geography has entered into a new phase in which a new balance is going to be restructured. The whole world is likely to enter this phase. The sub regional developments which are foregrounded in the CIS are the increase in the American influence and strength in the former Soviet territory, the relations of most of the CIS318 members with the United States and the decreasing influence of the dominance of Russia in her back yard in this period. The Conclusion part deals especially with the projections about the developments in the CIS area after September 1 1 and the future of the CIS in particular.
Benzer Tezler
- Rusya Federasyonu'nun Orta Asya'ya yönelik dış politikasının Türkiye'ye etkileri
Başlık çevirisi yok
NAZMİ FIRAT İMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Uluslararası İlişkilerHarp Akademileri KomutanlığıUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT HAKKI CAŞIN
- Soğuk savaş sonrası uluslararası güvenlik teorileri ekseninde Rusya'nın Kafkasya politikaları (1991-2016)
Russia's Caucasus policy axis in theories of the international security in the post cold war era (1991-2016)
FARUK TİPİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Uluslararası İlişkilerKafkas ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ELNUR HASAN MİKAİL
- 1990 sonrası Türkiye-Gürcistan ilişkileri
The relations of Turkey and Georga after 1990
TUĞBA ÇELEBİOĞLU
- Belirleyici faktörler ve temel yönelimler ekseninde bağımsızlık sonrası Kazakistan dış politikası: 1991-2011
Kazakhstan's foreign policy after the independency in view of determinants and main orientations: 1991-2011
MARİNA ÇAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerYalova ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. KENAN DAĞCI
- Bağımsızlık sonrasında Kırgızistan-Rusya Federasyonu ilişkileri ekseninde Kırgız Cumhuriyeti'nin dış politikası
The after independent foreign policy of Kyrgyzstan in pivot relation Kyrgyzstan-Russia
RİTA NAZAKULOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
PROF. DR. OSMAN METİN ÖZTÜRK