Variables related to earthquake preparedness behavior
Depreme önlem alma davranışını yordayan faktörler
- Tez No: 161274
- Danışmanlar: PROF. DR. NURAY KARANCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Afetler, Depreme Önlem Alma Davranışı, İstanbul Depremi, Başetme Yolları, PRE Modeli ıx, Disaster, Earthquake Preparedness Behavior, Istanbul Earthquake, Coping Strategies, PRE Model VI
- Yıl: 2005
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
oz DEPREME ÖNLEM ALMA DAVRANIŞINI YORDAYAN FAKTÖRLER Şakiroğlu, Mehmet Yüksek Lisans, Psikoloji Bölümü Tez Danışmanı: Prof. Dr. A. Nuray Karancı Ağustos, 2005, 102 sayfa Bu çalışma ileride gerçekleşmesi muhtemel depremlerin zararlarını azaltıcı önlem alma davranışını yordayan faktörleri incelemektedir. Yetişkinlerin betimleyici özellikleri, depreme maruz kalma düzeyleri, kullandıkları başa çıkma stratejileri (problem odaklı yaklaşım, kendini suçlayıcı/çaresizlik yaklaşımı, kaderci yaklaşım ve sosyal destek arayışı), depremle ilgili sıkıntılar (maruz kalma ve kaçınma), önlem almanın algılanan zorluğu, önlem almanın algılanan yararlılığı, sorumluluk, algılanan tehdit ve sürekli kaygı değişkenlerinin depreme önlem alma davranışını yordama güçleri ölçülmüştür. Veriler üç bölümden oluşan anket aracılığı ile toplanmıştır. Anketin birinci bölümü katılımcının betimleyici özelliklerini incelemeye yönelik maddelerden oluşturulmuştur. İkinci bölüm, kişinin geçmiş deprem yaşantısı ve depremle ilgili sıkıntılarını, muhtemel bir depremle ilgili algılarını, önlem alma sorumluluğu algısını ve önlem alma veya almama nedenlerini ölçen maddelere ayrılmıştır. Anketin üçüncü bölümü dört farklı ölçekten meydana getirilmiştir. Bu ölçeklerden Olayın Etkisi Ölçeği vı ı(Impact of Event, IES) ile katılımcıların depremle ilgili sıkıntıları, Başaçıkma Yolları Ölçeği (Ways of Coping Inventory, WCI) ile katılımcıların kullandıkları başa çıkma stratejileri, Sürekli Kaygı Ölçeği (State-Trait Anxiety Inventory, STAI) ile katılımcıların sürekli kaygı düzeyleri ve Geliştirilmiş Mulilis-Lippa Depreme Hazırlık Ölçeği (Revised and Translated Mulilis-Lippa Earthquake Preparedness Scale, MLEPS) ile katılımcıların depreme hazırlık seviyeleri, hazırlanmanın zorluğu ve yararlılığı ile ilgili algıları ölçülmüştür. Çalışma örneklemi İstanbul'da yaşayan 218 yetişkinden (20-67 yaşları arasında 120 kadın ve 98 erkek) oluşmaktadır. Örneklemde İstanbul'un bütün semtlerinden katılımcılar vardır. Veriler İstanbul Teknik Üniversitesi'nin mimarlık ve inşaat mühendisliği, ODTÜ Psikoloji Bölümü, Kabataş Erkek Lisesi ve Bahçelievler İlköğretim Okulu öğrencilerinin İstanbul'da yaşayan velilerinden toplanmıştır. Yapılan regresyon analizi sonuçları geçmiş deprem yaşantısının şiddetinin, kaçınma belirtilerinin, önlem almanın algılanan zorluğunun ve önlem almanın algılanan yararının depreme önlem alma davranışı ile anlamlı olarak ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Bu anlamlı çıkan faktörler ele alındığında geçmiş deprem yaşantısının şiddetinin ve önlem almanın algılanan yararının depreme önlem alma davranışını pozitif yönde yordadığını, bunun yanında, kaçınma belirtilerinin ve önlem almanın algılanan zorluğunun ise depreme önlem alma davranışını negatif yönde yordadığı görülmektedir. Bu çalışmanın sonuçlarının ortaya koyduğu algılanan zorluğun önlem alma davranışı ile arasındaki negatif ilişki ve algılanan faydanın önlem alma davranışı ile arasındaki pozitif vıııilişki bulgularının“Algılanan Kaynakların Olay Algısına Göreceliği Modeli”nin ilgili argümanlarını desteklediği görülmektedir. Çalışmanın sonuçlan, önemi ve sınırlılıkları afetlere önlem alma davranışı literatürü kapsamında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT VARIABLES RELATED TO EARTHQUAKE PREPAREDNESS BEHAVIOR Şakiroğlu, Mehmet M.S., Department of Psychology Supervisor: Prof. Dr. A. Nuray Karancı August, 2005, 102 pages This study examined some factors to understand earthquake preparedness behavior. The roles of demoghraphic characteristics of the participants, trait anxiety, the severity of exposure of past earthquake experience, outcome efficacy (perceived effectiveness of preparedness), self efficacy (perceived difficulty of preparedness), impact of past experience (avoidance and intrusion symptom levels of impact of event scale), threat perception, locus of control and four factors of coping strategies (problem focused approach, fatalistic coping, helplessness/self blaming approach and seeking social support) in predicting earthquake preparedness behavior were studied. Data was collected by a questionnaire consisting of three parts. The first part was a socio- demographic information form. The second part of the questionnaire included sets of items designed to examine past earthquake experience, the severity of past earthquake IVexperience, estimations of the severity of a possible future earthquake, probability of occurence of a potential future earthquake, reasons to prepare and responsibility related to preparedness. The third part of the questionnaire consisted of four scales. These scales were Ways of Coping Inventory (WCI) to measure coping strategies in stressful situations, Impact of Event Scale (IES) to measure current subjective distress trait part of the State-Trait Anxiety Inventory (STAI) to measure the level of trait anxiety of persons and Revised and Translated Mulilis- Lippa Earthquake Preparedness Scale (MLEPS) to measure the level of earthquake preparedness behavior, perceived difficulty of being prepared and perceived effectiveness of being prepared. Two hundred eighteen adults (120 females and 98 males with an age range of 20 to 67) were participants of the study. There were participants from all 32 districts of Istanbul in the sample. Data was collected in two departments of Istanbul Technical University, which were architecture and civil engineering, Psychology Department of Middle East Technical University, High School of Kabataş Erkek Lisesi and Istanbul Bahçelievler Primary School. Participants were parents of students. The regression analysis results revealed that, severity of exposure of past earthquake experience, avoidance, self-efficacy and outcome efficacy were found to be significantly related to earthquake preparedness. Considering significant predictors, the severity of the exposure to past earthquake experience and perceived effectiveness of being prepared increases the level of earthquake preparedness behavior; perceived difficulty of being prepared and avoidance symptom levels of impact of event scaledecreases it. As an evidence to Person Relative to Event Model, the results of the current study showed that there is a significant relationship between both perceived effectiveness of being prepared and perceived difficulty of being prepared with the level of earthquake preparedness level. The importance of the results of the current study and their shortcomings were discussed within the earlier findings on disaster preparedness literature.
Benzer Tezler
- Positive outcomes among the 1999 Düzce earthquake survivors: Earthquake preparedness behavior and posttraumatic growth
1999 Düzce depremini yaşayanlarda depremin muhtemel olumlu etkileri: Depreme önlem alma davranışı ve travma sonrası gelişim
MEHMET ŞAKİROĞLU
Doktora
İngilizce
2011
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. NURAY KARANCI
- Earthquake preparedness as related to victimization and thread
Geçmiş deprem yaşantısı ve deprem tehdidi ile ilgili olarak depreme karşı önlem
YASEMİN ATAKUMAN
- Kayseri 112 acil sağlık hizmetlerinde görev yapan sağlık personelinin deprem bilgi düzeyi, depreme hazırlık durumu ve etkileyen etmenler
Knowledge level of health staff working in Kayseri 112 emergency health services related to earthquake,preparedness for it and affecting factors
İSMET ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Halk SağlığıDokuz Eylül ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİFE REYHAN UÇKU
- Okul yöneticilerinin depreme hazırlık sürecinde kriz yönetimi yeterlilikleri
Crisis management competencies of school administrators in earthquake preparedness process
MELİH YÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN BALYER
- Erbaa/(Tokat) halkının depreme hazırlık düzeyleri
Earthquake preparedness levels of Erbaa/(Tokat) residents
MEHMET TEMİR
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimGiresun ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA CİN