Eminönü-hanlar bölgesinin Cumhuriyet'ten günümüze izlenen değişimi ve yeniden değerlendirilmesinde öncelikli bölgenin saptanması
Change of Eminönü-khans zone since foundation of Turkish republic and fixing the zone taht has priority at rebuildation
- Tez No: 152181
- Danışmanlar: PROF.DR. CENGİZ GİRİTLİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 197
Özet
ÖZET: Suriçi-Hanlar Bölgesi kent ekonomisi dışa bağımlı İstanbul'da ithalat ve ihracatın yapıldığı limanın yakınında malların depolama ve dağıtım işlevine yönelik olarak 15. yüzyılda yapımına başlanan hanların oluşturduğu bir bölgedir. 19. yüzyılın sonunda oluşumunu tamamlayan Hanlar Bölgesinde Cumhuriyetten sonra ekonomik, fiziksel ve sosyal yönden bazı değişimler olmuştur. Bu çalışmada izlenen bu değişimler aktarılmaya çalışılmış, kırılma noktaları tespit edilmiştir; bu bilgiler ışığında 'Hanlar Bölgesi'ninde yapılması gerekli görülen Yeniden Canlandırılması Projesi için bir ön hazırlık çalışması yapılmıştır. Çalışmanın amacı Hanlar Bölgesinin fiziksel ve sosyal dokusunun tespit edilerek, değişim sürecinin aktarılması ve bugün gelinen noktada hanlar bölgesinin mevcut potansiyelinin ortaya konarak, bölgenin yeniden canlandırılmasına yönelik öncelikli bir bölge saptamaktır. Çalışmanın ilk üç bülümünde Osmanlı kentinin doku özelliklerinden başlayarak, hanların oluşum ve değişim süreci, bu değişime sebep olan etmenlerle birlikte anlatılmıştır. 19. yüzyıla kadar kent merkezi olma özelliği gösteren hanların endüstri devrimi ile kent içindeki rolleri değişmiştir. Bu dönemde İstanbul'da ortaya çıkan hizmetler sektörü, kendi ihtiyaçlarına cevap verebilecek yeni merkezler yaratmıştır. Şişli-Mecidiyeköy gibi ortaya çıkan yeni kent merkezlerine karşın Hanlar Bölgesi geleneksel yapısındaki fiziksel imkansızlıklar itibariyle bu yapılanmada yer alamamış kentte ikincil merkez konumuna düşmüştür. Yarım yüzyıl gibi kısa bir zaman diliminde Hanlar Bölgesi kent merkezi olma konumundan fiziksel ve sosyal köhnemeye uğramış bir bölge olma konumuna geçmiştir. Hanlar Bölgesi'nin geleneksel yapısını çağdaşa yaşam koşullarına uygun biçimde yeniden kazanmasını sağlamak için bölgede bir 'yeniden canlandırma projesi' yapılmaldır. Yeniden Canlandırma Projesi'nin altyapısını oluşturmak için bölgenin fiziksel yapısı ve hanlar etüd edilmiştir. Bölgede -kayıp veya mevcut- bilgisine ulaşılabilen bütün hanlar eski haritalar ve kaynaklardan tespit edilmiştir; bölgenin han envanteri çıkarılmıştır. Bölgede bilgisine ulaşılan han sayısı 231'dir. Ticaret, büro ve geçiş hanı olarak yapı biçimi üç türlülük gösteren hanların eski haritalardaki plan şemaları incelenerek özgün yapı biçimlerine göre korunmuşluk düzeyleri tespit edilmiştir. Buna göre bilgisine ulaşılan 231 hanın 168 tanesi mevcuttur; 8 tanesinin sadece avlu şeması korunmuştur; 55 tanesi ise tamamen kayıp hanlardır. Karakteristikleri ve mevcut fiziksel özellikleri tanımlanan hanlara ait bir katalog hazırlanmıştır. Bu katalogda mevcut hanlardan çok nitelikli olan 65 tanesi üzerinden hanlar daha detaylı olarak incelenmiştir. Bu çalışmada bölgede yapılması gerekli görülen Yeniden Canlandırma Projesi için bir ön hazırlık çalışması yapılmıştır. Bölgenin karakteristik yapısı olan hanlar bir matris çalışması ile değerlendirilmiştir; bu değerlendirmede amaç tyeniden canlandırması optimum olan bölge'yi bulmaya yönelik olarak 'müdahalesi aciliyet gerektiren hanlar"! belirlemektir. Bu sayede rasyonel verilere dayalı bir biçimde etaplama bölgeleri oluşturulmuş, proje için öncelikli bölge saptaması yapılmıştır. Bu bölgede 15-19. yüzyıllar arasında gelişmiş olan ticaret ve büro hanlarının ortaya çıkışı, gelişimi, değişimi ve birbirleriyle etkileşimine dair bir hikaye vardır. Bu çalışma ile Osmanlı ticaret kültürününden miras kalan bu hikayenin çağdaş koşullara uygun biçimde canlandırılması için bir ön çalışma oluşturulmuştur. X
Özet (Çeviri)
CHANGE OF EMINONU-KHANS ZONE SINCE FOUNDATION OF TURKISH REPUBLIC AND FIXING THE ZONE THAT HAS PRIORITY AT REBUILDATION SUMMARY: Eminönü-Khans zone contains khans those have been started to build in the 15th Century in Istanbul, where the city economy was dependent to others, for the purpose of storage and the distribution of the goods near to the harbour in where exportation and the importation had been done. Khan zone completed its formation at the end of 19th Century, and some economical, physical and social changes had been occurred after the republic. In this thesis, all these changes have been studied, and the breaking points are confirmed. In the light of knowledge, suggestions have been presented for a 'Rebuild of Khans Zone Project'. The aim of this study is giving a suggestion about the procedure of the improvement of the zone, by inspecting the physical and social tissue and the functions of the Khans from past to today. In the first three parts of the study, the change period and the reasons of this change are explained starting from the tissue properties of the Ottoman City. The roles of the Khans that show city center property until the 19th century, have been changed with the industrial revolution. At that time, new building type in Istanbul created new centers like Şişli-Mecidiyeköy for its own needs. Due to the lack of opportunities in Khans zone's traditional structure, it couldn't find a place in this new structure. The Khans zone fell down into the second order center in the city. In the time period of only half century Khan zone position changed from city center to a zone that is physically and socially destructed. In order to provide the Khan zone's traditional structure in the contemporary life conditions 'rebuilding project' should be applied at the zone. To form the substructure of the rebuild project physical structure of the zone and Khans are studied. All of the Khans that have -present or missing- information are found from old maps and sources, and map of the Khans in the zone are prepared. There are 231 Khans as known in the zone. The investigation in the schematic plans of Khans in old maps in three different structure types; trade, office, and transfer showed that they are protected in their original structure types. From the 231 Khans, 168 of them are present, 8 of are particularly present, and 55 of them are missing. A catalogue is prepared that defines the characteristics and physical properties of the Khans. In this catalogue, 65 multi-quality Khans are studied in detail. In this study an arrengement study is made before for the rebuilding project. The Khans those are characteristic constructions of the zone are evaluated as a matrix study; in this evaluation, the object is to find the Khans in the optimum zone those need urgent rebuilding. By this way stage regions are formed and the zone that has priority is fixed according to rational datas. In this region, there is a story of the foundation, development, and change of trade and office Khans those are built between 15th and 19th centuries. In this study, a suggestion about the refreshing of the story of the Ottoman trade culture according to the contemporary conditions is given. XI
Benzer Tezler
- 'Eski kent mekanlarının canlandırılması' bağlamında İstanbul Eminönü Hanlar Bölgesi'nde mimari tasarım ilkelerinin irdelenmesi
A research on architectural design principles in Khans District of Istanbul Eminonu by the means of revitalisation of old city centers
NİHAN KIVRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM POLATOĞLU
- Yaratıcı kültür endüstrilerinin kentlerin yerel kimliği ve imajı üzerindeki etkileri
The effects on the creative cultural industries on the local image and identity of cities
SERENGÜL SEÇMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZİN KONUK
- İstanbul Tarihi yarımadada bulunan han yapıları ve avlulu hanların koruma sorunları
The hans in İstanbul Historical peninsula and the conservation problems of the hans with courtyards
GÜLHAN BENLİ
- Bedesten yapılarının yeniden kullanım sorunlarınınincelenmesi ve Galata Bedesteni restorasyon önerisi
Investigation of restoration problems of Bedestan buildings and restoration proposal of Galata Bedestan
BETÜL FEYZA ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM NUMAN
- Eminönü Hanlarının yeniden işlevlendirilmesi kapsamında değerlendirilmesi: IV. Vakıfhan
Refunctioning and protection measures of Eminönü Inns: IV. Vakıfhan
BENGÜ HAKYEMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İç Mimari ve DekorasyonBeykent Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BİLGE YILDIRIM GÖNÜL