Gama spektrometrik yöntemi ile fosfojipsteki 226Ra, 232Th, 40K aktivitelerinin ölçülmesi
The measurement of activities of 226Ra, 232Th, 40K in phosphogypsum by gamma ray spectrometry
- Tez No: 156029
- Danışmanlar: PROF.DR. HÜSEYİN KORU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 50
Özet
GAMA SPEKTROMETRİK YÖNTEM İLE FOSFOJİPSTEKİ 226Ra, 232Th, 40K AKTİVİTELERİNİN ÖLÇÜLMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Aydın PARMAKSIZ GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Haziran 2004 ÖZET Fosfatlı gübreler, doğal radyonüklitler 238U gibi ve bunların ürünlerini ihtiva eden fosfat madeni kayalarının endüstriyel işlenmesi sonucunda üretilir. Fosforik asit ve fosfatlı gübre üretiminde oldukça büyük miktarda bir yan ürün olarak ortaya çıkan fosfojips (PG), fosforik asit endüstrisinde ciddi depolama ve çevresel problemlere sebep olmaktadır. Fosforik asit üretim işlemi sırasında kimyasal olarak kalsiyuma benzeyen Ra (tı/2=1600 yıl), fosfojipste kalır. Fosfatlı gübre üreten fabrikaların yanındaki büyük miktarlarda biriken fosfojips yığınları oldukça ciddi çevresel radyoaktivite sorunu ortaya çıkarır. Bu çalışmada, yığın halinde (60 000 ton) bekletilen fosfojips atığından alınan 80 fosfojips örneğinin, yüksek ayırma güçlü germanyum dedektörü olan bir gama spektrometresi kullanılarak doğal radyoaktivitesi ölçülmüştür. İncelenen fosfojips örneklerinde Ra aktivitesinin ortalama olarak 546 Bq.kg“ olduğu bulunmuştur. Fosfojips örneklerindeki 232Th ve 40K aktiviteleri ise ihmal edilebilecek kadar küçük gözlenmiştir. İncelenen fosfojipsin yer seviyesinden 1 m yukarıda, 1 m2 yüzey alanına 1-1,5 kg'ı yayılması durumunda, havaya verilen fazladan gama radyasyon doz hızı ~241 nGy/h olarak hesaplanmıştır. Bilim Kod : 218 Anahtar Kelimeler : Fosfojips, 226Ra, 232Th, '”'K, radyonüklit, aktivite, gama spektrometrisi Sayfa Adedi : 42 Tez Yöneticisi : Prof. Dr. Hüseyin KORU
Özet (Çeviri)
11 THE MEASUREMENT OF ACTIVITIES OF 226Ra, 232Th, 40K IN PHOSPHOGYPSUM BY GAMMA RAY SPECTROMETRY (M.Sc. Thesis) Aydın PARMAKSIZ GAZI UNIVERSITY INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY June 2004 ABSTRACT Phosphatic fertilizers are produced from the industrial processing of rock phosphate ores which are known to contain naturally occuring radionuclides such as 238U and its daughter products. A high volume by-product known as phosphogypsum (PG) from the production of phosphoric acid and phosphate fertilizer causes serious storage and environmental problems in phosphoric acid industries. During the phosphoric acid production process, 226Ra (ti/2=1600 y) ends up in PG which has chemical analogous to calcium periodical table. Since the stockpiles of PG near the phosphatic fertilizer plants are huge amounts, the radioactivity contained in PG has to measured in view of environmental radioactivity problem. In this work, the natural radioactivity in eighty PG samples, issued from a stock of about 60.000 tones was measured by a high resolution gamma ray spectrometer with a HPGe detector. The averaged activity of 226Ra in PG has been found to be 546 Bq.kg"1. However, the activities of 232Th and 40K measured in PG samples are negligibly small. The extra gamma radiation dose rate arising from 1 -1.5 kg of PG is estimated to be about 241 nGy/h from 1 m ground level applied in 1 m2 surface area of field. Science Code : 218 Key Words : Phosphogypsum, 226Ra, 232Th, 40K, radionuclide, activity, gamma ray spectrometry Page Number: 42 Adviser : Prof. Dr. Hüseyin KORU
Benzer Tezler
- Farklı tip HPGe dedektörlerin deneysel ve Monte Carlo yöntemleri ile karakterizasyonu
Characterization of different types of HPGe detectors with experimental and Monte Carlo methods
ESRA UYAR
Doktora
Türkçe
2022
Fizik ve Fizik MühendisliğiGazi ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA HİCABİ BÖLÜKDEMİR
- Çizgisel ve disk biçimli praseodim-142 (142Pr) brakiterapi kaynakların LaBr3:Ce ve HPGE detektörleri ile aktivite karakterizasyonun yapılması ve organ spesifik fantomlar üzerinde gama/beta doz hızı oranlarının hesaplanması
Activity characterization of praseodym-142 (142Pr) brachytherapy line and disk shaped sources by using hpge and LaBr3:Ce detectors and estimation of their gamma/beta dose rate ratios for use in organ specific phantoms
MERVE AZE DİRİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Fizik ve Fizik MühendisliğiAnkara ÜniversitesiMedikal Fizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALUK YÜCEL
- Distribution of radionuclides in Arıklı region (Çanakkale/Ayvacık) and possible causes
Arıklı bölgesinde (Çanakkale/Ayvacık) radyonüklitlerin dağılımı ve olası nedenleri
GÜLCAN TOP
Doktora
İngilizce
2022
Fizik ve Fizik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL ÖRGÜN TUTAY
DOÇ. DR. GÜRSEL KARAHAN
- Poliakrilamit-aluminosilikat kompozitlerin karakterizasyonu ve toryum için adsorpsiyon özelliklerinin araştırılması
The characterization of polyacrylamide-aluminosilicate composites and the investigations for their adsorptive features for thorium
DEMET BAYBAŞ
- Türkiye'de farklı sektörlerde katkı ham maddesi olarak kullanılan bentonit mineralinin kimyasal ve radyometrik karakterizasyonu
Chemical and radiometric characterization of bentonite mineral used as raw material in different sectors in Turkey
ONUR METİN
Doktora
Türkçe
2023
Fizik ve Fizik MühendisliğiKastamonu ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEREF TURHAN