Efes Yamaçevler 2'de, 1, 2 ve 4 nolu evler örneğinde Roma dönemi harçları araştırması
Investigation of Roman mortars obtained from the houses numered 1, 2 and 4 of Ephesus, Terrace House 2
- Tez No: 169152
- Danışmanlar: PROF. DR. ETİ AKYÜZ LEVİ, PROF. DR. EMİNE CANER SALTIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Efes Yamaçevler 2, Roma Dönemi konutları, Roma Dönemi harçları, puzolanik kireç harcı, puzolanik aktivite, doğal agrega, yapay agrega, harçlarda tuğla kırığı kullanımı, SEM- EDX analizi, ince kesit analizi, Ephesus Terracehouse 2, Roman Period Houses, mortars of Roman Period, pozzolanic lime mortar, pozzolanic activity, natural aggregate, artificial aggregate, brick pieces in mortars, SEM- EDX analysis, thin section analysis
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Bu çalışmanın amacı, Efes Yamaçevler 2' de, 1, 2 ve 4 nolu evlerden alman harçların temel fiziksel, mekanik ve hammadde özelliklerinin belirlenmesi ve sonuçların evlere ve yapı evrelerine göre değerlendirilmesidir. Harçların temel fiziksel özellikleri olarak, birim hacim ağırlığı ve gözeneklilik değerleri elde edilmiştir. Mekanik özellikler ultrasonik hız değerleri kullanılarak hesaplanan esneklik modülü (Em0Ci) ile belirlenmiştir. Harçların hammadde özelliklerinin anlaşılabilmesi için çeşitli analizlerin sonuçlan birlikte değerlendirilmiştir. Bu analizler, bağlayıcı ve agrega oranlarının bulunması, agrega tane boyutu dağılımı, hazırlanan ince kesitlerin optik mikroskopla petrografik analizi, uygun kesitlerin tarama elektron mikroskobuyla incelenmesi ve belirlenen bölgelerde X-ışmlan enerji dağılımı analizi ile element miktarlarının bulunması ve mineral fazlarının X-ışınları toz difraksiyonu ile analizi gibi çeşitli analizlerdir. Sonuçlar harçların düşük birim hacim ağırlığında ve yüksek gözenekli malzemeler olduğunu göstermiştir. Esneklik modülü (Emod) 524- 2513 MPa olarak bulunmuş, bu değerlerin daha önce bazı tarihi yapılara yönelik araştırmalarda elde edilen sonuçlara yalan değerlerde olduğu anlaşılmıştır. Harçlarda bağlayıcının saf kireç olduğu ve CaCÛ3 olarak % 49,3- 79,1 oranında bulunduğu anlaşılmıştır. Agregalar tane boyutu bakımından kaba agrega grubuna girmektedir. Harç içinde agrega olarak doğal ve yapay agregalar kullanılmıştır. Agregalarm bileşiminde temel mineraller kuvars, mika, epidot feldspat ve Opal-CT olarak bulunmuştur. Ayrıca harç içinde kuvars şist, mika şist, albit şist, amfibolit, serpantin gibi metamorfik kaya kırıntıları ve tuğla kırıkları da gözlenmiştir. 125 mikrondan küçük agregalarm puzolanik aktiviteleri oldukça yüksek bulunmuştur. vıYaklaşık iki yüz elli senelik süreyi içeren yapı evrelerinde Roma evlerinin yapı konstrüksiyonunda kullanılan harçların temel fiziksel, mekanik ve hammadde özelliklerinde belirgin bir değişiklik olmaması, Romalıların yapı malzemesi kullanımında bir gelenek oluşturarak, bunu sürdürdükleri gerçeğini düşündürmektedir. Diğer taraftan çalışılan az sayıdaki Hellenistik yapı evresi harçları Roma harçlarından bazı farklılıklar göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of the study was to investigate mortars obtained from the housing units numbered 1, 2 and 4 of Ephesus, Terrace House 2 to get information about basic physical, mechanical and raw material characteristics of them and to evaulate the results of analysis in terms of the houses and construction periods. In a series of examination basic physical properties of the mortars as bulk density and porosity were obtained. Mechanical properties of the mortars were expressed by the modulus of elasticity (Emod) values which were calculated from ultrasonic pulse velocity measurements and density values. Raw material composition and mineralogical properties of mortars were determined by combined interpretation of several types of analyses such as binder- aggregate ratio, particle size distribution of aggregates, petrographic analyses of thin sections by optical microscopy, scanning electron microscopic analyses of cross sections coupled with EDX for image analyses and quantitative elemental analyses, X- ray powder diffraction analyses for the determination of mineral phases in aggregates. The results indicated that mortars are low dense and high porous materials. The values of Emod of the mortars being in the range of 524 to 2513 MPa shows that they are compatible with the mortars of some monuments investigated before. Binder used in all mortars was found to be pure lime with the amount in the range of 49,3 - 79,1 % as CaC03. The main minerals of aggregate were are quartz, mica, epidote, feldspat and Opal- CT. In addition, metamorphic rock fragments such as quartz schist, mica schist, albite schist and serpantine and brick pieces were also observed. Regarding particle size distribution of aggregates it is possible to classify them as coarse aggregates. It was found that the natural and artificial aggregates have rather high pozzolanicity. vmThe mortars obtained from three different houses have similar properties with some differentiation in basic physical, mechnical and raw material properties. This may indicate that Romans reached a traditional construction habit and continued it along two hundred fifty years of thesis working period. Whereas a few mortars of Hellenistic construction period studied had found to be considerably different from that of Roman mortars.
Benzer Tezler
- Örnekler ışığında Bizans Asia'sında cam sanatı
Glass art with the samples from Byzantine Asia
ZEYNEP ORAL ÇAKMAKÇI
- Tarihi alanlarda genişletilmiş gerçeklik kullanımıyla mekan sentezleme: Efes antik kenti üzerine bir uygulama
Başlık çevirisi yok
MURAT GÜRSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Kültür Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDAN GÜZELCİ
- Arkeolojik alanda sergilenen mozaik eserlerde görülen bozulmalar: Efes Yamaç Ev 2, 2 no.lu konut birimi taban mozaikleri
The deterioration of mosaic artefacts exhibited in archaeological sites: Floor mosaics of Ephesus House 2, Building Unit no. 2
MELTEM TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR SELÇUK ŞENER
- Iasos antik kenti mozaikli ev ve çevresindeki yapı grupları
Mosaic house in the ancient city of Iasos and the around building groups
MUHAMMED ENES DAVARCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiSelçuk ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASUMAN BALDIRAN
- Roma Dönemi mozaiklerinin Efes örneğinde incelenmesi
Investigating of the mosaics of Rome period on Ephesus sample
DİDEM TABANLI