Mimarlıkta anlam sorununun ontolojik açıdan incelenmesi
An onthological study regarding the question of meaning in architecture
- Tez No: 166738
- Danışmanlar: DOÇ.DR. BELKIS ULUOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
MİMARLIKTA ANLAM SORUNUNUN ONTOLOJİK AÇIDAN İNCELENMESİ ÖZET Günümüzde mimarlığın yapılı çevrenin büyük bir kısmına nitelikli cevaplar vermekte yetersiz kaldığını, toplum ve birey ile ilişkisinde anlamlı örtüşmeleri sağlayamayarak, varoluşsal amacını gerçekleştiremediğini söylemek pekâlâ mümkündür. Mimari pratiğin bir ucu, giderek felsefi kavramlara dayanan, güzel nesne odaklı bir yaratımla uğraşadursun, diğer ucu ise, piyasa koşullarınca şekillenen tüketim ve eğlencenin fetiş nesnelerini yaratmaya yönelmiştir. Bununla beraber, pratiği besleyen bilgi alanının giderek karmaşıklaşarak kendi özsel bilgisinden uzaklaşması, sorunun katlanarak büyümesine yol açmaktadır. Böylelikle günümüzde mimarlık özelinde büyük bir anlam sorununun varolduğu söylenebilir. Bahsi geçen anlam sorununun modernite süreci ile birlikte ortaya çıktığı iddia edilebilir. Tutarlı bir anlamlı birlikteliği sağlayan normatif yapıların mutlaklığının modern süreçlerce yıkılmasıyla, toplumsal, ekonomik yapıda ve bilgi alanlarında büyük bir değişim meydana gelmiştir. Tüm alanlarda yaşanan bu değişim, bu alanların belirlediği mimarlığa da yansımış ve onun bilgi alanının toplum ve manevi değerler ile olan örtüşmesi, geleneksel anlamıyla yok olmuştur. Mimarlık, kendi tarihsel bilgisi ve doğası gereği, tutarlı bir bütün yaratmaya yönelir. Modern çağın şizofrenik yapısı ve anlam boyutunda yaşanan kargaşanın oluşturduğu günümüz koşullarının, tutarlı bir bütünlükle ve nitelikli bir şekilde herhangi bir mimari nesnenin gerçekleştirilmesine olanak vermediği görülmektedir. Eğer böyle bir bütünlük gerçekleştirilse bile, bu yalnızca mimari kurgunun ardındaki mimar ve mimarlık bilgisi özelinde geçerli olmakta ve bu alan dışında kalanlar için iletişime ve paylaşıma yönelen örtüşmeler sağlanamamaktadır. Böylelikle varlığı, insanın temel varoluşsal ihtiyacı ile belirlenmiş olan mimarlık, kendi varoluşsal amacıyla çelişmekte ve sonuçta anlamsızlaşmaktadır. Mimarlığın varoluşsal görevi insan ile mekân arsındaki anlamlı örtüşmeleri sağlamaktır; bir bakıma insan (veya toplum) ve kendi belirlediği alan arasındaki bütünleşmeyi yaratmak ve bu şekilde aidiyet sağlayarak insanın varoluşuna hizmet etmektir. Mimarlık, insanın varoluşsal ihtiyacına yönelen amacın, mekânsal ve tektonik ifadeyle gerçekleştirildiği düşünsel ve pratik bir bütündür. Böylelikle anlam sorunu bağlamında, bu tezin amacı, günümüz koşulları ile çelişmeyen böylesi bir bütünlüğü gerçekleştirmeye yarayacak ipuçlarını araştırmaktır. Bu amacın oluşturduğu ana eksen üzerinden ilerleyen tez altı bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde sorun tanımlanmış, soruna ilişkin tezin amacı ortaya konmuş ve ilerlenecek yol saptanmıştır. İkinci bölümde anlam meselesi genel bir çerçeve içersinde ele alınarak, felsefenin konusunu oluşturan varlık konusu ile ilişkilendirilmiştir. Bu şekilde anlam sorunununve anlam tanımının kökenine inilmek istenmiş ve ontoloji disiplini çerçevesinde insanın varoluşu ve onun varlık ilişkileri doğrultusunda anlam meselesi irdelenmiştir. Üçüncü bölümde insan varoluşunun temel ihtiyaçlarından olan mimarlık, kökeni, varlık ilkeleri, varoluşsal amacı, başka bir deyişle ontolojisi bağlamında incelenmiş ve mimarlığın anlamına ilişkin fikirler ortaya çıkarılmak istenmiştir. Dördüncü bölüm, modern süreçlerin geleneksel anlamıyla ontolojik ilişkiler bütünlüğünü parçalaması üzerinedir ve anlam sorununu açıklamayı amaçlamaktadır. Bununla beraber, modern çağda ortaya çıkan, çağın koşullarına uygun anlam ve bütünlük arayışları, yeni ontoloji tanımları doğrultusunda irdelenmiş ve bunların mimarlık özelindeki yansımalarını incelenmiştir. Beşinci bölüm, modern çağ koşulları ve anlayışı ile paralel gidebilecek, mimarlık özelinde anlamlı bir bütünlük kurgusu üzerine tartışmayı içermektedir. Bu bağlamda, modern ontoloji tanımlan ve modern estetik anlayışından yola çıkılmasıyla oluşturulan çok katmanlı yapı kavramı ortaya atılarak, böylesi bir bütünlüğe ilişkin esnek ve muğlâk yapılı bir modele ilişkin çağrışım yapılması amaçlanmaktadır. Altıncı bölümde, tezin sonuçlan yer almaktadır. vı
Özet (Çeviri)
AN ONTHOLOGICAL STUDY REGARDING THE QUESTION OF MEANING IN ARCHITECTURE SUMMARY It's quite possible to say that, today's architecture is unable to realize its existential objective because it has become incapable to give qualitative responses to the majority of the built environment and unable to provide a meaningful harmony in its relation with the public and with the very human him/herself. The tendencies in today's architectural practice are either towards creating eye catching objects or creating fetishes of consumption and entertainment which is essentially based on the conditions of the market. In addition, the architectural knowledge which founds the theoritical background of the practice has become more and more complicated and thus alienated to its essential knowledge. Consequently, it's possible to state that, there exists a problem of meaning, concerning today's architecture. It can be stated that, the problem of meaning in architecture has appeared with the age of modernity. The economical, social structures and all fields of knowledge had been througoutly altered with the collapse of absolute normative structures which had provided a coherent totality of meaning during pre-modern ages. The repercussions of this change in architecture had caused a break of the harmony which used to obtain the association of architecture with society and with moral values. Architecture as due to its historical knowledge and its very nature, always tends to create a coherent and integrated totality. Today's conditions which is simply shaped with the schizophrenic character of the modern age and the ongoing confusion which can be seen in the context of meaning, makes it impossible for the realization of an qualified architectural object in a coherent and integrated manner. If such an integrated whole were able to be realized, its meaning would only be valid for the architect behind the architectural concept and for the architectural knowledge itself, but not the people who are particularly outside of the architectural domain. Thus, architecture, with its existence, defined by man's fundamental existential needs, is contradicted with its very existential intentions and consequently becomes meaningless. Architecture's primary existential intention is to create a meaningful harmony between man and space; to an extent, provide the required conditions for the integration between man and his/her defined environment and thus, to create a state of belonging. In other words, architecture can be defined as the spatial and tectonic realization of the very intention which leads to man's existential needs into an intellectual and practical whole. Thus, the primary objective of this research is to search hints for realization of such a whole which also does not contradict with the conditions of today. This study comprises of six chapters: In Chapter One, the problem is defined, the objective and the method of this thesis, related to the problem, is stated. VIIIn Chapter Two, the question of meaning is examined in a broader context, related with philosophy and with the matter of being. In doing this, the main intention is to define meaning and to examine the subject through its source, by focusing on man's existence and his/her fundamental principles of being in the context of onthology. In Chapter Three, architecture, which has been one of the basic needs of man, is examined through the its principles of being, its existential intention, its relation with man, in other words, through its onthology. The intention is to discuss the concepts, concerning the problematic of meaning in architecture. Chapter Four primarily focuses on the collapse of the integrity of the onthological relations through the process of modernity. In other words, the collapse of the concept of meaning in its conventional context is discussed. Furthermore, the modern concepts and their repercussions on the scope of architecture, concerning to find ways for a new kind of integrity, meaning and harmony, which fit to the conditions of the era, are also examined. Chapter Five includes a discussion on a fictional structure of a meaningful totality which is intended to fit to the concepts and conditions of the modern era. In this context, the concept of multi-layered structure which is derived from modern definitions of onthology and modern understanding of aesthetics is proposed. In doing so, an ambiguous and uncrystalized model-like structure is intended to associate with such a totality. Chapter Six includes the conclusion of this study. VIII
Benzer Tezler
- Mimari kuramda post-antroposentrik bir yaklaşım: Hayvanı mimarlık nörofenomenolojisinde edinimleri bağlamında tartışmak
A post-anthropocentric approach in architectural theory: Debating on the animal in the context of its possessions in architectural neurophenomenology
UĞUR SARIŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ŞENTÜRER
- Mimarlıkta nesne yönelimli ilişki modelleri: çağdaş mimarlık denemeleri üzerinden bir tartışma
Object oriented relationship models in architecture: a discussion on contemporary architecture experiments
GİZEM GÜLLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEN CİRAVOĞLU DEMİRDİZEN
- Başka bir gelecek üzerine spekülatif yaklaşımlar: Mimarlığı ya eğer sorusu ile düşünmek
Speculative approaches to another future: Thinking architecture with the question what if
SERENGÜL ŞARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAN KAMİL GÜRER
- Mimari tasarım eğitimine bütüncül/metaforik bir yaklaşım
Holistic/metaphoric approach to architectural education
TOLGA SAYIN
Doktora
Türkçe
2007
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FATİH GORBON
- Martin Heidegger's structure of existence as a frame work for site design thinking
Tasarım düşüncesini yönlendiren bir çerçeve olarak Heidegger'de varoluşun strüktürü
THOMAS W. VINT
Doktora
İngilizce
1996
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMEL AKÖZER