Roma çağı Anadolu mimarisinde kıvrıkdal (ranke) bezemeleri
Scroll pattern (ranke )ornaments in the Anatolian architecture during Roman period
- Tez No: 162953
- Danışmanlar: DOÇ.DR. MEHMET KARAOSMANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 313
Özet
III ÖZET DOKTORA TEZİ ROMA ÇAĞI ANADOLU MİMARİSİNDE KIVRIKDAL (RANKE) BEZEMELERİ Birol CAN Danışman : Doç. Dr. Mehmet KARAOSMANOĞLU 2005 - SAYFA : 308 Jüri: Doç. Dr. Mehmet KARAOSMANOĞLU Prof. Dr. Abdullah YAYLALI Prof. Dr. Cevat BAŞARAN Doç. Dr. Hüseyin YURTTAŞ Yrd. Doç. Dr. Nurettin KOÇHAN Bitkisel motiflerin mimaride süsleme aracı olarak kullanılması, Mısır ve Mezopotamya uygarlıklarına kadar gider. Antik Çağ mimarisinde kullanılan birçok bitkisel bezemenin erken dönemlere giden öncülleri olmasının dışında, tipolojik evrim geçirerek yeni bir bezeme unsuru biçiminde ortaya çıkan motiflere de rastlanır. Kıvrıkdal, öncülleri olarak değerlendirilebilecek erken dönem örnekleri olmasına rağmen, Roma Çağı mimarisinin karakteristik bir süsleme elemanı olarak ortaya çıkar. Mimari yapılarda yer verilen diğer bezemeler gibi, kıvrıkdallar da belirgin bir stilistik gelişim yansıtırlar. Çalışmada, Anadolu'nun değişik bölgelerindeki kesin tarihli Roma Çağı yapılarından yola çıkılarak, kıvrıkdal frizlerinin dönem özellikleri ışığında kronolojik gelişimi çıkarılmıştır. Anadolu'da Augustus Dönemi'nde friz kuşaklarında yer verilmeye başlanan kıvrıkdallar, M.S. 1. yüzyıl içerisinde gelişimini özellikle Batı Anadolu'da sürdürür. M.S. 2. yüzyılda artan yapılaşmaya paralel olarak kıvrıkdallarda da çoğalma gözlenir. Bu dönem içinde, Hadrian Döneminin“Klasik Stil”, Antoninler Döneminin“Barok Stil”evrelerini yaşayan kıvrıkdal frizleri, yüzyılın sonlarında matkabın gereksiz kullanımının da etkisiyle özensizleşme ve yozlaşma dönemine girer. M.S. 3. yüzyıl başlarında İonia'nm yanında çok sayıda Pamphylia örnekleriyle temsil edilen stilize olmuş kıvrıkdallar, Geç Roma Döneminde özenli ve doğal işçiliğini tamamen yitirmiş, Roma sonrasında ise, mimarideki önemini tümüyle kaybetmiştir. Roma İmparatorluğunun ilk yıllarında, Hellenistik kökenli Anadolu sanat okullarının etkisiyle başkent Roma ve çevresinde yoğunlaşan mimarlık faaliyetleri, M.S. 2. yüzyıl başlarından itibaren özellikle Hadrian Döneminde Anadolu'ya kaymıştır. Çalışmada, gerekli görüldüğü yerlerde Anadolu dışından örneklere yer verilerek, kıvrıkdalların stilistik gelişiminde yerel özelliklerin rolü ve bölgesel etkileşimler araştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT Ph. D. THESIS SCROLL PATTERN (RANKE) ORNAMENTS IN THE ANATOLIAN ARCHITECTURE DURING ROMAN PERIOD Birol CAN Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Mehmet KARAOSMANO?LU 2005 - PAGE : 308 Jury: Assoc. Prof. Dr. Mehmet KARAOSMANO?LU Prof. Dr. Abdullah YAYLALI Prof. Dr. Cevat BAŞARAN Assoc. Prof. Dr. Hüseyin YURTTAŞ Assist. Prof. Dr. Nurettin KOÇHAN The usage of the herbal patterns in architectural as a decoration tool stands back to the Egypt and Mesopotamia civilizations. Except for being the premises that go back to the early periods of many herbal adornments which were used in Antique Age, the patterns which appear as a new adornment by the result of a typological evolution are come accross. Scroll pattern appears as a characteristic decoration element of the Roman Age although there are early period samples that can be evaluated as premises. Scroll patterns also reflect a clear stylistic development as in the other patterns used in the architectural constructions. In the study, a chronological development of scroll pattern friezes is made from the exact dated Roman Age constructions in various areas of Anatolia in the light of the period features. Scroll patterns which were started to take part in the friezes in Augustus Period in Anatolia continues its development especially in the Western Anatolia in A.D. 1. century. An increase in scroll patterns was observed in parallel of the construction increase in A.D. 2. century. In this period, scroll pattern friezes which lived the phases of“Classical Style”of Hadrian Period and“Baroque Style”of Antonin Period entered the period of unimportance and degeneration by the effect of unnecessary use of drill in the late of the century. Stylized scroll patterns which were represented by the number of Pamphylia samples at the beginning of A.D. 3. century beside Ionia lost its natural and important style and after Roma, it list its importance in architectural. Architectural activities which intensified in capital Roma and thereabouts by the effect of Hellenistic Anatolian Art Schools in the early years of Roman Empire started to change into Anatolia especially in the Hadrian Period since the beginning of A.D. 2 century. In this study, the role of local features in the stylistic development of scroll patterns and regional interactions are investigated when it is found necessary.
Benzer Tezler
- Anadolu'daki Roma Dönemi sütunlu caddeleri
Colonnaded streets in Anatolia during the Roman Empire
AYŞE AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN AHUNBAY
- Aydın yöresi halk kültürünün incelenmesi
Başlık çevirisi yok
K. ZÜMRÜT HASBEK ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Halk Oyunları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. FİKRET DEĞERLİ
- Trajectory of iwan: Origin, use and meaning from Ancient Anatolia to Islamic Period
Eyvanın yolu: Eski Anadolu'dan İslam Dönemi'ne köken, kullanım ve anlam
BURCU TUNCEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. ALİ UZAY PEKER
- Seyitömer sivil mimarisinin özellikleri ve gelişimi
The characteristics and development of Seyitömer the civilion architecture
NAZAN YÜZBAŞIOĞLU
- Türkiye Antik Çağ kültür coğrafyalarında mezar mimarisi üst örtüleri
Roof construction systems of tomb architecture in Ancient civilations of Turkey
İREM ALBAYRAKTAROĞLU GÖKTAŞ