Turgut Uyar'ın Divan'ında bir araç olarak biçim
Form as an instrument in Turgut Uyar's Divan
- Tez No: 162964
- Danışmanlar: PROF. TALÂT HALMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Ottoman Divan poetry, social problems, incongruity between the form and content, the public. vi
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
ÖZET 1950'lerde başlayan ve İkinci Yeni adıyla anılan şiirsel eğilimin öncülerinden sayılan Turgut Uyar 'in (1927-1985) 1970 yılında yayımladığı Divan, beyitler halinde yazılması ve gazel, kaside, rubai formunda şiirler içermesiyle şairin diğer yapıtlarından ayrılır. Divan 'ı yayımladıktan sonra,“gelenekten yararlanma”tartışmalarının gündemini oluşturan Uyar, bu bağlamda büyük övgüler aldığı gibi yoğun eleştirilere de maruz kalmış, Divan' da Divan şiiri biçiminden salt bir araç olarak yararlandığım belirterek övgü ve eleştirilere tepki göstermiştir. Bu tezin amacı, Uyar'ın Divan şiirine karşı konumlanışını belirlemek, gelenekten ne anladığım saptamak ve kendi açıklamaları kılavuzluğunda Divan'ı çözümleyerek biçimin nasıl araçsallaştığını incelemektir. Turgut Uyar'ın, Divan'ında. bir halk devrimi izleği olduğunu ileri süren bu tez dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, devrime hazırlık evresi,“yabancılaşma”sorunsalı ve biçimin“süreklilik”kavramıyla ilişkisi incelenmektedir. Kitaptaki“akarsu”eğretilemesinin irdelendiği ikinci bölümde, biçim-içerik uyuşmazlığı bağlamında Uyar'ın Divan şiiri karşısındaki konumu tartışılmakta ve“ideolojinin taşıyıcısı olarak biçim”ele alınmaktadır. Tarih ve biçim arasındaki ilişkinin sorgulandığı üçüncü bölüm,“tipikleştirme”,“homoloji”ve“örtüşme”kavramlarım kapsamakta; gerek toplumsal gerek edebî düzlemde merkez çevre kopukluğunun irdelendiği son bölümde ise,“göçebe savaş makinası”kavramı, halk kültürünün direnişi, tasavvuf, heterodoksi ve eylem üzerinde durulmaktadır. Turgut Uyar, Divan'ında halk kültürünü öne çıkarmak istemiş, devrimci bir içerikle, ezilmiş sınıfların savaşı izleğini sürdürürken,“eskimiş”ve“aşılmış”bir biçimle de“saray edebiyatıyla”savaşmış, onu halkın değerlerini yansıtacak şekilde yeniden yazmaya çalışmıştır. anahtar sözcükler: Osmanlı Divan şiiri, toplumsal sorunlar, biçim-içerik uyuşmazlığı, halk.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT FORM AS AN INSTRUMENT IN TURGUT UYAR'S DIVAN In 1970 Turgut Uyar, one of the leading members of the poetry movement known as the“second new”, published a collection of poems entitled Divan. This collection differs from his other works in that it contains poems in couplets employing the Ottoman gazel, kaside, and rubai forms. Following the publication of Divan, Uyar found himself at the very center of the controversy on“benefiting from the tradition”and he received mixed reviews, from great praises to serious downright criticism. He responded to the praises and criticisms by stressing the claim that he was not a traditionalist poet but that he only employed traditional forms merely as instruments to achieve specific ends. The aim of this thesis is to identify Uyar' s stance with regard to Ottoman divan poetry, in order to determine his conception of the tradition and to study his“instrumentalization of form”by analyzing Divan under the guidance of his own statements. This thesis argues in four chapters that in Turgut Uyar 's Divan there is an overarching theme of popular revolution. In the first chapter, preparation for the revolution, the problematic of“alienation”and the relation between the form and concept of“continuity”are analyzed. The second chapter, which examines the“stream”metaphor in the book, deals with Uyar' s stance with regard to Ottoman divan poetry in the context of form-content incongruity, and discusses the issue of“form as medium of ideology”. The third chapter questions the relationship between history and form along with the concepts of“typification,”“homology”and“correspondence”. The last chapter, examines the disjunction between the center and the periphery on social as well as literary planes, and dwells on the concept of“nomadic war machine,”as well as on the subjects of resistance to public culture, mysticism, heterodoxy, and activism. In his Divan, Turgut Uyar sought to bring forth the culture of the populace, and in resorting to revolutionary content while covering the theme of the struggle of the oppressed classes, he employed“obsolete”and“superceded”poetic forms to attack Ottoman“court literature”and strove to rewrite that literature in a way that would reflect the values of the masses.
Benzer Tezler
- Geleneğin hayaletimsiliği bağlamında ikinci yeni şiiri ve Turgut Uyar'ın Divan'ı
The second new poetry and Turgut Uyar's Divan in the context of the tradition's spectrality
MERT TUTUCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
DOÇ. DR. NERMİN ZEYNEP UYSAL
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞAH TAŞKIN
- Faruk Nafiz Çamlıbel ile Turgut Uyar'ın şiirlerindeki hikâye unsurlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Comparative analysis of the narrative elements in the poems of Faruk Nafiz Çamlıbel and Turgut Uyar
ZEYNEP NUR TİRYAKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÜNEŞ
- 1960 kuşağı şairlerinden Güven Turan'ın poetikası: Yapı, izlek, içerik
The poetics of Güven Turan, one of the poets of the 1960 generation: Structure, theme and content
AYŞE SEFEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAKİ ASİLTÜRK
- Şiirde ?gibi? edatının işlevi ve ilköğretim II. kademe Türkçe öğretiminde kullanılma boyutu
The function of the preposition ?like? in poetry and the dimensions of the use of ?such as? in the Turkish second phase of primary education
SELMA ISLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKKAYA
- Turgut Uyar'ın şiirlerinde 'gök/gökyüzü' ve 'deniz' imgesi
The image of 'sky/celestial' and 'sea' in Turgut Uyar's poems
BEYZA ZEHRA ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAZİM YETİŞ