Ondokuzuncu yüzyıl Kastamonu konutları değişim süreci
Transformation process in the nineteenth century residences of Kastamonu
- Tez No: 150847
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. SEDAT EMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Konut, ondokuzuncu yüzyıl, batılılaşma, Kastamonu, değişim
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Bölümü
- Bilim Dalı: Restorasyon Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
n ÖZET Osmanlı İmparatorluğu'nda onsekizinci yüzyılda İstanbul'da başlayan ve ondokuzuncu yüzyılda tüm ülkede yayılan batılılaşma sürecinde pek çok alanda değişimler yaşanmıştır. Ekonomik sıkıntılarla kentlerde başlayan göç ve kalabalıklaşma sorunu, batılılaşma çabalan ile kurumsal/yönetimsel alanda getirilen yeni düzenlemeler ve bunların etnik yapı, mülkiyet haklan, toplum ve meslek örgütlerinde yarattığı değişim, toplumsal yaşamı ve değer yargılanın değiştirmiştir. Kapalı ekonomik yapının ülke genelinde kınlısı, iletişim ve ulaşım olanaklarının artması ve merkez dışında taşrada da yerel sermaye oluşmasıyla toplumda sınıf sal bir tabakalanma ortaya çıkmıştır. Bu olgunun fiziksel çevreye yansımasıyla özellikle konut mimarisinde hızlı bir değişim yaşanmıştır. Günümüze kadar korunarak gelmeyi başarmış, çok sayıda geleneksel konutun yer aldığı Kastamonu, tarih boyunca bulunduğu coğrafi bölge için önemli bir merkez olmuştur. Selçuklular' dan Osmanlılar'a kadar önemini yitirmeyen kent; Osmanlılar Dönemi'nde önce sancak merkezliği, daha sonra da vilayet merkezliği yapmıştır. Yönetim kademesindeki yeri ve ticari bağlantıları nedeniyle merkez ile yakın ilişkileri olan kent, ondokuzuncu yüzyıl batılılaşma sürecinde İstanbul'da yaşanan değişimlerden etkilenen önemli Anadolu kentlerinden biridir. Ondokuzuncu yüzyıl Kastamonu konutlarında görülen değişim sürecinin incelendiği bu çalışmada, ele alman yapılan geleneksel Türk konutundan farklılaştıran değişimlerin ana kat altında ve üstünde yoğunlaştığı görülmüştür. Konut geleneğinde servise hizmet eden sağır zemin katların bu dönem yapılarında ana katla bakışık bir düzen aldığı, tamamen dışa dönük bir yaşama katı haline dönüşmektedir. Yüzyılın son çeyreğinde ana kat üstünde görülen çatı odalan ise dönemin yarattığı yeni bir değer olan yüksek yapı eğiliminin bir sonucudur. Tek konut ölçeğinde yaşanan bu değişim, kent ölçeğinde, büyüyen nüfus ve küçülen parsellerde bitişik düzende bir araya gelen, sokak çeperine yerleşmiş dışa dönük konut dizileri oluşturmaktadır. Bu konutlann kent içi dağılımda ticaret merkezi çevresinde yoğunlaşması, değişimin ekonomik ve sosyal yapıdaki değişim ölçüsünde yaygınlaştığını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
m ABSTRACT In the Otoman Empire starting eighteenth century on and expanding all over the land in the nineteenth century“Westernization”has underlined many changes. Migration to the cities because of economic bottleneck and westernization efforts which resulted in new arrangements at official/administration areas effecting ethnical structure, possession rights etc. have caused changes at social and professional organizations in the country. In addition, a new social satisfaction has appeared due to the facts such as; changed economic structure all over the country, increasing communication and transportation facilities, accumulation of capital money at local places beyond Istanbul the capital of the empire. Naturally, the reflection of all these social changes to the physical environment has caused a rapid change especially at residential architecture. Kastamonu which has preserved many of her traditional residences has been an important center of her geographical region during the history. She has never lost her importance since the Seljuks era. During the Ottoman period Kastamonu has first been an important“Sancak Merkezi”and then an important capital thus“Vilayet Merkezi”. She has had close relations with Istanbul because of her place at administration level and her commercial connections; therefore, she has been one of the leading cities affected by the westernization process in Anatolia. With this study on searching for the effects of variation process on nineteenth century Kastamonu residences, it has been observed that main changes that caused the differences at the traditional Turkish residences have mainly focused on below and above the primary floor. In traditional residences there were ground floors with blind walls which hadn't got any windows. The rooms on these floors were used only for service purposes. However in nineteenth century residences, these floors have become symmetrical to the primary floor and become an active and out-serving living floor. In the last quarter of the century have appeared attic rooms seen on the primary floor. This can be a result of multi-floor demands of the era. This variation has reflected itself on the city settlement, too. Because of increasing population and decreasing land submission, adjacent built residence orders in smaller acreage have been placed at shoulder of the roads. These residences have been mostly built around the central business district which shows us that the variation in settlement has been parallel to economic and social change in the society.
Benzer Tezler
- Marx ve Weber sosyolojisinde oryantalist söylem
Orientalist discouse in Marx and Weber sociaology
ALİ ÇELİK
- Narcissistic personality disorders in the nineteenth century English novel (Frankenstein, Wuthering Heights, The Mill On The Floss)
Ondokuzuncu yüzyıl İngiliz romanında narsisistik kişilik bozuklukları (Frankenstein, Wuthering Heights, The Mill On The Floss)
NİHAL GÖNEN SAZAK GİRÇEK
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FERAH İNCESU
- Ondokuzuncu yüzyıl İslam hukukçuları
Başlık çevirisi yok
MURAT PAŞA OK
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHSİN KOÇAK
- Transformation of a public space in the nineteenth century Istanbul: Beyazıt Meydanı
Ondokuzuncu yüzyıl İstanbul'unda kamu mekanının dönüşümü: Beyazıt Meydanı
NEŞE GURALLAR YEŞİLKAYA
Doktora
İngilizce
2003
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CANA BİLSEL
DOÇ. DR. MURAT GÜVENÇ