Orman amenajman planlamasında gerekli bilişimin sağlanması için uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemi tekniklerinden yararlanılması
Establishing spatial data base for forest management planning using remote sensing and geographic information systems
- Tez No: 147367
- Danışmanlar: PROF. DR. SELAHATTİN KÖSE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Orman Amenajman Planı, Uzaktan Algılama, CBS, Görüntü İşleme, Orman Fonksiyonu, Sayısal Arazi Modeli, GPS, Forest Management Plan, Remote Sensing, GIS, Image Processing, Forest Value, Digital Terrain Model, GPS
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Dinamik yapı gösteren ormanların, amaçlar doğrultusunda düzenli işletilmesi ve sürdürülebilirliliğinin sağlanması amenajman planlan ile gerçekleştirilmektedir. Amenajman planlarının başarısı da planlamaya temel girdi oluşturan alan envanterine, diğer veri ve değerlere bağlı olmaktadır. Orman alanlarının büyüklüğü ve farklı ekolojik sitemlerin bir arada olması; verilerin zamanında, güvenilir ve güncel olarak toplanmasını zorlaştırmaktadır. Ülkemizde alan envanteri; hava fotoğrafı üzerinde görsel olarak yapılan yorumlamalarla elde edilen taslak haritaların yersel ölçümler sonucunda kesinlik kazandınlmasıyla yapılmaktadır. Ormancılıkta iş yükünün azaltılması, güvenirliliğin arttırılması, hataların giderilmesi, zaman kaybının en aza indirilmesi ve ilgili birimler arasında biHşimin sağlanması için yüksek çözünürlüğe sahip uydu görüntüleri ve hava fotoğraflarının CBS'de konumsal veri tabanlarının kurularak değerlendirilmesi gerekmektedir. Çalışmanın amacı; orman ekosistemlerinin sürdürülebilir planlamasına yönelik konumsal verileri; sağlıklı, güvenilir ve güncel bir şekilde planlama amacına uygun tekniklerle daha hızlı elde etme yöntemlerini araştırmaktır. Çalışma alanları olarak; ortalama eğimin düşük olduğu Bulanıkdere Planlama Birimi (PB) ile eğimi yüksek Artvin Merkez ve Camili PB'leri seçilmiştir. Alanlara ait 1/15000 ölçekli renkli kızılötesi hava fotoğrafları, 1 metre çözünürlüklü IKONOS uydu görüntüleri, orta çözünürlüklü Landsat uydu görüntüleri ve diğer sayısal altlıklar materyal olarak kullanılmıştır. Görüntü işlemeyle; hava fotoğrafları, yüksek ve orta çözünürlüklü uydu görüntülerinden elde edilen konumsal verilere, öznitelik veriler de aktarılarak CBS ortamında konumsal veri tabanları kurulmuştur. Yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri sayesinde konumsal verilere, güvenilir ve güncel şekilde ulaşma fîrsatı yakalanmış ve konumsal hata duyarlı GPS ölçümleri ve Sayısal Arazi Modeli kullanılarak 4 metrenin altına düşürülmüştür. Bu sayede hava fotoğraflarının sezgisel yorumlanması ile kaybedilen zamanın yaranda, ağaç türü, meşcere gelişim çağı ve kapalılığa bağlı ayrımlamalarda yapılan hatalar azaltılmıştır. Yüksek çözünürlüğe sahip uydu görüntüleriyle, ekosistem açısından önemlilik arz eden 1000 m2' den küçük alanlar da planlara aktarılmıştır. Taslak meşcere haritasına göre, Bulamkdere PB'de meşcere tipi tayini %53 ve Camili PB'de ise %30 oranında doğru olarak yapıldığı tespit edilmiştir. Ülkemizde ilk defa yüksek çözünürlüğe sahip uydu görüntülerinden yararlanarak 4 metreden fazla genişliğe sahip yolların, derelerin ve enerji nakil hattının geçtiği bölgeler, veri tabanında poligon olarak gösterilmiştir. Ayrıca, Artvin Merkez PB'de renkli kızılötesi hava fotoğraflarının dia pozitifleri ile normal resim baskılan, farklı çözünürlükte, normal tarayıcı ve fotografik tarayıcı kullanılarak, sayısal ortama aktanlmalan sırasında oluşan hata oranlan belirlenmiştir. Landsat uydu görünttüerinin kontrollü sınıflandırma sonuçlan ile orman amenajman planı meşcere haritasından türetilen arazi kullanım haritası karşılaştınlmış ve raster tabanlı yapılan doğruluk analizi değerlerinin vektör tabanlı doğruluk değerinden %5-10 oranında fazla olduğu görülmüştür. Sonuçta orman amenajman planlamasında temel girdi olan meşcere haritalan sayısal olarak yüksek doğrulukta üretilmiştir. Hazırlanan fayda değer analizi sayesinde konumsal veri kalitesini etkileyen değişik özellikler karşılaştınlmah olarak değerlendirilmiş ve bundan sonraki yapılacak çalışmalarda uzaktan algılama yöntemlerinden en uygun olanını seçmede yardımcı olacağı kanaatine varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Establishing Spatial Data Base for Forest Management Planning Using Remote Sensing and Geographic Information Systems Managing the dynamic structure of forests on a sustainable basis according to desired goals is performed by forest management plans. The success of forest management plan highly depends on spatial data which is basic planning input or other data and values. In considering the size and different ecological systems together in the forests, it is difficult to gather accurate and current or uptodate data. Spatial data in our country generated through draft stand maps based on filed survey after interpretation of aerial photographs. To reduce work load, increase reliability, rninimize errors or loss of time, achieve information exchange between relevant institutions in forestry, high resolution images and aerial photographs should be incorporated into spatial database with geographical information systems. The aim of this study is to investigate methods for obtaining rapid, reliable and current spatial data used for sustainable planning of forest ecosystems. Bulamkdere Planning Unit (PU) with low mean slope, Central Artvin and Camili PU's with high mean slope, are selected as study areas. 1/15000 scale color infrared aerial photographs, 1 m. resolution IKONOS satellite images, medium resolution Landsat images and other digital maps belong to the study areas are used as study material. With image processing; spatial data derived from aerial photographs, high and medium resolution satellite images and the related attribute data, the spatial database was established in GIS environment. Through high resolution satellite images, spatial data were accessed reliable and currently and spatial errors were reduced to 4 meters using sensitive GPS measurements and Digital Surface Model. In this way, time consumed during intuitive aerial photograph interpretation and errors related to tree species, stand development stage and crown closure discrimination are diminished. Through high resolution satellite images, areas less than 1000 m2, important for ecosystem, are captured and considered in the planning process. Comparing draft stand type map to final stand type map, stand type accuracy in Bulamkdere and Camili PU is % 53 and % 30 respectively. For the first time, using high resolution satellite images; roads, streams and power lines larger than 4 meters width are identified as polygons in the spatial database. Besides, error rates are determined during transferring dia positives and analog photos to digital environments at different resolutions of color infrared aerial photographs of Artvin Central Planning Unit using normal scanner and photographic scanner. It is designated that the values of raster based accuracy analyses are %5-10 more accurate than vector based analyses values according to the comparison of controlled classification of Landsat satellite images and lands use maps derived from stand type map of forest management plan. At last, stand type maps which are basic input for forest management planning process are produced with high accuracy. Different characteristics affecting data quality are evaluated comparatively using cost benefit analyses. It is stressed that the evaluation will help to choose best convenient remote sensing method in forest characterization.
Benzer Tezler
- Orman amenajman planlamasında karışık tamsayılı amaç programlamanın kullanılması: Akören plan ünitesi örneği
Using mixed integer goal programming for forest planning: Akoren planning unit case study
MEHMET DEMİRCİ
Doktora
Türkçe
2018
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YEŞİL
PROF. DR. PETE BETTINGER
- İstanbul ili orman kaynaklarında meydana gelen zamansal değişimin uzaktan algılama ve cbs ile belirlenmesi
Determination of temporal dynamics of forest resources using remote sensing and geographical information system:A case study in İstanbul
CEMİL ÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SELAHATTİN KÖSE
- Ormanların su ve odun üretimi fonksiyonlarının doğrusal programlama tekniği ile optimizasyonu (Karanlıkdere Planlama Birimi örneği)
Optimization of water and timber production values of forest using linear programming (The case study of Karanlıkdere Planning Unit)
SEDAT KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİN ZEKİ BAŞKENT
- Ekosistem hizmetlerinin çok kriterli karar verme yaklaşımı ile planlanması: Belgrad ormanı örneği
Planning of ecosystem services by using multi criteria decision making: The case of Belgrad forest
İNCİ ÇAĞLAYAN
Doktora
Türkçe
2020
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YEŞİL
- Ilgaz-Devre Orman İşletme Şefliği'nde coğrafi bilgi sistemi (CBS) yardımıyla orman hasat zararlarını azaltıcı transport planlaması
Transport planning for reduced impact logging by using geographic information system (GIS) in Ilgaz-Devrez Forest District
KAYHAN MENEMENCİOĞLU
Doktora
Türkçe
2006
Ormancılık ve Orman MühendisliğiZonguldak Karaelmas ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. METİN TUNAY