Çokuluslu şirketlerin uluslararası aktörler olarak siyasi ve ekonomik rolleri
Political and economic roles of multinational corporations as an actor in international realitions
- Tez No: 162414
- Danışmanlar: PROF.DR. SUAT ÖKSÜZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
Çokuluslu şirketler sahip oldukları ekonomik gücün yanı sıra uluslararası ilişkilerin önemli aktörleridirler. Sayılan ve ekonomik gücü sürekli artan çokuluslu şirketler politik alana da müdahale etmektedirler. Ev sahibi ülke ile kaynaklandıkları ülke arasındaki yargı yetkisinin çakışmasını, vergilendirme politikalarım, anti-tröst yasalarım, transfer Uyarlandırması yöntemini ve kanunların şahsiliği ilkesini kullanarak devletin egemenliği üzerinde önemli etkilere neden olmaktadırlar. Çokuluslu şirketlerin küresel hale gelmeleriyle birlikte, şirketler politikaya müdahale eder hale gelmişlerdir. ÇUŞ'lar devlet politikasını etkileyebilmek için farklı yöntemler kullanmaktadırlar. Lobi faaliyetleri, siyasi partilere yapılan yardımlar, bürokratlara ve siyasetçilere verilen rüşvetler bu yöntemlerdendir. Hükümet darbelerinde oynadıkları roller ve diktatör rejimlerle işbirliği yapmaları, ülkelerin iç politikalarına olan doğrudan müdahalelerini net olarak gözler önüne sermektedir. Çokuluslu şirketler, Dünya Ticaret Örgütü, Dünya Bankası, NAFTA, BM ve OECD gibi örgütlerle yakın ilişkiler içindedirler. Şirketler, kurdukları ilişkiler ve lobi grupları sayesinde sözü edilen örgütler üzerinde etki alanı oluşturup, faaliyetleri için gerekli olan düzenlemelerin yapılmasını sağlamaktadırlar. Bununla birlikte, dolaylı ve doğrudan müdahale ile politik sürece dahil olurken, çokuluslu şirketlerin karşısında yer alan önemli aktörler sivil toplum kuruluşlarıdır. Çokuluslu şirket faaliyetlerini düzenleyecek ulus üstü bir otoritenin yoksunluğu, sivil toplum kuruluşlarına daha fazla görev düşmesine neden olmaktadır. Çokuluslu şirketlerin ekonomik rolleri ise politik etkilerinin algılanabilmesi için incelenmesi gereken önemli bir konu başlığı olarak karşımıza çıkmaktadır. Yatırım yaptıkları ülke üzerinde doğurabilecekleri pozitif ve negatif etkiler bu çerçevede değerlendirildiğinde, çokuluslu şirketler tarafından yapılan doğrudan yabancı yatırımın gelişmekte olan ve az gelişmiş ülke ekonomileri için oldukça önemli olduğu görülmektedir. Özellikle İrlanda, Brezilya, Çin, Hindistan gibi doğrudan yabancı yatırım sayesinde ekonomilerinde önemli gelişmeler sağlamış ülkeler bu konuda verilebilecek önemli örnekleri oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
Multinational Corporations are among the world's biggest economic institutions and important actors in international relations. The growth in the number of multinational corporations, the scale of their activities and their transactions has had a major political impact. Multinationals are likely to render sovereignity of the nation state. Transnational activities have given rise to conflicts of jurisdiction and problems of extraterritoriality in such matters as anti-trust, capital controls, taxation policy and trade restrictions. Through the globalization of companies, the nature of the multinational corporations has changed. These firms use many tools in order to effect policies of government. Lobbying of host government legislators, contributing to campaign of political parties, bribing legislators and politicians are the main channels of multinational political activities. Also multinationals have had direct effects on policies of host governments by cooperating with dictatorships and playing important roles on coup d'etat. Multinational corporations has had a strong ties with international organizations such as World Trade Organizations. World Bank. NAFTA. UN and OECD. They have formed considerable effects on these organizations through their close relationships and pressure groups. Basic actors that can restrict activities of multinationals are non governmental organizations. Non-governmental organizations have important duties for regulating activities of multinational corporations because there is no supranational authority above these firms. Economic roles of multinational corporations is another important title for evaluating political effects of these firms. When their positive and negative effects are analyzed in this framework their considerable effects on economic development can be evaluated. Especially. Ireland. China, Brazil. India are significant examples for this subject. Because they use foreign direct investment vigorously in order to provide economic development.
Benzer Tezler
- Kamu politikaları açısından özel askeri şirketlerin incelenmesi: Tespitler, sorunlar, fırsatlar, öneriler
The research into private military companies for public policies: Determinations, problems, opportunities, proposals
ALPER EKMEKCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Kamu YönetimiHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METE YILDIZ
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Enerji yatırım sözleşmeleri, uyuşmazlıklarının çözümünde tahkim süreci
Energy investment agreement, dispute arbitration process
ZAFER GÜLER
Doktora
Türkçe
2020
Ekonomiİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Ab Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN HATEMİ
- Uluslararası sistemde vergilendirme egemenliği: Türk vergi politikası üzerine bir çalışma
Tax sovereignty in the international system: A study on the Turkish tax policy
VOLKAN ARSLANTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MaliyeErciyes ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ASLIHAN ÇELENK
- Küreselleşen dünyada çok uluslu şirketler ve politik risk
Multinational companies and politic risk in globalizing world
CENK ECEVİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Uluslararası İlişkilerKadir Has ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
PROF. DR. MESUT HAKKI CAŞIN
YRD. DOÇ. DR. UĞUR ÖZGÖKER