Geri Dön

İslâm hukukunda aklın korunması ve Edâ ehliyeti

Security of intellect and Eda competence in the islamic law

  1. Tez No: 162629
  2. Yazar: MUSTAFA AKMAN
  3. Danışmanlar: PROF.DR. HASAN GÜLEÇ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2005
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 196

Özet

ÖZET Akıl, insanı diğer canlılardan ayıran ve sorumlu kılan güç ve özelliktir. Akıl sayesinde insanlar düşünme ve anlama melekesi kazanırlar. İnsanın her türlü faaliyetinde doğruyu yanlıştan ayırmasını sağlar. Akıl, ahlakî, siyasî ve estetik değerleri belirlemede önemli rol oynar. Kur'an'da akıl kavramı üzerinde çok fazla durulmuştur. Kur'an'a göre akıl eşyanın hakikatini anladığı gibi ilâhi hakikatleri de anlayabilir. Aynı zamanda akü hakkında felsefe, kelam, tasavvuf gibi ilim dallarında pek çok eser ve araştırma yapılmıştır. Ehliyet kelimesi dinî ve hukukî eylemlere elverişli olmayı ifade eder. Bu özellik ile insan bütün varlıklar arasında farklı bir konumdadır. Kişi, aklı sayesinde hak ve borçlara ehil, dinî görevlerle mükellef, toplumsal ve cezaî açıdan sorumlu olur. Bu yüzden ehliyet, cenin safhasından olgunluk dönemine kadar yavaş yavaş gelişme gösteren itibarî bir sıfattır. Ehliyet, vücub ve edâ ehliyeti olarak ikiye ayrılır. Her insan vücub ehliyetine sahiptir. Aklî gelişimini tamamlayan kişiler buna ek olarak edâ ehliyetine de sahip olur. Edâ ehliyeti, kişinin dinî ve hukukî işlem yapmaya elverişli olmasıdır. Bu iki ehliyet, ehliyetin iki ana kısmı değil, iki aşaması olarak düşünülmelidir. Kişi edâ ehliyetini temyiz, bulûğ ve rüşt olarak üç dönemde kazanır. Ehliyete irade dışı arızalar ve iradeye bağlı arızalar etki ederek onu daraltır ve ortadan kaldırır. İrade dışı arızalar çocukluk, delilik, bunaklık, uyku ve baygınlık, unutma gibi durumlar; iradeye bağlı arızalar ise cehalet, hata, ciddiyetsizlik, sefeh, sarhoşluk ve ikrah gibi durumlardır. İnsanı değerli kılan akıldır. Akıl, ilâhi emirler karşısında insana sorumluluk yükler. Bu yüzden akıl, her türlü tehlikeye karşı korunmalıdır. Sağlam aklın hukuktaki önemi büyüktür. v

Özet (Çeviri)

ABSTRACT Intellect is the distinct cability of humanbeing which distinguish him from other beings. Man thinks and understands through intellect. The intellect distinguishes right from wrong in the every kind of human activity. It plays quite important role to shape moral, political and ascthetic values. Quran emphasises the importance of the concept of intellect. According to Quran intellect may garsp the divine reality as well as transients. Philosophy, kalanı and tasawwuf have great interest in the study of intellect. Competence is religious and juristical eligibility. Humanbeing has a specialcase about competence. One is responsible for his doings. He is responsible for religious duties and eligible for social and juristic duties. Therefore competence is a progressing capability from childhood to adulthood. Competence could be divided two parts: eda and vucub. Everybody has vucup competence. Whoever completes personal development in his reasoning gets eda competence in action. Eda competence is eligibility to take religious or legal action. These are two sides of competence. One reaches to eda competence when he is in temyiz, bulûğ and rüşt. There are some failures to cease the will of man. These failures cease or narrow down competence. Senility, insanity, fainting, childhood, forgetfulness is part of these kind of failure of the will. Ignorance, mistake, lake of seriousness, drunkenness, dissoluteness and disgust is also part of these kind of the will. Intellect makes man valuable and gives him responsibility in front of the divine order. Therefore intellect must be secured against risks. Sound reasoning has a great importance in law. VI

Benzer Tezler

  1. Tez No

    689527

    İslam hukuku açısından yaşam üzerinde tasarruf hakkı: 'Ötanazi'

    The right to save on life in terms of Islamic law: 'Eutanasia'

    FERİT DUMLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinManisa Celal Bayar Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NURTEN ZELİHA ŞAHİN

  2. Tez No

    74507

    İslam Hukukunda yiyecekler açısından Müslim-gayri Müslim ilişkileri

    Muslim-non-Muslim relationship from point of foods in Islamic law

    HÜSEYİN KURU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FARUK BEŞER

  3. Tez No

    832653

    Sosyal medyada mahremiyet ihlallerinin boşanmalar üzerine etkisinin islâm hukuku ve usûlü açısından değerlendirilmesi

    Evaluation of the effect of privacy violations in social media on divorce in terms of islamic law and procedure

    RUKİYE KARADELİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinBayburt Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TEVHİT AYENGİN

  4. Tez No

    864181

    İslam borçlar hukukunda akdin korunması

    Protection of contract in Islamic law of obligations

    MAHMOUD SAAD EDDİN SHABAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinBursa Uludağ Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EREN GÜNDÜZ

  5. Tez No

    698120

    Akid mahallinin mübahlık şartı

    Allowable condition of the contract place

    YASEMİN KESKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALİS DEMİR

Geri Dön