Karagöz metinlerinden günümüz gülmece metinlerine gülmece dili
The language of humour: From the texts of Karagöz to nowaday's humour texts
- Tez No: 147070
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEVHİBE COŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 192
Özet
İnsan, sadece düşünmesiyle değil, gülmesiyle de diğer mahlûkattan ayrılır. İnsana, bir imtiyaz olarak bahşedilen gülme; kişiyi ruhsal açıdan rahatlatan, yalnızca toplumsal yaşamda ortaya çıktığı için onu sosyalleştiren, toplumu kenetleyen ve sosyal yaşamda yanlış olanı göstererek düzeltilmesini sağlayan, kötü düzeni yıkıcı, bu nedenle de iktidarın zaman zaman susturmaya çalıştığı bir güçtür. Gülme hakkındaki olumsuz kanaatler, bu konunun üzerindeki araştırmaların az ve yetersiz olmasına sebep olmuştur. Oysa, insan ve toplum hayatındaki yeri göze alındığında gülmenin en ince ayrıntısına kadar incelenmesi gerektiği görülmektedir. Bu yüksek lisans tezi, gülme araştırmalarındaki eksikliğin kapatılmasına bir nebze de olsa katkıda bulunmak için oluşturulmuştur. Eserin birinci bölümünde, gülme teorisini bir araya toplayan bir Türkçe eser gayesi gerçekleştirilirken ikinci bölümde, inşam güldüren sebepler ile bu sebepleri yaratırken gülmece dilinin nasıl kullanıldığı konusu tartışılmış ve gülmece dilinin başvurduğu dil oyunları tespit edilmiştir. Bu sırada, şiir dili gibi gülmece dilinin de dil oyunları yaparken sapma, koşutluk ve yineleme ile günlük dilden farklılaştığı gözlenmiş; buradan yola çıkılarak gülmece ve şiir dilinin ortak olduğu ve bu iki dilin“duygu değeri”nin kullanımı ile birbirinden ayrıldığı iddia edilmiş ve bu iddia örneklerle ispatlanmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde, eski ve yeni mizahı temsil eden üç mizah eseri üzerinde, gülmece dilinin kullanımına dair uygulama yapılmıştır. Bu uygulamada, üç eserde tespit edilen dil oyunları, karşılaştırmalı olarak incelenmiş; mukayese neticesinde yine bir iddia olan“Mizahın konulan değişir; ancak mizahın yapısı değişmez.”görüşü, kanıtlanmaya çalışılmıştır. Eserlerde, dil oyunlarının yanı sıra, dil oyunlarının yarattığı yinelemeler, koşutluklar, sapmalar ve tabi gülmeyi sağlayan asıl nedenler yani kuramlar üzerinde de durulmuştur. Sonuç bölümünde ise araştırmanın sonucu yorumlanmaktadır. IX
Özet (Çeviri)
03. Summary Human beings differ from other creatures not only by their ability to think but also their ability to laugh. As a previledge of human beings, laughing relaxes people mentally; socializes the people and unites the society. Also it is a power that points to the mistakes, disorders and demolish the bad order. Therefore, sometimes it is subject to suppression by goverment since it is a threat for the sovereign powers. There is no enough research on laughing because of the prejudice about it. However, because of its essential place in social life, it is something that needs to be analzyed in a very detailed way. This master's thesis aims to fill the gap in the research on the laughing phenomenon. The first section fulfills the aim to create a Turkish study that sums up the theory of laughing. In the second section, the reasons of laughing and the usage of the language of humour in creating those reasons, is discussed. Moreover, the forms of language play that are used by humour are indicated. In the meantime, it is observed that just as the language of poetry, language of humour also deviates from the daily language in the forms of deviation, parallelism, repetition. Inspired by this observation, it is claimed that this deviation from daily language is the common characteristic of the language of humour and poetry, and they differ in the way that they use the emotions, which is aimed to be proven by some examples. In the third section, the theory on the usage of the language of humour is applied to three works of humour which represent the old and novel humour. In this application, the indicated forms of language play are analyzed by comparisons, and as a product of these observations, the second claim, 'the subject of humour changes, however the structure does not', is aimed to be proven. Besides the language plays themselves, the repetition, deviation, parallelism phenomenons and the reasons of laughing (laughing theory) is again addressed. In the conclusions section, the results of the research are discussed.
Benzer Tezler
- 'Güldür Güldür Show' adlı televizyon tiyatrosunun metinlerinde mizah dili
The language of humor in the texts of the television theater named 'Güldür Güldür Show'
GÜLLÜ GÜL ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM USTA
- Mizah penceresinden Birinci Dünya Savaşı (1914-1918)
World War One from the window of humor
NİDA KIRÖMEROĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ŞÜKRÜ ÇORUK
- Yılmaz Erdoğan'ın mizah dili
The humour language of Yılmaz Erdoğan
GÖKÇE TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM USTA
- Karagöz oyunlarındaki muhavere bölümü üzerine bir inceleme
An examination on the muhavere chapter of Karagöz games
MEDİNE DEMİR
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLAVER DÜZGÜN
- Geçmişten günümüze Türk tiyatrosu'nda nüktenin evrimi
The evolution of wit in Turkish theater from past to present
V. YASİN AKYÜZ
Doktora
Türkçe
2015
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELDA ERGÜN