Sosyal ve kültürel mekanların çocuk gelişimi üzerindeki etkileri
Effects of social and cultural places on child development
- Tez No: 151364
- Danışmanlar: PROF.DR. NUR ESİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
SOSYAL VE KÜLTÜREL MEKANLARIN ÇOCUK GELİŞİMİNE ETKİLERİ ÖZET Çocukların sağlıklı gelişebilmeleri ve her bakımdan kendine yetebilen yetişkin olabilmelerini etkileyen çeşitli faktörler vardır. Çocuğu etkileyen dışsal etmenlerden biri de, çocuğun içinde bulunduğu mimari mekanlardır. Mekan, içinde barındırdığı fiziksel donatılanyla olduğu kadar; kavramsal altyapısı ve belirli kavramlar etrafında şekillenmesiyle çocuk için öğretici ve geliştirici özellikler taşıyabilir. Kültürel ve sosyal mekanlar, toplum içinde ortak dil oluşturmayı hedefleyen, bireysel gelişimi destekleyen ve dünya üzerindeki kültürlerin zenginleştirdiği; sanatsal, kültürel ve tarihi konuların herkese açık olarak sergilendiği mekanlardır. İnsanlığın varoluşundan bu yana sanat farklı ifade araçlarıyla sergilenmiştir. Tıpkı yetişkinleri etkilediği gibi, sanatsal ve kültürel aktiviteler çocuklar için de yaratıcılığı geliştiren, zengin görüş alanları oluşturan alanlardır. Tez kapsamında kültürel ve sosyal mekanların ele alınmasının sebebi, bu mekanların bireysel gelişime ve sağlıklı kişilikler oluşturmaya yönelik ve çocukluk döneminde yönlendirici, öğretici etkilere sahip olmalarıdır. Çocukluk; yetişkinler tarafından yönlendirilen ve insanın en hızlı öğrenme durumunu yaşadığı dönemdir. Tezin birinci bölümünde çalışmanın amacı kısaca açıklanmıştır. İkinci bölümde; çocuğun yetişkinden farkı ve sağlıklı gelişebilmesi için ihtiyaç duyacağı temel gereksinmeler ortaya konmuştur. Üçüncü bölümde; çocukların gelişim dönemleri incelenmiştir. Fiziksel, algı- bilişsel ve sosyal-duygusal gelişim olarak üç ana başlıkta ele alman çocuk gelişim dönemlerinde çocukların gösterdikleri ortak hareket ve davranış tutumları ortaya konmuş ve elde edilen verilerle çevresel ihtiyaçları karşılaştınlmıştır. Dördüncü bölümde, çocuğu yönlendiren ve kültür mekanlarıyla tanışmasına olanak sağlayan sosyal çevre kavramı incelenmiştir. Çocuğun sosyalleşmesini vıııetkileyen etmenler belirlenerek, benlik ve dil gelişimine ait özellikler ele alınmıştır. Sosyal çevre kavramı, ilk olarak çevrenin tanımı yapılarak açılmış ve sosyal çevreyi oluşturan kişiler, kurumlar ve kavramlarla daraltılmıştır. Bu kapsamda aile, okul, arkadaş çevresi, aile yakınları, ortak buluşma mekanları ve topluma ait temel etkileşimler ortaya konmuştur. Çocuk ve kültür kavramının kesiştiği ara yüzler beşinci bölümün konusudur. Kültür kavramının farklı yaklaşımlarla tanımı yapılmış ve tez kapsamında çocuğu etkileyen şekliyle belirtilmiştir. Toplumlar için kültür aktanmınm önemi ve bu sürecin gerçekleştiği mekanlar ele alınmış, çocuğun bu süreç içindeki yeri belirtilmiştir. Altıncı bölüm, çocuk ve mekan arasındaki ilişkilerin irdelendiği bölümdür. İlk olarak çocukta mekan kavramının oluşumu ele alınmış ve çocuğun mekana dair beklentileri ve algısı incelenmiştir. Mekan bileşenlerinin temel özellikleri algı kapsamında ele alınmıştır. Yedinci bölüm, çocuğun gelişimini etkileyecek olan sosyal ve kültürel mekanlara ait belirli özelliklerin incelendiği bölümdür. Öncelikle kültür mekanlarının barındırdığı kavramsal altyapı ele alınmış ve amaçlan ortaya konmuştur. Mimari kurgu olarak irdelenmek amacıyla çocukların sıkça ziyaret ettikleri; müze, tiyatro, sergj, hayvanlar ve botanik bahçeler, okul öncesi çocuk eğitim merkezleri barındırdıkları temel tasarım ilkeleriyle incelenmiştir. Son olarak kavramsal altyapıyı desteklemek amacıyla çocuklar üzerinde üç farklı gözlem yönüyle görüş bildirebilecek kişilerle anket çalışması yapılmıştır. Görüşme yapılan ilk grup; mekan üzerine sağlıklı tanım yapabilecek ve kendi çocuklarının da gelişim evrelerini değerlendirebilecek mimarlık fakültesi öğretim görevlileridir, ikinci grup ise, çocuk gelişiminin 6-12 yaş sürecini sağlıklı takip eden ilköğretim okullarında sınıf öğretmenleridir. Üçüncü grup ise ailelerdir. Birinci grup çocuğun mekanla ilişkisini tanımlarken, ikinci ve üçüncü grup değerlendiriciler çocuğun gelişim özelliklerini bilerek bu süreci tanımlamaktadırlar. Araştırma sonucu elde edilen veriler ve değerlendirmeler ışığında; kültürel ve sosyal mekanların çocuk gelişimi üzerinde olumlu etkileri olduğu saptanmıştır. Çocuğun kullanması için tasarlanacak her yapıda olduğu gibi, bu mekanlar da özel olarak ele alınmalı ve çocuğun sahip olduğu fiziksel, sosyal ve algısal özelliklere cevap vermeli, bu özellikleri geliştirmeye yönelik olmalıdır. ıx
Özet (Çeviri)
EFFECTS OF SOCIAL AND CULTURAL PLACES ON CHILD DEVELOPMENT ABSTRACT There are several factors that affect the period of children's development and becoming healthy adults. One of the external factors is the architectural place where children spend time inside. Places can be educative in order to have physical fittings and conceptual backgrounds. The most important aims of cultural and social places are to form a common language inside society, to support personal development and to show artistic, cultural and historical fragments that build the whole world's cultural richness. Art has been the most useful tool for expression since the beginning of humanity. For the same reasons adult is affected by cultural and social activities, these improve creativity and bring a full wide point of views. The reason for dealing with social and cultural places is that those places are educative and important to incline healthy personal development and childhood. As childhood period is orientated by adults and this period is the fastest learning time for human. The first part of thesis is about the aim of the study. In the second part, the differences between child and adult are mentioned and the concept of being a child is explained. In addition basic children needs are observed. The thied part of thesis is about child development. Physical, cognitive and social development periods are observed under three main topic. Common activity and behavior of children are designated and as a rusult those patterns are studied as environmental needs of a child. xiIn the third part of thesis, the concept of sociocultural environment of a child is studied. The needs for personality and language development are taken up with environmental characteristics. The factors and places that affect child's socialization are taken into consideration. The external factors like family, school, friends, community and intersections give shape to child development. The intersection points of child and culture concept is discussed in the fifth part of thesis. The meaning of culture is explained with different study fields. The importance of cultural continuity for a society and child's place in this process is stated. In this period, the places that houses cultural activities in a community is also mentioned in this part. In the sixth part of thesis, the relation between a child and a place is studied. First of all, the formation of place concept in a child's mind İs explained. In addition, child expectation from the place and perception of it are discussed. The main properties of a place like form, texture and color are also stated. The seventh part of the study is about social and cultural places and main properties and aims of them. The mostly visited places like museum, theatre, exhibition, zoo, botanic garden and pre-elementary school designs are important to serve children as educative environments. The design issius and main needs in those places are discussed in this part. Finally, to support the conceptual background of the study, an inquiry is done with three different group. One of them is the architectural design department teachers of Istanbul Technical University. The second group is elementary school teachers and the third one is families. The questions in the survey are about evaluation of places that affect childs development properties and the places children likes. The ninth part is the discussion of all the conceptual and evaluative background of the study. xn
Benzer Tezler
- Farklı fiziksel çevrelerin çocuklarda oluşan oyun mekanı algısı üzerinde etkileri
Impacts of different physical environments on children's playing field perception
MERVE GÜROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ ÖNDER
- Women's use of space in Tehran modern houses constructed between 1960-1980
1960-1980 tarihleri arasında yapılan Tahran modern evlerinde kadınların mekan kullanımı
SEPİDEH DAVODİPAD
Doktora
İngilizce
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHSEN ÖZSOY
- Okul öncesi eğitim kurumlarında eğitim sistemi gereksinmelerinin fiziksel mekana yansıması
The Influence of educational system requirements on the physical environment in preschool education centers
BEYZA HAVAYIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiBina Bilgisi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HİKMET GÖKMEN
- İlköğretim okulu mekanlarının kullanım yetkinliği yönünden irdelenmesi
Evaluation of primary school spaces from the perspective of usage sufficiency
ŞEBNEM KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiBina Bilgisi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HİKMET GÖKMEN