Küresel petrol stratejilerinin jeopolitik açıdan dünya ve Türkiye üzerindeki etkileri
The effects of the global oil strategies on the world and Turkey in terms of geo-political aspects
- Tez No: 172717
- Danışmanlar: PROF.DR. KEREM ALKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harp Akademileri Komutanlığı
- Enstitü: Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
TASNİF DIŞI ÖZET Küresel rekabet alanında tarih boyunca farklı hammadde ve kaynaklara yönelik olarak oluşturulan stratejiler, 1859 yılında ABD'de açılan ilk ticari kuyudan çıkarılan petrolle tamamen farklı bir boyuta taşınmıştır. Keşfiyle birlikte petrol; yakıt olarak kullanılması ile en önemli bir hammaddeye ve motorlu taşıtların artmasıyla da bir endüstri haline gelmiştir. Bu tarihten itibaren uluslararası rekabette petrol, ülkelerin sürekli olarak ekonomik politik stratejilerinde öncelikli öneme sahip olmuştur. Bu kapsamda da farklı politikalar üretilerek petrol kaynaklarına ulaşmak, kaynak bakımından zengin potansiyele sahip bölge ülkeleri ile siyasî, ekonomik ve askerî olmak üzere pek çok alanda kurulan ilişkilerle bu bölgeleri kontrol etmek amaç edinilmiştir. Yüzyıllardır dünya politikalarını şekillendiren, her türlü mücadele ve savaşlarda baş rol oynayan ve bölgeler üzerinde sınırların çizilmesine neden olarak gösterilen petrolün, günümüzde de dünya üzerinde küresel güç olma niteliğini taşıyan ülkelerin, her türlü açılım stratejilerinde önemli bir konumda yer aldığı gözlenmektedir. Yeryüzünün rakipsiz hammaddesi haline geldikten sonra, var olduğu yerde jeopolitik ve jeostratejik öneme sahip olan petrolün; ulaşım, nakil, kolay depo edilmesinin yanında birçok ürünün ana kaynağı olması ve birçok sanayi ve endüstri dalının petrole bağımlı işlemesi, dünyadaki her ülkenin imkân ve gücü dâhilinde; petrol için sürdürülen ve geliştirilen petrol rekabet politikaları içinde olma stratejisini ortaya koymaktadır. Uluslararası alanda jeopolitik ve ekonomi politik çatışmaların kesişim alanında son derece belirleyici bir rol oynamakta olan petrolün, uluslararası ekonomi politik güçler açısından taşıdığı stratejik önemin, gelecekte de devam edeceği, petrole dayalı küresel stratejilerin yapılmasını zorunlu kılacağı öngörülmektedir. Günümüzde uluslararası her alanda meydana gelen ve jeopolitik faktörler olarak nitelendirilen gelişmeler ve değişimler, ülkelerin petrol stratejilerini önemli ölçüde etkileme gücüne sahip bulunmaktadır. Bu değişimlerin bölgesellikten küresellik boyutuna taşınmasına karşın, ülkelerin küresel petrol stratejilerinde yer alan bölgelerin değişmediği ve bölge ülkelerinin bu politikalarda odak noktasında yer aldıkları gözlenmektedir. Bu bölgelerin; ülkelerin küresel stratejilerinde değişmemesi ve aynı zamanda rekabet alanları bakımından gittikçe artan önemlerinin; sahip oldukları petrol potansiyeli ile jeopolitik konumlan arasındaki ilişkinin bir sonucu olarak değerlendirilmektedir. Bu bağlamda günümüzde Avrasya ve Ortadoğu TASNİF DIŞI'TASNİF DIŞI merkezli alanlarda; küresel rekabette yer alan birçok ülke gelecek petrol stratejilerini oluşturmaktadır. Günümüz politika ve stratejilerinde esas önemli olan hususun; petrol kaynaklarına sahip olmak değil, petrolü en ekonomik şekilde uluslararası pazarlara ulaştırmak ve petrol ulaşım yollarını kontrol altında bulundurmak olduğu değerlendirilmektedir. Bu kapsamda küresel rekabette petrolün bulunduğu coğrafya kadar, jeopolitik faktörlerle birlikte petrolün geçtiği ve pazara ulaştığı bölgelerin de önem kazanmakta olduğu gözlenmektedir. Günümüzde Türkiye; bulunduğu coğrafyaya bağlı olarak jeopolitik ve jeostratejik konumunun verdiği avantajların yanında, siyasî, ekonomik ve askerî olmak üzere birçok alanda açılım stratejilerinde odak noktasında yer almaktadır. Türkiye'nin, Orta Doğu, Orta Asya ve Hazar Havzası ile başta Avrupa olmak üzere birçok pazar ülkeleri arasında arz ile talebi buluşturan önemli bir enerji merkezi olabilmesi için, siyasî ve ekonomik olmak üzere her alanda istikrarlı politikalarını ortaya koyarak, geçmişte meydana gelen ekonomik kırılganlıkların yaşanmamasına yönelik stratejilerini oluşturması gerekmektedir. Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol boru hattının tamamlanması ile birlikte artacak önem kapsamında, Türkiye'nin arz güvenliğinin sağlanmasında tercih edilebilir bir geçiş güzergâhının olabilmesi için, farklı hat projelendirmeleri ile önemli çalışmaların yapılmasının gerekliliği öngörülmektedir. Bunun yanında Hazar ve Orta Asya petrollerinin, Rusya'nın Karadeniz limanlarından tankerlere yüklenerek Boğazlardan Batı pazarlarına ulaştırılmasına yönelik olarak, Türkiye'nin Boğazların kullanılması yönünde ortaya koyacağı politikalarını, ekonomik ve siyasî ölçüleri dikkate alarak ulusal güvenliğe olan etkilerini en iyi şekilde değerlendirmesi ve buna göre stratejilerini oluşturması gerekmektedir. Boğazlarının güvenliğinin sağlanmasına yönelik olarak ortaya konulan stratejilerde; Rusya'nın rekabet alanında Türkiye'yi tamamen devre dışı bırakacak tutumuna karşı, Türkiye'nin ülke toprakları üzerinden geçecek Kuzey-Güney hatlarına yönelik by-pass boru hatları projelerini, BTC petrol boru hattı ile yapılandırma güzergâhlarını savunarak karşı aktif politikalarını oluşturabilmelidir. TASNİF DIŞI"
Özet (Çeviri)
TASNİF DIŞI ABSTRACT Strategies composed throughout the history with the purpose of discovering different raw materials and resources in the global competition arena have been moved into a completely new dimension with the oil extracted from the first commercial oil well which was dug in USA in 1859. After its discovery, oil has been converted into an economic commodity and an industry with the increase in the number of motor vehicles. Since that time, oil has been of the prior importance in the economic, political strategies of countries in the international competition. In this scope, the purpose has been to reach the oil resources by composing different policies and to control the regions with high resource potentiality by founding political, economic and military relations with them. For centuries, oil has formed the world policies, played role as a main actor in all types of challenges and wars and been showed as the cause of trans-regional borders drawn; and today, oil is observed to be in a substantial position in all types of extension strategies of the countries which have the quality of becoming a global power in the world. Oil, having the geopolitical and geo-strategic importance where it exists, has become the unique raw material of the world. Besides the facilities of the oil in transportation, transfer, storing, it is the main resource of many products and many industrial branches are dependent on it. Therefore, all countries in the world will develop strategies in order to take place in the oil competition policies as long as their powers are sufficient. Oil plays an extremely determining role in the intersection area of geopolitical and economy-political conflicts in international arena and it is projected that the strategic importance of oil in terms of international economy- political powers will continue in the future and make the oil-based global strategies obligatory. Progresses and changes which occur in every international area today and which are qualified as geopolitical factors have the power of affecting the oil strategies of the countries significantly. Despite the fact that these changes have been converted from the regional dimension into global dimension, it is observed that the regions included in the global oil strategies of the countries are the same and the countries of these regions are at the focusing point in these policies. It is assessed that the increasing importance and permanence of these regions in the global strategies is the result of the relation between their oil potentialities and geopolitical positions. In this context, in today's world, several countries taking place in global competition are making up their oil strategies in Eurasia and Middle East TASNİF DIŞI HITASNİF DIŞI Centered areas. In today's policies and strategies, it is assessed that the important issue is not to own oil reserves, but to deliver the petroleum into the international markets most economically and to hold the oil transport ways under control. In this context, in global competition, it is observed that with geopolitical factors, the regions through which oil transmits and reach the markets are of great importance as well as the geography in which oil exists. Today, Turkey, besides having advantages of her geopolitical and geo- strategic position, stands at the focusing point of extension strategies in many areas, mainly in political, economic and military areas. For being an important energy center unifying supply and demand in many market countries, such as Middle East, Middle Asia and Caspian Basin and mainly Europe, Turkey should ensure her stable policies in all areas, mainly in politics and economy and compose strategies against the possible economic hardships, which were experienced some time in the past. In the scope of the increasing importance with the completion of Baku-Tiflis-Ceyhan Pipeline, for Turkey's being a preferable transfer route, the necessity of different line projects and substantial studies is projected. Besides that, as the oil of the Caspian and Middle East is transferred via Russian tankers through the Straits, Turkey's policies in terms of the Straits should protect the national security regarding for economic and political measures. In the strategies for the security of the Straits; against the Russia's opposite manner completely excluding Turkey, Turkey should compose her proactive policies by supporting North-South by-pass pipeline projects which transmits Turkey's territory, BTC pipeline and structuring routes. TASNİF DIŞI IV
Benzer Tezler
- What would be the effects of closing the strait of Hormuz on Iraq's energy security
Hürmüz Boğazı'nın kapatılmasının Irak'ın enerji güvenliği üzerindeki etkisi ne olur?
HIBA ABDULAMEER ALWAN ALWAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Uluslararası İlişkilerİstanbul Okan ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALI POYRAZ GURSON
- Küresel petrol stratejileri ve Türkiye'nin konumu
Global oil strategies and turkey's position
CELAL VAROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
İşletmeİstanbul Ticaret Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN ALKİN
- Güney Kafkasya devletlerinin enerji güvenliği (1990-2010)
The energy security of the South Caucasian states (1990-2010)
EMİL VALİYEV
Doktora
Türkçe
2017
EnerjiAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSİN ONULDURAN
- Economic comparison of new built internal combustion gas engine power plant in Uzbekistan and Europe based on levelized cost of electricity (LCOE) method
Özbekistan ve Avrupa'da yeni inşa edilen içten yanmalı gaz motorlu elektrik santralının seviyelendirilmiş elektrik maliyeti (LCOE) yöntemine göre ekonomik karşılaştırması
SERKAN TOPLAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZGÜR KAYALICA
- Hazar havzası hidrokarbon kaynaklarının uluslararası enerji arzında alternatif rolü
The alternative role of Caspian Basin hydrocarbon resources in international energy supply
KADRİYE KOYUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerKaradeniz Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL KÖSE