Geri Dön

Anadolu'da bazı eski insan topluluklarında biyolojik uzaklıkların belirlenmesi

Determination of the biological distances of some ancient human populations in Anatolia

  1. Tez No: 160233
  2. Yazar: SERPİL EROĞLU
  3. Danışmanlar: DOÇ.DR. YILMAZ SELİM ERDAL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Antropoloji, Anthropology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2005
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 228

Özet

ÖZET Çoğunlukla birden fazla gen tarafından kontrol edilen özelliklere dayanarak topluluklar arasındaki farklılıkları belirlemeyi ifade eden biyolojik uzaklık, geçmişte yaşamış topluluklarda, hem çevresel hem de genetik faktörlere bağlı olarak gelişen ölçülemeyen (antroposkobik) ve ölçülebilen (antropometrik) özellikler kullanılarak belirlenmektedir. Bu çalışma Hacettepe Üniversitesi Biyolojik Antropoloji Laboratuarında bulunan, Erken Tunç çağından 20. yüzyılın ilk çeyreğine tarihlendirilen farklı dönemlerde ve farklı yerlerde yaşamış 12 Anadolu topluluğuna ait 503 iskeletin kafatası üzerinde 20 ölçülebilen ve 30 ölçülemeyen özelliğe dayanarak, bu iki değişkenin Anadolu topluluklarının biyolojik uzaklık çalışmasındaki nispi değerini ortaya kovmak ve söz konusu topluluklar arasındaki biyolojik ilişkileri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Her iki değişkene ait kadın ve erkek verileri ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Topluluklar arasındaki farklılıkları belirlemede etkili olan 13 değişkeni belirlemek için Aşamalı Ayrım Analiz ve metrik değişkenlerden biyolojik uzaklıkları belirlemek için Mahalanobis'in Genelleştirilmiş Uzaklığı (D2), ölçülemeyen özelliklerden biyolojik uzaklıkları belirlemek için MMD istatistiği kullanılmıştır. Anadolu topluluklarının ikili karşılaştırmalarının bulunduğu her iki değişkene ait uzaklık matrislerine NT-SYS paket programında SHAN kümeleme yöntemi uygulanarak fenogramlar oluşturulmuştur. Metrik değişkenlerden hesaplan D2 matrisinden oluşturulan fenogram ile ölçülemeyen özellik verilerinden hesaplanan MMD matrisinden oluşturulan fenogramlar, erkek grupları arasında nispeten benzer sonuçlar verirken, kadın gruptan arasındaki benzerliğin özellikle metrik özelliklerde olasılıkla örneklem büyüklüğünün küçük olmasından dolayı çok az olduğu belirlenmiştir. Ayrıca bu çalışmada ölçülemeyen özelliklerin hem zamansal hem de coğrafik uzaklığıIll ölçülebilen özelliklerden daha iyi yansıttığı gösterilmiştir. Söz konusu değişkenlerden elde edilen sonuçların, metrik değişkenlere ait sonuçlarla karşılaştırıldığında, arkeolojik ve tarihsel verilerle daha uyumlu olduğu belirlenmiştir. Ölçülemeyen özelliklerin hem kadınlar hem erkekler hem de her iki cinsiyetin birleştirildiği fenogramların neredeyse aynı tabloyu sergilemesi, bu değişkenler için cinsiyet farklılığının oldukça az olduğunu göstermiştir. Bu çalışma biyolojik antropoloji literatüründe yer alan ölçülemeyen özelliklerin metrik değişkenlere göre biyolojik uzaklık çalışmalarında yetersiz olduğunu iddia eden çalışmaların aksine uygun değişkenler seçildiğinde bu özelliklerin topluluklar arasındaki ilişkileri doğru biçimde yansıtabileceğini göstermiştir. Ancak özellikle biyolojik uzaklık çalışmalarında, örneklem büyüklükleri yeterli ve yaklaşık olarak eşit tutularak her iki değişkenin birlikte kullanılmasının daha sağlıklı sonuçlar vereceği düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

IV ABSTRACT Biological distance, representing the determination of differences between communities relying on features controlled in most cases by more than one gene, is determined for communities having lived in the past by using anthroposcopic [non- metric] and anthropometric [metric] traits developing in dependence on both environmental and genetic factors. This study on the skulls of 503 skeletons belonging to twelve Anatolian communities which lived during various periods and in various places, dating from the Early Bronze Age to the first quarter of the twentieth century, and found in Hacettepe University's Biological Anthropology Laboratory, was conducted using 20 metric and 30 non-metric traits with the aim of presenting the proportional value of these two variables in studies of biological distance in Anatolian communities and determining the biological relationship between these communities, male and female data belonging to each variable were evaluatated separately. In order to determine 13 variables effective in determining differences between communities, Stepwise Discriminant Analysis was used. In order to determine biological distances from metric variables, Mahalanobis's Generalized Distance (D2) was used. In order to determine biological distances from non-metric traits, MMD statistics were used. Utilizing the SHAN cluster method in the NT-SYS packet program, fenograms were created for the distance matrices belonging to both variables found in dual comparisons of Anatolian communities. Fenograms created from D2 matrix calculated from metric variables and fenograms created from MMD matrix calculated from trait variables produced relatively similar results among male groups, but similarities among female groups were determined to be slight, probably especially due to the sample size being smallfor metric traits. In addition, in this study both chronologic and geographic distance were shown to be better reflected in non-metric traits than in metric traits. Results produced from these variables were determined to be more in accord with archaeologic and historical data than results from metric variables. The fact that non-metric trait fenograms in which females, male and both sexes combined displayed almost the same picture, sex differentiation for these variables was shown to be very slight. This study has shown that, contrary to studies in the biological anthropology literature claiming that non-metric traits are insufficient in studies of biological distance in comparison with metric variables, these traits can accurately reflect relationships between communities. However, it is thought that especially in studies of biological distance, by keeping the sample size sufficient and and approximately equal, using both variables together will produce more sound results.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    614388

    Köroğlu Destanı'nda 'seyislik, sınçılık, sayapkerlik' ve günümüz Kırgızistan'ındaki uygulamaları

    Көрoглу дастанындагы 'сынчылык, саяпкерлик' жана азыркы кыргызстанда практикада колдонулушу

    ATİLLA ARABACI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ULANBEK ALİMOV

  2. Tez No

    72134

    Dünden bugüne rebab ve yeniden ele alınması

    Başlık çevirisi yok

    M. REFİK KAYA

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Türk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı

    DOÇ. M. CAHİT ATASOY

  3. Tez No

    565811

    Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde başlıca akeramik neolitik çağ merkezleri ve inanç sistemleri

    The belief systems in the aceramic neolithic period in the Southeastern Anatolia Region

    GÖKÇEN BAYRAM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ArkeolojiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DAVUT YİĞİTPAŞA

  4. Tez No

    475596

    Artvin'in kültürel tarihinde Türk izleri

    Turkish traces in Artvin's cultural history

    ONUR GÜVEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    TarihOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM TELLİOĞLU

  5. Tez No

    65442

    The Tower houses in Foça

    Foça kule evleri

    BİLGE YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1997

    MimarlıkDokuz Eylül Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ETİ AKYÜZ LEVİ

Geri Dön