Çok partili demokratik hayata geçiş sürecinde iktidar muhalefet ilişkileri (1945-1950)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 172698
- Danışmanlar: DR. NEZAHAT DEMİRHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk İnkılap Tarihi, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 305
Özet
ÖZET Türkiye'de çok partili demokratik hayata geçiş süreci 1945-1950 yıllan arasında yaşanmıştır. Bu dönem öncesinde, tek siyasal güç olarak varlığını sürdüren CHP Hükümetleri' nin bazı uygulamaları, halkın bir bölümünün tepkisini çekmiş ve zamanla CHP iktidarına karşı muhalif hareketler ortaya çıkmaya başlamıştır. CHP 'ye karşı beliren en önemli muhalif hareket -partinin içinden- özellikle büyük toprak sahibi Milletvekilleri tarafından“Toprak Reformu”meselesinin görüşülmesi sırasında ortaya çıkmıştır. Türk çiftçisini toprağa kavuşturmak amacıyla gündeme getirilen yasanın Mecliste görüşülmesi sırasında CHP Hükümeti, ilk kez açıktan açığa ve şiddetle eleştirilmiştir. CHP Hükümeti 'nin yasaya muhalif Milletvekillerine karşı takındığı otoriter tavır, bu Milletvekillerinin CHP'den kopmasına neden olmuştur. İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye dengeli bir siyaset izlemesine rağmen, savaşın sonunda kazanan tarafta yer almış bununla birlikte demokratik devletler arasında ve yeni dünya düzeninde yerini alabilmesi için uyması gereken bazı şartlar olduğunu görmüştür. Bunun ilk şartı da çok partili demokratik yaşamdır. Cumhurbaşkanı İnönü, 1 Kasım 1945 tarihli TBMM'yi açış konuşmasında muhalif partilerin varlığına yeşil ışık yakmış, ancak daha önce kurulmuş MKP'yi görmeyerek, 1946'nın hemen başında kurulacak olan DP'yi, daha kurulmadan ana muhalefete yerleştirmiştir. Bu nedenle Türkiye'de çok partili yaşama geçiş süreci esasen CHP iktidarı ile DP muhalefeti şeklinde kendini göstermiştir. Muhalefete karşı sert bir tavır sergilenmesinin daha doğru olacağını savunan CHP içindeki“şahinler”ve onların lideri Recep Peker, Cumhurbaşkanı İnönü'nün yayınladığı“12 Temmuz Bildirisi”ile iktidardan düşürülmüş, yerine geçen Hasan Saka ve Şemsettin Günaltay Hükümetleri döneminde muhalefete karşı daha ılımlı bir tavır takınılarak, muhalefetin de istediği liberal değişikliklerin büyük bir bölümü gerçekleştirilmiştir. Nihayet çoğunluğun gönlünü yapan bir seçim yasasının kabulünden sonra gerçekleşen 1950 seçimleri ile, CHP 27 yıl kesintisiz oturduğu iktidar koltuğunu DP'ye devrederken, serbest seçimle iktidarı koltuğundan eden Türk Milleti, bütün dünyaya Türkiye'nin de demokrasi ailesinin bir üyesi olduğunu kanıtlamıştır. vıı
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The process of democratic life with multiple-political party was first seen during the years 1945-1950. Before this era, some regulations of CHP governments, which were the only political power at that time, were severely censured by some circles and day by day, some contrary movements againts the CHP government emerged. The most important of these contrary movements againts the CHP goverment first emerged especially from the party inside while debating“Soil Reform”ley the deputies who owned great soil. During the talks of the law for Turkish farmers to get soil in the Assembly, CHP government was, for the first time, severely criticised openly. The authoritarian attitude of CHP government for these deputies who are againts the law, was resulted in breaking of these deputies from the party. During the World War II, altough Turkey had relatively a stable policy, it had a position in favor of the winning side at the end of the war, but it saw that it had some conditions to participate the new world among the democratic countries. The first condition of this is the democratic life with multiple political party. President İnönü approved of the presence of opposition parties in the inauguration talk of TBMM, 1 November 1945, but not minding the early founded MKP, he brought DP which will be founded at the beginning of 1946, to main opposition. For this reason, the process of transition democratic life with multiple political party was infact shown as from of CHP ruling and DP opposition.“The falcons”and its leader, Recep Peker, inside CHP who thought that they must have shown a severe attitude towards opposition were ruled out from the power with the“12 July Declaration”by the President İnönü and there came Hasan Saka and Şemsettin Günaltay governments instead. During these governments, having a warm attitude towards opposition, it was done the majority of the liberal changes that the opposition wanted. At last, with the 1950 election which came true after the approval of an election law that pleased the majority, CHP left its ruling seat which it has sat for 27 years to DP and Turkish people who made ruling party leave the power with free election showed all the world that Turkey was also a member of democracy family. vm
Benzer Tezler
- Türkiye'de çok partili hayata geçiş sürecinde (1945-1960) siyasi iktidar-basın ilişkileri
Başlık çevirisi yok
AHMET ÖZTÜRK
- Türkiye'de 1950-1960 dönemi demokratikleşme süreci
Turkey's democratisation process between 1950-1960
YAĞMUR AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal Bilimlerİstanbul Arel ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELMA ŞEKERCİOĞLU BOZACIOĞLU
- Demokrat Parti ve basın rejimi (1950-1954)
Democrat Party and the press regime (1950-1954)
AYŞE ELİF EMRE
- Bursa yerelinde Cumhuriyet Halk Partisi: 1946-1960
Republican People Party in province Bursa: 1946-1960
FEVZİ ÇAKMAK
- Türkiye'de demokrasinin yeniden inşası sürecinde Anavatan Partisi (1983-1991)
The Motherland Party in the process of the reconstruction of democracy in Turkey (1983-1991)
SÜLEYMAN AŞIK
Doktora
Türkçe
2018
Siyasal BilimlerCelal Bayar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEJDET BİLGİ