Tuzgölü havzası ve çevresinin yapısal jeolojisi ve (HC) hidrokarbon potansiyelinin jeofizik yöntemlerle tesbiti
Investigation of structural geology and hydrocarbon potential of the Tuzgölü basın and surrounding area by using geophysical methods
- Tez No: 170321
- Danışmanlar: PROF.DR. ABDULLAH ATEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
ÖZET Doktora Tezi TUZGÖLÜ HAVZASI VE ÇEVRESİNİN YAPISAL JEOLOJİSİ VE HİDROKARBON POTANSİYELİNİN JEOFİZİK YÖNTEMLERLE TESBİTİ Attila AYDEMİR Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeofizik Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Abdullah ATEŞ İç basenlerimizin en büyüğü olan Tuzgölü Baseni ve bununla bağlantılı Haymana Baseni, oldukça düz bir topografyaya, duraylı bir genç sedimanter örtüye ve çok sınırlı alanlarda gözlenen mostralara sahiptir. Buna zıt olarak sismik kalite oldukça zayıf ve yoğun tektonizmaya sahip karmaşık bir yeraltı yapısı mevcuttur. Bu çalışmayla gravite ve manyetik ve sismik yöntemler birbirleriyle bütünleşik bir şekilde kullanılarak ve elde edilen sonuçlar kuyu verileriyle deneştirilerek basenin yeraltı yapısı çözülmeye çalışılmış, anomali veren büyük yapısal unsurlar tesbit edilmiştir. Bunun yam sıra, bu büyük basenlerin hidrokarbon potansiyeli yönünden sahip olduğu özellikler belirlenmiş ve gelecekteki olası arama alanları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Gravite anomali haritasında görülen en önemli özellik, Tuzgölü ve Ulukışla Basenleri diye bir ayrımın olmadığı, tek ve büyük bir basenin varlığıdır. Bu çalışmada sadece Tuzgölü Baseni adlandırması kullanılmıştır. Bir diğer belirgin anomali ise Haymana ve Tuzgölü Basenlerini birbirine bağlayan kanal şeklinde bir basenin varlığıdır, bu çalışmada bu basen Tersakan Baseni olarak adlandırılmıştır. Hem manyetik anomali haritasına, nemde gravite anomali haritasına 1 km aralıklarla 4 km'ye kadar yukan uzanım uygulanarak bu anomalilerin ne kadar rejyonal özellik taşıdıkları gözlenmiştir. Daha sonra bunların üç boyutlu gravite modelleri oluşturulmuştur. Bu modelleme sonuçlan hem sismik verilerle hemde kuyu verileriyle uyumlu çıkmıştır. Haymana, Tersakan ve Tuzgölü Basenleri ayn ayn üç boyutlu modellemeye tabi tutulmuş; Haymana Baseni'nin çok parçalı bir basen olduğu ve ulaşılan maksimum derinliğin 8-10 km, Tersakan Baseni'nin ulaştığı en fazla derinliğin 5 km olduğu, Tuzgölü Baseni'nin ise üç ayn ana çukurluğa sahip olduğu ve bu çukurlukların ortalama derinliklerinin 8 km olduğu ortaya çıkmıştır. Basenlerin derin kesimlerinin hemen yanmasında volkanik ve/veya tektonik bazı yükselimler gözlenmiştir. Bu yükselimlerin kökeni irdelenerek bunlardan arama alam olabilecekler belirlenmiştir. Manyetik anomali haritasına göre çalışma alanındaki en önemli anomali, Sülüklü-Cihanbeyli- Gölören Anomalisi'dir ve bu anomali Haymana, Tersakan ve Tuzgölü basenlerinin batı sınırını teşkil etmektedir. Bu anomalinin Yeniceoba-1 kuyusunun güneybatısında çatallanarak Haymana Baseni'ne doğru uzanan bir doğu kolu mevcuttur. Bu anomali, biri kuzeyde diğeri güneyde iki ayn profil boyunca iki boyutlu olarak modellenmiştir. Modelleme sonuçlarına göre; anomaliye neden olan manyetik kütle Aksaray'ın batısındaki profilde sedimanter istifin temelini teşkil eden, derinliği 15 km'den başlayıp basenin batı ucunda 500 m derinliğe kadar yükselen, ortalama kalınlığı 1-1.5 km kadar olan eğimli bir dayk şeklindeki volkanik bir kütledir. Kuzeydeki profilde ise bu kütle, benzer bir geometriye sahip olmakla beraber 2-2.5km ortalama kalınlığa sahiptir ve daha geniş bir alanda yayılıra göstermektedir. Buna karşılık 7 km derinden başlayarak batı ucunda 1.35 km'ye kadar yükselir. 2005, 229 sayfa ANAHTAR KELİMELER: Haymana Baseni, Tersakan Baseni, Tuzgölü Baseni, Sülüklü- Cihanbeyli-Gölören Anomalisi, Sultanhanı Çukurluğu, Aksaray Güneyi Çukurluğu, Ereğli Çukurluğu, Tuzgölü Güneyi Yükselimi, Üç Boyutlu Modeller, İki Boyutlu Modeller. İİ
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ph. D. Thesis INVESTIGATION OF STRUCTURAL GEOLOGY AND HYDROCARBON POTENTIAL OF THE TUZGÖLÜ BASIN AND SURROUNDING AREA BY USING GEOPHYSICAL METHODS Attila AYDEMİR Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Geophysical Engineering Supervisor Prof. Dr. Abdullah ATEŞ One of the largest interior basins in Turkey; The Tuzgölü Basin related with the Haymana Basin, has smooth topography, a stable young sedimentary cover and limited outcrop zones. However, the basin itself bears a complex geology with intensive tectonism and poor seismic quality beneath the surface. The complexity of the subsurface geology was attempted to be solved and important structural components giving evident anomalies were determined using the gravity, magnetic and seismic methods in integration with each other and well data. In addition, hydrocarbon properties of these basins have been studied in order to determine the hydrocarbon potential and prospective areas for the future exploration activities. Most important determination from the gravity anomaly map is the existence of a large and unique basin (named as Tuzgölü Basin in this study) in the south of Tuzgölü, in spite of separate classification as Tuzgölü Basin and Ulukışla Basin in the previous studies. Another evident anomaly is caused by a channel shaped basin named Tersakan Basin that is connecting Tuzgölü and Haymana Basins each other. Upward continuation up to 4 km with 1 km intervals was applied to gravity and magnetic anomaly maps in order to observe regionality of these anomalies. Following the upward continuation, The Haymana, Tersakan and Tuzgölü Basins have been seperately subjected to three dimensional modelling and the results are consistent in comparison with the seismic and well data and given as follows: The Haymana Basin is not a complete depression area, to the contrary, it was divided into different parts with maximum depth reaching down to 10 km, the Tersakan Basin has only one main depression with the maximum depth of 5 km and Tuzgölü Basin consisted of 3 main depressions having 8 km average depth. Some important high areas with the volcanic and/or tectonic origin have been observed neighbouring these depressions. They were examined to determine their origin according to their geophysical responses in order to point out future prospective exploration The most important anomaly in the magnetic anomaly map is the Sülüklü-Cihanbeyli-Gölören Anomaly which is extending through the western margin of Haymana, Tersakan and Tuzgölü Basins in NW to SE direction. The anomaly has a branch in the norm crossing the Haymana Basin, initiating from the southwest of Yeniceoba-1 well. This main anomaly was two dimensionally modelled through the two different profiles, one in the west of Aksaray, the other up in the north. According to two dimensional modelling results; a volcanic body caused the main magnetic anomaly is observed as a dike shaped intrusion having 1-1.5 km average thickness on the southern profile. It initiates 500 m in depth, as the basement to the sedimentary fill on the western margin of the basin and plunging through the east, down to 15 111km in depth. The body is much more wider in the north with the similar geometry having 2-2.5 km thickness but it initiates 7 km in depth in the east rising up to 1.35 km in the west 2005, 229 pages KEY WORDS: Haymana Basin, Tersakan Basin, Tuzgölü Basin, Sûlüklû-Cihanbeyli-Gölören Anomaly, Sultanharu Depression, Southern Aksaray Depression, Ereğli Depression, Southern Tuzgölü High, Three Dimensional Modelling, Two Dimensional Modelling. İV
Benzer Tezler
- Tuzgölü Havzasında bazı ana fay zonlarının gravite ve manyetik yöntemler ile belirlenmesi ve tektonik yorumu
Characterisation of some main fault zones in Tuzgolu Basin using gravity and magnetic method and tectonic interpretation
BAHAR DİNÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEYSEL IŞIK
- İnönü-Eskişehir fay sisteminin Günyüzü (Eskişehir)-Yeniceoba (Konya-Türkiye) arasındaki bölümünün yapısal evrimi
Structural evolution of İnönü-Eskişehir fault system between Günyüzü (Eskişehir) and Yeniceoba (Konya-Turkey)
BÜLENT AKIL
Doktora
Türkçe
2008
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. R. KADİR DİRİK
- Şereflikoçhisar (Ankara) ve çevresinin jeolojisi
Geology of the Şereflikoçhisar (Ankara) and its surrounding
MERAL ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Jeoloji MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUZULİ YAĞMURLU
- Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri entegrasyonu ile Tuz gölü ve yakın çevresinin zamana bağlı değişim analizi
Multitemporal change detection on the Salt lake and surroundings by integrating remote sensing and geographic information systems
SEMİH EKERCİN
Doktora
Türkçe
2007
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. CANKUT ÖRMECİ
- Seyfe Gölü havzası'nda(Kırşehir) doğal ortam- yeraltısuyu ilişkisi
Seyfe Lake (Kirşehir) basin relationship between the natural environment - groundwater
ESEN ÇİFTÇİ