Türk ve Irak hukukunda mukayeseli olarak inşaat sözleşmelerinde müteahhidin teslimden sonraki ayıplardan sorumluluğu
The liability of contractor for the defects in construction contract the Turkish and Iraqi law
- Tez No: 160196
- Danışmanlar: PROF.DR. MEHMET ÜNAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk (Medeni Hukuk) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 293
Özet
ÖZET Türk ve Irak hukuk sistemleri açısından, mukayeseli olarak inşaat sözleşmesinde, müteahhidin ayıptan dolayı sorumluluğunun konusunu incelendiği tezimiz; giriş dışında dört bölümden oluşmaktadır. Girişte, Türk ve Irak hukukunda inşaat sözleşmesinde müteahhidin ayıptan dolayı sorumluluğu konusunun takdimi yapılmıştır. Ardından konunun önemi, her iki hukuk sistemi açısından mukayeseli olarak ele alınmıştır. Tezde, inşaat sözleşmesinde müteahhidin ayıptan dolayı sorumluğu konusu, esas olarak Türk ve Irak hukukları açısından incelenmiştir. Bununla birlikte, konunun diğer hukuk sistemlerindeki düzenler içine de kısaca işaret edilmiştir. Tezin kapsamı, inşaat sözleşmesinde müteahhidin teslimden sonraki ayıpları ile sınırlanmıştır. Bu kapsamda Türk Borçlar Kanunu ve Irak Medenî Kanunu'nun konuya ilişkin hükümlerine işaret edilmiştir. Özellikle de, müteahhidin inşa eserinin yıkılması veya inşa eserinin sağlamlığını tehdit eden ayıplardan dolayı sorumluluğunu düzenleyen IMK. m. 870'de 1973 ve 1974 yıllarında yapılan değişikliklere değinilmiştir. Keza her iki hukuk açısından idarenin taraf olduğu kanun hükümlerine de yer verilmiştir. Bu çerçevede Türk hukukuna ilişkin olarak, Devlet İhale Kanunu, Kamu İhale Kanunu, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve Yapım İşleri Genel Şartnamesinin ilgili hükümleri incelenmiştir. Irak hukukuna ilişkin olarak idarenin taraf olduğu inşaat sözleşmeleri konusunda Irak İnşaat Mühendislik İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine işaret edilmiştir. Türkiye bir deprem bölgesi olduğundan ve genellikle deprem inşa eserindeki ayıplan ortaya çıkardığından kısaca Yapı Denetimi Kanunu'na da değinilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde konu ile ilgili temel kavram ve konular ele alınmıştır. Burada öncelikle inşaat sözleşmesinin tanımına yer verilmiş; ardından da inşaat sözleşmesinin unsurları incelenmiştir. Daha sonra ise, inşaat sözleşmesinin düzenleme şekli incelenmiştir. İnşaat sözleşmesi tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdendir. Bu sebeple, tezde sözleşmenin tarafları, inşaat sahibi ve müteahhit olarak ele alınmıştır. Birinci bölümde son olarak inşaat sözleşmesine has özellikler incelenmiştir. 247Tezin ikinci bölümünde, önce müteahhidin inşa eserindeki ayıplarından sorumluluğunun tanımı, hukukî niteliği ve özeliklerine yer verilmiştir. Daha sonra inşa eserindeki ayıplardan dolayı müteahhidin sorumluluğunun şartlarına değinilmiştir. Söz konusu şartlar maddî ve şeklî olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Maddî şartların ilki, müteahhidin inşa eserini tamamlayarak inşaat sahibine teslim etmiş olmasıdır. Anılan şartların ikincisi ise, inşa eserinin ayıplı olmasıdır. Söz konusu ayıplar, TBK. m. 359 vd. ile IMK. m. 870 vd.'nda düzenlenmiştir. İnşa eserindeki ayıpların türlerine bakıldığında, bunların açık olabileceği gibi, zımnî de olması mümkündür. Ayrıca çalışmamızda önemli ve daha az önemli ayıp, hukukî ile fîillî ayıp ve aslî ve talî ayıp ayrımlarına da yer verilmiştir. Müteahhidin inşa eserindeki ayıplardan dolayı sorumluluğunun şeklî şartlan ise, inşaat sahibinin inşa eserini muayene ve ihbar külfetlerini yerine getirmesidir. Bu açıdan tezde muayene ve ihbarın hukukî niteliği, şekli ve süreleri tek tek ve ayrıntılı bir şekilde ele alınıp incelenmiştir. İnşa eserindeki ayıplardan dolayı müteahhidin sorumluluğunun şartlan gerçekleştiğinde, inşaat sahibine hem Türk hukukunda hem de Irak hukukunda bazı haklar tanınır. Bu cihetle tezin üçüncü bölümünde inşaat sahibine ayıptan dolayı tanınan haklar irdelenmiştir. Türk hukukunda inşaat sahibine tanınan haklar; sözleşmeden dönme hakkı, ücretten indirim yapılmasını talep hakkı, ayıbın giderilmesini talep hakkı ve müteahhidin kusurlu olduğu hallerde tazminat talep etme haklandır. Irak hukukunda ise, inşa eserinin ayıplı olduğu hallerde Medenî Kanunu'nun genel hükümleri uyarınca inşaat sahibine sözleşmeden dönme hakkı, aynen ifa ve tazminat talep etme imkânları tanınmıştır. Çalışmamızda söz konusu haklar ayrıntılı biçimde ele alınmıştır. Tezin dördüncü yani son bölümünde ise, müteahhidin ayıptan dolayı sorumluluktan kurtulması konusu işlenmiştir. Bu kapsamda inşa eserindeki ayıp müteahhidin değil, inşaat sahibinin kusurundan kaynaklandığı, inşaat sahibi inşa eserindeki ayıplan kabul ettiği ve kanunda ayıptan dolayı hakların kullanılması için belirtilen sürelerin geçirilmesi halleri incelenmiştir. Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenen süreler emredici değil, tamamlayıcı süre olduğundan, tarafların söz konusu süreleri uzatabilmeleri gibi kısaltabilmeleri mümkündür. Bu itibarla, çalışmamızın bu bölümünde inşaat sözleşmesinin de tarafların sorumsuzluk 248sözleşmesi akdetmeleri de ele alınmıştır. Bu bölümde Irak hukukundaki sürelere de yer verilmiştir. Bu kapsamda, Irak Medenî Kanunu'ndaki sürelerin, özellikle de, IMK. m. 870 'deki müteahhidin inşa eserinin yıkılması veya inşa eserinin sağlamlığım zedeleyen ayıplara ilişkin sürelerin uzatılması mümkün iken, söz konusu sürelerin kısaltılmasına böyle bir imkân tanınmadığı anlatılmıştır. Buna gerekçe olarak da, Irak kanun koyucusu bu süreleri tamamlayıcı değil, emredici hüküm olarak telâkki etmiş olması gösterilmiştir. Tezin sonunda incelememiz sırasında vardığımız kanaatlerin topluca yer aldığı“sonuç”, ve tezin kısa bir“özet”ine yer verilmiştir. Daha sonra, çalışmada yararlanılan bazı ülkelerin kanunlarındaki konu ile ilgili hükümleri eklenmiştir. Bunlar; sırasıyla, Irak Medenî Kanunu; Kuveyt Medenî Kanununun ve Ürdün Medenî Kanunu ilgili hükümlerinin Türkçe metinleridir. 249
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The subject matter of the thesis is the liability of contractor for the defects in construction contract. In construction contracts, the contractor undertakes constructing a building without any defect. Therefore if a contractor constructs a defected building, he will be liable for the defects. In the thesis, the liability of contractor for the defects is examined from the viewpoint of Turkish and Iraq legal systems comparatively. Because there hasn't been a comparative study of Turkish and Iraq construction laws before and also due to the increase of the number of the foreign, and especially Turkish construction firms working in Iraq, this subject matter is chosen. The thesis includes suggestions in order to remove the lacks of Iraq construction law. The thesis is basically about the Turkish and Iraq construction law systems. But the arrangements of Germany, Switzerland, France, Egypt, Libya, Lebanon, Kuwait and Jordan on construction contracts are examined as well. The thesis has four chapters except the introduction part. In the introduction part, the presenting, importance, scope of the subject matter and the arrangements in Turkish and Iraq law systems are available. In the first chapter, the basic concepts regarding the topic are investigated. In this context, the definition, components, form and parties of the construction contract are examined. In the second chapter, the definition, legal nature, properties and conditions of the liability of the constructer for the defects are investigated. In this context, the pecuniary and formal conditions are examined detailed. The third chapter includes the rights of the building owner due to the defect of the construct. In the fourth chapter, release of the liability of the constructer and the time periods regarding the rights arising from the defect are examined. At the end of the thesis, the result and summary exist. Also at the end of the thesis, translation of the provisions of Iraq, Kuwait and Jordan Codes of Civil regarding work contract in to Turkish are appended. 250
Benzer Tezler
- Mukayeseli olarak Türk ve Irak Hukukunda haksız inşaat
A comparative study of unfair construction in Turkish and Iraqi Law
İHSAN ZEYNELABDİN HUSAİN
Doktora
Türkçe
2010
HukukAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk (Medeni Hukuk) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÜNAL
- Türk ve Irak Hukukunda mukayeseli olarak kanuni şuf'a hakkı
Legal preemption right comparatively in Turkish and Iraqi Law
NASIR CELAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
HukukAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk (Medeni Hukuk) Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET ÜNAL
- Türk ve Irak Hukukunda mukayeseli olarak alım satım komisyonculuğu
The Comparison of sale and purchase brokerage in Turkish and Iraqi Laws
SORAN ŞÜKÜR
- Türk ve Irak hukukunda mukayeseli olarak anlaşmalı boşanma
Turkish and Iraqi law comparative contracted divorce
AHMED AWZAR KHALEEL
- Türk ve Irak Hukuklarında mukayeseli olarak alacağın temliki
A Comparative study of assignment of receivables in Turkish and Iraqi legal systems
İHSAN HÜSEYİN