18. ve 19. yüzyıllarda Avrupa'da beden eğitimi akımlarının Türkiye'deki görünümleri ve Selim Sırrı Tarcan'ın çabaları
The reflection of European physical educations approaches in the 18th and 19th centuries in Turkey and the effors of Selim Sırrı Tarcan
- Tez No: 159084
- Danışmanlar: PROF.DR. İBRAHİM YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
ÖZET Hümanizm hareketleri ile yeniden gündeme gelen Antik beden eğitimi anlayışı, Avrupa'da eğitim alanında ruhsal ve bedensel özelliklerin uyumlu bir şekilde geliştirilmesi düşüncesini yeniden canlandırmıştır. On sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıla gelindiğinde Philanthropinum'larda yavaş yavaş uygulanır hale gelen beden eğitimi batı toplumlarında görülen modernleşme hareketlerinden etkilenerek değişime uğramıştır. Dolayısıyla bu süreçte beden kültürünün anlamı ve organizasyon biçimleri değişerek beden eğitimi Avrupa'da farklı ülkelerde, farklı model ve sistemlerle kurumsallaşarak okul programlarında yer almaya başlamıştır. Kökenleri ve dayandıkları ilkeler bakımından farklılık gösteren bu beden eğitimi akımları, Almanya'da Jahn tarafından geliştirilen para-militer amaçlı“Alman Turn Sanatı”, İsveç'te Pehr Henrik Ling tarafından geliştirilen sağlığa yönelik“İsveç Jimnastiği”ve İngiliz toplumunun tarihsel ve geleneksel yasanımdan kaynaklanan yarışmaya dönük, sportif egzersiz biçimlerini kapsayan İngiltere'deki“Spor akımı”olmuştur.“Tanzimat Fermanı”paralelinde, okullarda jimnastik adı altında bedensel etkinlikleri uygulamaya başlayan Osmanlı, Avrupa'da görülen beden eğitimi akımlarmı ilk defa Askeri okullarda uygulamış daha sonra sivil okullarm programlarına da jimnastik adı altında almıştır. Bu akımların uygulandığı okullardan ilki olan“Mektebi Sultani”de çalışan Moiroux, Curel, Stangalli gibi yabancı öğretmenler ve onların yetiştirdiği Faik Bey (Üstünidman) ve Selim Sun Tarcan vasıtasıyla Alman jimnastiği ülkemizde uzun yıllar uygulama alanı bulmuştur. Jahn- Amoros jimnastikleri ile büyüyen Selim Sun Tarcan İsveç'te gördüğü eğitim sonucu Batı medeniyetini araştırma fırsatı bularak İsveç jimnastik sistemini benimsemiş ve o zamana kadar ülkemizde yapılmamış çalışmalarla beden eğitimi, spor ve jimnastik alanlarında yeni bir çığır açmıştır. Uygulanışı açısından sağlığa yönelik, bilimsel beden eğitimi anlayışıyla para-militer amaçlı ve fiziksel gücün geüşimine yönelik olan jimnastiklerin karşısına geçen Tarcan beden eğitimi ve sporla ilgili görüş ve düşüncelerini savunmuş, uygulamış ve yaygınlaştırmaya çalışmıştır.11 Osmanlı'da sporun sadece insan topluluklarını oyalayan bir unsur olarak görüldüğü, örgütlenmenin yasak olduğu, beden eğitimi ve spor olgusunun; bir eğitim ve uygarlık sorunu olarak ele alınmadığı bir dönemin ardından on sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıllarda uygulamaya giren Avrupa' daki beden eğitimi akımları, beden eğitimi ve spordan beklenen amaçları değiştirmiştir. Tezin konusunu oluşturan bu dönemde sağlık düzeyinin iyileştirilmesi ve belirli sosyal, ahlaki anlayışların geliştirilmesi amacım taşıyan bu yeni beden eğitimi anlayışının Türkiye'ye yansıyışı bu değişimler süresince beden eğitimi sistemleri arasındaki geçişte bağlayıcı rol oynayan, beden eğitimini gündeme getiren ve geliştiren Selim Sırrı Tarcan vasıtasıyla olmuştur. Selim Sun Tarcan' in İsveç'te benimsemiş olduğu yeni jimnastik anlayışını ülkemizde yaygınlaştırma ve geliştirme çalışmaları, beden eğitimi öğretmenliği yaptığı sıralarda başlamış ve hayatının sonuna kadar devam etmiştir. Özellikle beden eğitimi öğretmeni yetiştirme çabalan, beden eğitimi okulları açması, beden eğitimi derslerinin eğitim müfredatlarında yer almasını sağlaması, ilk spor kulüplerinin kurulmasına öncülük etmesi, Türkiye'de ilk Olimpiyat komitesini kurması, günümüze kadar gelen“19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı”nın temeli olan İdman Bayram' larmı düzenlemesi, beden eğitimi ve sporla ilgili vermiş olduğu sayısız konferanslar ve yazmış olduğu kitaplar, İsveç Jinmastiğinin ülkemizde yaygınlaştırılması için yapmış olduğu önemli çalışmalar arasında yer almıştır.
Özet (Çeviri)
Ill ABSTRACT The understanding of antique physical education which came into the agenda again with the humanistic movement regenerated the idea of developing phychological and physical characteristics in a harmonious way in the European education. In the 18th and 19th centuries physical education slowly applied in Philantropinums had been influenced by the modernization movements took place in western societies and changed accordingly. Whithin this process, therefore the meaning and organizational types of physical culture had been changed and physical education had been institutionalized based on different models and systems in various European countries and included in formal school programmes. Physical education approaches differing with respect to the origins and principles they depended on were the German Turn Art, developed by Jahn in Germany for para military purposes; Swedish Gymnastics, developed by Pehr Henrik Ling for health in Sweden and Sports Approach, composed of competitive sports exercises, originated from the historic and traditional life style of British society. The Ottomon Empire that conducted the physical activities under the name of gymnastics at school had applied these approachesat military schools first and then included them into the programmes of civil schools as gymnastics in accordance with Reform Orders. German gymnastics had been utilized for years by foreign teachers such as Moiroux, Curel, Stangalli who worked in the first school called Imperial School in which these approaches adapted and their students such as Mr. Faik and Mr. Selim Sırrı Tarcan. Selim Sun Tarcan, trained under Jahn-Amoros gymnastics, found the opportunity to study on western civilization and adapted Swedish system and opened a new age in the areas of physical education, sports and gymnastics as a result of his teaming in Sweden. With an understanding based on health and scientific physical education, Tarcan who opposed to the gymnastics based on para-military purposes and the development of physical strenght defended; applied and expanded his areas about physical education and sports.IV After a period in which the sport had been seen as an element to distract the community's attention, organization had been forbidden and physical education and sports hadn't been taken as a matter of civilization and education, the physical education approaches in Europe in 18th and 19th centuries had changed the physical education and the purposes expected of the sports. Within this period of time that this study focused on the reflection of this new understanding of physical education aimed at developing certain social and ethical understandings and improving the level of health had been realized by Selim Sun Tarcan who played an important role in the transition between physical education systems; took and developed the physical education into the agenda. The efforts of Selim Sun Tarcan to expand and develope the new gymnastic understanding in Turkey started while he was teaching in physical education and lasted throughout his life. Especially his efforts to train physical education teachers to establish schools, to include physical education into the general curriculum and his pioneering work in the establishment of sport clubs and the Oliympic Comittee to organize 19th May Youth and Sports Festival; to give speeches in the conferences to write books and to expand Swedish gymnastics in Turkey have been remarkable.
Benzer Tezler
- Selim Sırrı Tarcan ve İsveç jimnastiği: Beden eğitiminde İsveç modelinin II. Meşrutiyet dönemi Türk eğitim sistemine entegrasyonu
Selim Sırrı Tarcan and Swedish gymnastics: Integration of Swedish model in physical education into Turkish education system of second constutional period
OSMAN TOLGA ŞİNOFOROĞLU
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM YILDIRAN
- 16. ve 20. yüzyıllar arasında avrupa'da akademik düzeyde sanat eğitiminin oluşumu ve Türkiye'deki sanat eğitimine katkıları
The constitution of art education at the academic level in Europe between the 16th and 20th centuries and it?s contributions to the art education in our country
OĞUZ DİLMAÇ
Doktora
Türkçe
2009
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ALİ BAYHAN
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- 20. yüzyıl Batı resim sanatında toplumsal gerçekçilik bağlamında kent imgesi ve sanat eğitimindeki yeri
The images of cities in the context of social realism in 20th century Western art and their place in art education
EDA UYGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL ALMELEK İŞMAN
- Birinci ulusal mimarlık dönemi, mekansal sorunlara yaklaşımı ve etkisi
First national architectural movement, approach to and effects on the problems of interior space
EMİNE ESEN GENÇAYDIN