Şehbenderzade Filibeli Ahmet Hilmi'nin görüşleri ve değerlendirilmesi
Şehbenderzade Filibeli Ahmet Hilmi's thoughts and their evaluatings
- Tez No: 161568
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KAMİL CİHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Felsefe, Varlık, Bilim, Din, Philosophy, Exist, Science, Religion
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
ŞEHBENDERZADE FİLİBELİ AHMET HİLMİ'NİN GÖRÜŞLERİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ ÖZET Ahmet Hilmi 1864 yılında Filibe'de doğdu. Kendisine babasının mesleğine nispetle Şehbenderzade denmiştir. Fransızca ve Arapça bilen Ahmet Hilmi bir süre bazı devlet dairelerinde çalışmış, birkaç kere sürgüne gönderilmiş ve Daru-1 Fünun'da felsefe dersleri vermiştir. Çıkardığı dergi ve gazetelerle basın yayın hayatının içinde yer almış ve değişik isimler altında yazdığı 40 'm üzerinde eseriyle dönemin fikir tartışmalarında taraf olmuştur. Ahmet Hilmi felsefe ile ilgili düşüncelerinde batılı ve özellikle Fransız filozofların etkisinde kalmıştır. O, felsefenin kısımları konusundaki düşüncelerinde bazı Fransız filozoflarla mutabıktır. Felsefenin lüzumu konusunda, felsefeyi gereksiz bulanları eleştirmiştir. Din, bilim ve felsefenin birbirinden ayrı alanlar olduğunu ve bunlardan hiçbirinin diğerini gereksiz kılmayacağını savunmuştur. Avrupa'da ortaya çıkan felsefi akımları değerlendirmiş ve bunlardan hiçbirini yetkin bulmamıştır. Bunlara alternatif olarak eklektik bir sistem önermiştir. O, İslam felsefesinin varlığını ise tamamen İslamî esaslara bağlamıştır. O, varlık konusunda İbn Arabi'nin Vahdet-i Vücut öğretisinin etkisinde kalmıştır. Batıdaki bilimsel gelişmeleri yakından takip etmiş ve özellikle madde ve enerji konularında ortaya çıkan son bilimsel tezlerle Vahdet-i Vücut öğretisindeki âlem anlayışları arasında bir paralellik görmüştür. O, bu iki görüşün birbiriyle örtüştüğünü savunmuştur. Bilim konusunda, bilimin mutlak bir değerinin olmadığını; o zamanki bilimsel doğruların gelecekte değişebileceğini söylemiştir. Bilimde bir metodumuzun olmadığını tespit etmiş ve metotsuz bir uğraşın amacın ulaşamayacağını vurgulamıştır. Onun bilginin türleri konusundaki görüşleri de Spencer'le örtüşmektedir. O, dinin insan için vazgeçilmez bir unsur olduğunu belirtmiştir. Ona göre, tarihte dinsiz bir toplum yaşamamıştır. O, dinsizliğin zorunlu sonucunu ahlaksızlık olarak görmüş ve dinsiz bir kişinin ahlaklı olamayacağını savunmuştur. Dinin, suret ve sîret dediği iki yönünü vurgulamış ve bunlardan suret yani şeriat yönünün zamana ve yere göre değişebileceğini söylemiştir.
Özet (Çeviri)
ŞEHBENDERZADE FİLİBELİ AHMET HILMI'S THOUGHTS AND THEIR EVALUATINGS ABSTRACT Ahmet Hilmi was born in 1864. He's called by Şehbenderzade on account of his father's job. Ahmet Hilmi who knows French and Arabic worked as an official for a short time. He exiled by goverment then he teached philosophy at Daru-1 Fiinun. He took place part in press and publication. He participated to intellectual discussions at his period of time by books which he wrote with other names. Ahmet Hilmi was influenced by French philosophers in his ideas about philosophy; he agreed with some French philosophers with reference to parts of philosophy. On philosophy's necessity, he criticized to some writers who though that philosophy isn't necessary. He defenced that religion, science and philosophy are different disciplines. According to him any of them doesn't necessitate to other's absence. He evaluated the doctrines which appeared in Europe. He didn't see as a perfect none of them. He proposed as an alternative to them an eclectic system. He said that Islam philosophy depended on Islamic principles. He influenced from the doctrine of Ibn Arabi called Vahdet-i Vücut. He traced scientific progress in Europe. He saw an harmony among the universe doctrine of Vahdet-i Vücut and last scientific progress in Europe. He said that the science doesn't have absolute value and scientific straights of today can change tomorrow. He established that Otoman thinkers don't have method in science. According to him the struggle without method doesn't arrive at aim. His thoughts about species of knowledge harmonized with Spencer's thoughts He said that the religion is the most important element for human. According to him, the nation without religion didn't live in history. He thinked that the necessary result of without religion is immoral. He defenced this opinion that the person without religion doesn't be moral. For him, the religion had two directions. One of them is manner means şeriat. İt can change to time and place.
Benzer Tezler
- Yeni ilmi kelam dönemi temsilcilerinden Filibeli Ahmed Hilmi'nin materyalizm hakkındaki görüşleri
The views of Filibeli Ahmet Hilmi, one of the representatives of the new scientific and theological period, on materialism
ABDURRAHİM EMRE KARABAYIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinDüzce ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF AYTEKİN
- İslamın kelamında isbat-ı vacib
Proving of the existence of god in the Islamic theology
ALİ DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜDAVERDİ ADAM
- Şehbenderzade Filibeli Ahmet Hilmi ve kelami görüşleri
Sehbenderzade Filibeli Ahmet Hilmi and his ideas for the theology
ŞÜKRÜ MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMRULLAH YÜKSEL
- Tasavvufun derinliklerinden modernist romana açılan kapı: A'mâk-ı Hayâl
From the depths of mysticism to the gateway of modernist novel: A'mâk-ı Hayâl
DAMLA SAĞDIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜNİL ÖZLEM AYAYDIN CEBE
- Islahat sonrası Osmanlıda kelam âlimleri
Kelam sciences in Ottoman state after the edict of islahat
BÜŞRA ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KESKİN