Investigation of the relationship between aerosol and rainwater composition
Aerosol ve yağmur suyunun içerikleri arasındaki ilişkinin araştırılması
- Tez No: 153369
- Danışmanlar: PROF.DR. GÜRDAL TUNCEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Scavenging ratio, Enrichment factor, precipitation, aerosol, potential source contribution function, Factor analysis VI
- Yıl: 2004
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
öz AEROSOL VE YAĞMUR SUYUNUN İÇERİKLERİ ARASINDA Kİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI Türküm, Ahmet M.S., Çevre Mühendisliği Bölümü Tez yöneticisi: Prof. Dr. Gürdal Tuncel Eylül 2004, 140 sayfa Yağmur suyunun örneklenip analiz edilmesi aerosollere nazaran çok daha zor olduğundan, yağmur suyunun kimyasal kompozisyonu ile ilglili çalışmalar çok daha az sayıdadır. Aerosollerin ve yağmur suyunun kimyasal kompozisyonları arasında bir ilişki kurulabilmesi halinde, yağmur suyu kompozisyonunu aerosol verileri kullanarak, yaklaşık olarak da olsa, belirleyebilmek mümkün olacağından, bu belirtilen ilişkinin kurulması önemlidir. Yapılan çalışmada, Türkiyenin değişik bölgelerinde, daha önceki çalışmalarda ölçülmüş olan, element ve iyonların aerosol ve yağmur suyundaki konsantrasyonları kapsamlı olarak karşılaştırılarak, aerosol ve yağmur suyunun kimyasal kompozisyonları arasında bir ilişkinin olup olmadığı araştırılmıştır. vnElement ve iyonların değişik istasyonlarda, yağmur suyu ve aerosollerde ölçülmüş olan ortalama konsantrasyonlarının karşılaştırılması; elementlerin yağmur suyundaki konsantrasyonlarının lokal aerosoller tarafından belirlenmesi halinde konsantrasyonlar arasında bir ilişkinin olduğunu ancak yağmur suyundaki elementlerin uzak mesafelerden taşınması halinde bu ilişkinin zayıf olduğunu göstemiştir. Toprak kökenli elementler, lokal kökenli olduklarından, bütün istasyonlarda gerek yağmur suyunda ve gerekse parçacıklarda benzer eğilimler göstermekteidr. Ancak, deniz tuzundan kaynaklanan elementlerle antropojenik kökenli elementlerin yağmur suyu ve aerosollerdeki ortalama konsantrasyonları arasında bir ilişki bulunamamış, bu da söz konusu elementlerin yağmur suyundaki konsantrasyonların daha ziyade uzun mesafeli taşınım ile belrilenmesine bağlanmıştır. Element ve iyonların gerek yağmur suyunda ve gerekse aerosollerdeki konsantrasyonlarının benzer mevsimsel değişimler gösterdikleri görülmüş ve aerosol verilerinin olması halinde elementlerin yağmur suyundaki mevsimsel değişimlerinin öngörülebileceği sonucuna varılmıştır. Aynı şekilde, elementlerin yağmur suyu ve parçacı klardaki zenginleşme faktörlerinin de birbirine benzenesi, aerosol ölçümlerinin olması halinde yağmur suyundaki zenginleşme faktörlerinin, yaklaşık olarak da olsa, hesaplanabileceğini göstemektedir. Yapılan faktör analizi çalışmasında, Gerek Amasra ve gerekse Antalya istasyonlarında yağmur suyu ve aerosol verilerinin aynı kaynak türlerini gösterdiği görülmüştür. Ancak, yağmur suyu ve aersol verielerideki varyansın benzer kaynak türleri tarafından açıklanan miktarları aynı değildir. Bu, farklı türde parçacıkların aerosol ve yağmur suyunda farklı miktartarda bulnmasıyla açıklanmıştır. vmAerosol ve yağmur suyunun kimyasal kompozisyonlarının belirleyen kaynakların nerelerde bulunduğu PSCF (potansiyel kaynak katkı fonksiyonu) tekniği ile belirlenmiştir. Sonuçlar, yağmur suyu ve parçacıkların kimyasal bileşimini belirleyen kaynak bölgelerinin genel olarak birbirine benzediğini ancaka ralarında bire bir bir ilişkinin olmadığını göstermektedir. Antalya istasyonu için yapılan karşılaştırmada, yağmur suyunun kompozisyonunu belirleyen kaynak bölgelerinin aerosollere nazaran çok daha lokal olduğu görülmüştür. Aynı farklılık Amasra istasyonunda görülmemiştir. Yıkanma oranının (scavenging ratio), aerosol kimyasal kompozisyonunun bilinmesi halinde yağmur suyunda beklenen konsantrasyonların hesaplanması için faydalı bir araç olduğu görülmüştür. Değişik zaman dilimleri için ortalamalar alınarak yapılan değerlendirmelerde, yıkanma oranlarının uzun dönemli ortalamalar alınarak hesaplanması halinde kullanılabileceği ancak günlük aerosol ve yağmur suyu konsantrasyonları kullanılarak hesaplanan yıkanma oranlarının, çok değişken olması nedeniyle, güvenilr olmadığı sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler : Yıkanma oranı, zenginleşme faktörü, yağmur, aerosol, potansiyel kaynak katkı fonksiyonu, faktör analizi IX
Özet (Çeviri)
ABSTRACT INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN AEROSOL AND RAINWATER COMPOSITION Türküm, Ahmet M.S., Department of Environmental Engineering Supervivor: Prof. Dr. Gürdal Tuncel September 2004,140 pages Chemical composition of particles and rain water at three sites in Turkey were extensively compared to determine if there is a relationship between aerosol and rain composition. If such relationship exists, it can allow one to construct rain water composition using aerosol data. This is important because, rain composition data is scarce as sampling and analysis of very low concentrations of elements and ions in rain water is more difficult compared to sampling and analysis of atmospheric aerosol. Results showed that aerosol composition can be closely reflected in composition of rain water if below cloud processes dominate over the incloud processes. This is clearly observed for crustal elements in all stations and for most of the elements in urban Ankara station. IVHowever, in rural stations there were differences in rain and aerosol that is attributed to significant contribution from in cloud processes. Seasonal patterns and enrichment factors observed in aerosol composition showed general agreement with corresponding temporal variations observed in rain water concentrations of elements, but short term variations became visible only if data is averaged over a long period of time. These observations suggest that certain features of rain water composition can be constructed from if concentration data is available for aerosols. However it should be noted that there are also significant differences between stations and between elements or element groups, indicating that composition of rain water constructed from aerosol data can only be a crude one. Similarities between rain and aerosol compositions is more pronounced in urban Ankara station compared to rural stations used in this study. Factor analysis performed to aerosol and rain water data sets showed that source types affecting chemical composition of rain and particles are generally the same, but contribution of each source type to rain and aerosol composition shows differences. Similarly, the source regions, defined by potential source contribution function, affecting aerosol and rain compositions are not identical. In Antalya station Source regions affecting chemical composition of rain water are more local compared to source regions affecting composition of aerosol. Same difference is not observed in Amasra station. Scavenging ratios is found to be a suitable tool to construct rain water composition using aerosol data. Scavenging ratios calculated using paired daily data are more variable both between stations and within astation. Long-term averaged data was found to be more reliable for calculating SRs of elements and ions at all stations.
Benzer Tezler
- Açık ve bulutlu atmosfer koşullarında saatlik toplam ışınım öngörüsü için bir model
Hourly total solar radiation model for clear and cloudy atmospheres
SEMA TOPÇU
- Deniz ortamındaki alg patlamaları ile çöl kökenli tozlar arasındaki olası bağlantının küresel anlamda izlenmesi
The investigation of the possible relation amongst the algae blooms over the marine environment and desert origin dust
NİHAL CEYLAN
Doktora
Türkçe
2016
Çevre MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET CEMAL SAYDAM
- Investigation of impacts of aerosols on Eastern Mediterranean region climate
Aerosollerin Doğu Akdeniz bölgesi iklimi üzerine etkisinin araştırılması
TUĞBA AĞAÇAYAK
Doktora
İngilizce
2014
Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYFUN KINDAP
DOÇ. DR. ALPER ÜNAL
- Experimental investigation of laser parameters in molded interconnect devices manufacturing via laser direct structuring
Lazerle doğrudan yapılandırma yoluyla kalıplanmış ara bağlantı cihazlarının üretiminde lazer parametrelerinin deneysel incelenmesi
CANSU GİZEM AKAGÜNDÜZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRECAN SÖYLEMEZ
- Pandemi önlemleri sürecinde maske kullanımının, izolasyonun ve sosyal mesafenin sigara kullanımına etkisi
The effect of mask use, isolation and social distance on smoking during pandemic measures
AHSEN YİĞİTOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA AKBIYIK